CHP GRUBU ADINA ÜNAL DEMİRTAŞ (Zonguldak) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum.

Değerli milletvekilleri, ülkemiz kötü yönetim nedeniyle büyük bir ekonomik buhran yaşamaktadır ve Covid-19 salgını da son derece kötü yönetilmektedir. Bundan dolayı da ekonomik buhran maalesef derinleşerek devam etmektedir. İşte, bu kötü yönetimin en ağır faturasını da maalesef işçiler ödemektedir.

Değerli milletvekilleri, kod 29 İş Kanunu'nun 25'inci maddesine bağlı olarak Sosyal Güvenlik Kurumunca yapılan bir düzenlemedir. Buna göre işveren, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymadığı iddia edilen işçiyi Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirdiğinde kod 29'a göre işten çıkarabilmektedir. Kod 29'a göre işten çıkarmalar Covid-19 salgını döneminde işçilerin kabusu hâline gelmiştir çünkü kod 29'la işten çıkarma işverenler tarafından maalesef kötüye kullanılmıştır. Kod 29, Covid-19 salgınında işten çıkarma yasağını delmenin bir yolu olarak görülmüştür ve kod 29 keyfî işten çıkarmanın adı hâline gelmiştir.

Değerli milletvekilleri, Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre 2018 yılında 233.430 işçi, 2019 yılında 194.254 işçi, 2020 yılındaysa -işten çıkarmalar yasak olmasına rağmen- 176.662 işçi kod 29'la işten çıkartılmıştır yani yüz binlerce işçi kod-29'la mağdur edilmiştir, yani yüz binlerce işçi kötü niyetli işverenlere karşı savunmasız ve korumasız bırakılmıştır.

Değerli milletvekilleri, Sosyal Güvenlik Kurumu 1 Nisanda bir genelge yayımladı ve kod 29'u kaldırdığını açıkladı. Gayet güzel ama yerine ne geldi? Kod 42, kod 43 ve kod 50'ye kadar devam eden kodlamalar. Yani Sosyal Güvenlik Kurumu bu değişiklikle işverene şunu söyledi: "Kod 29'a göre ahlak ve iyi niyet kurallarına göre işten çıkarıyordunuz, şimdi ben sizin yerinize bunu detaylandırdım ve her bir detaya da ayrı bir kod verdim." İşte "Kod 42, gerçeğe uygun olmayan beyan; kod 43, şeref ve haysiyet kırıcı isnat ve kod 50, iş yerinin malının zarara uğratılması." gibi gerekçelerle kodlandırıldı. Yani Sosyal Güvenlik Kurumu bu zor günlerde işçileri koruyacağına işten çıkarmada işverene yol gösterecek bir genelge yayımlamıştır.

Değerli milletvekilleri, kod 29'a göre ya da yeni adı kod 42 ve devamına göre işten çıkarılmanın işçi açısından son derece ağır sonuçları olmaktadır. İşçi haksız yere kod 29'la işten çıkartıldığında işsizlik ödeneğini alamamaktadır, işe iade hakkını kaybetmektedir, ihbar ve kıdem tazminatlarını alamamaktadır, işçinin siciline ahlak ve iyi niyet kurallarına uymadığı işlenmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Buyurun.

ÜNAL DEMİRTAŞ (Devamla) - Toparlamak istiyorum efendim.

İşçi yeni iş bulsa bile siciline işleyen bu kod 29 nedeniyle başka bir işe başlayamamaktadır. Açlık sınırının 2.735 TL olduğu ülkemizde kod 29'u nasıl yasaklarız diye mağdur işçiyi düşüneceğinize adını değiştirip yeni kodlar oluşturmak ve bu şekilde işverene yol göstermek, işte, tam da AK PARTİ'nin zihniyetini ortaya koymaktadır.

Değerli milletvekilleri, bu Sosyal Güvenlik Kurumu genelgesi sorunu çözeceğine işçiyi daha çok mağdur edecek bir genelgedir. Covid-19 salgını şiddetini artırarak devam etmesine rağmen işçiler de mağdur edilmeye devam edilmektedir. Yapılması gereken ise yeni adıyla kod 42 ve devamına göre olan bu kodların yani buna bağlı işten çıkartmaların Covid-19 salgını bitinceye kadar tamamen yasaklanmasıdır.

Genel Kurulu saygıyla selamlıyorum. (CHP sıralarından alkışlar)