GÜLAY YEDEKCİ (İstanbul) - Sayın Bakanım, 2017 bütçesinin hayırlı uğurlu olmasını diliyorum, yeni görevinizin de hayırlı olmasını diliyorum.

Şimdi, öncelikle bu kadar kısa sürede Kültür ve Turizm Bakanlığını nasıl konuşacağız, onu bilmiyorum ama özetle şunları söyleyebilirim: Tarihî yarımada aslında İstanbul'un kalbi kendisi. Burada örneğin Sultanahmet'te kâgir bina kalmadı. "Tadilat yapıyoruz." adı altında binaların önünü kapattılar, şu anda tamamı betonarme oldu. İstiklal Caddesi'nde keza aynı şekilde. Süleymaniye'de, Toklu Dede'de, Fener, Balat, Ayvansaray'da vicdanlara sığmayan kentsel dönüşüm örnekleri var. Özellikle Süleymaniye sivil mimari örneklerinin çokça olduğu, çok kıymetli bir bölgedir, orada şu anda bir çığlık yükseliyor, umarım siz de o sese kulak verirsiniz.

Bir de bir şey söylemek istiyorum. Tabii kültürel değer... Mesela İspanya'da Gaudi var. Adamlar mimarlarını hâlâ satıyorlar. Bizim koskoca Mimar Sinan'ımız var, biz onu dünyaya bir şekilde tanıtamıyoruz. Bunun sebebi belki de kendi değerimize kendimizin saygı duymaması. İşte 16/9 kulelerini yaptık önüne, siluetini bozduk. Böylece sizin saygı duymadığınız bir değere yurt dışından, dünyadan saygı beklemek mümkün değil.

Kültürel miraslarımızdan biri olan Kaçkar Dağları'nın madenciler kolay ulaşsın diye Yeşil Yol çalışmalarına koşut olarak açılması ve bunun yok edilmesiyle ilgili ne düşündüğünüzü de çok merak ediyorum.

Ayrıca, Selçuklu mimarisi Türkiye'nin önemli kentlerinde, önemli yer tutmaktadır. Orijinal Selçuklu mimarisi yapılarının kaldırılarak şu anda yeniden yapılacak olan, bugünde inşa faaliyetleri başlayacak olan yapılanmalara ön koşut olarak kullanılması hakkında fikriniz nedir? Cumhuriyet yapılarının yıkılmasıyla ilgili önemli endişelerimiz var İller Bankası gibi, AKM gibi. Ayrıca bir de ilk Şehremaneti binasını bir vakıf üniversitesine verdiniz, belki de burası bir kent müzesi olabilirdi.

Tiyatroyla ilgili, özetle hızla geçebilirsem... Önce Taksim Sahnesi kapatıldı, sonra, şimdi AKM'yi yıkmak istiyorsunuz. Devlet tiyatrolarında, şehir tiyatrolarında muhalif olan bütün sanatçıların işine son verdiniz. Bazı kişilere de birkaç tane, üç ayrı görev vermişsiniz bir şahsa mesela, o kişinin özelliği nedir? En çok size yakın olan sanatçı o mudur?

AKP Hükûmeti kültürel mirasımız ve restorasyonlarla ilgili olarak bu değerleri hiçe sayan bir anlayışa sahip. Örneğin, antik tiyatronun zeminine beton döktü, Selçuklu medrese ve kervansaray avlularını yüksek beton perdelerle kapattı, Bizans saraylarını ve hanlarımızın restorasyonunu PVC doğramalarla ve alüminyum doğramalarla yaptı. Ödenekle ilgili bir şey söylendi, elbette ödenek önemli ama bunun dışında bir anlayış da gerekli. Örneğin UNESCO'ya başvuruda bulunulmadığı için Kültür Bakanlığı yani siz Sayın Bakanım başvuruda bulunmadığınız için Hasankeyf UNESCO'nun listesine alınmadı ve sular altında kalma riskiyle karşı karşıya.

Çok önemli bir şey söyleyeceğim, bu fıkra gibi gelebilir, eminim haberiniz yoktur, vicdanı olan herkes buna karşıdır çünkü. Rumeli Hisarı'nın sahnesine bina yapıldı. Konser verilen yere bina inşa ettiler.

İstanbul'da surların durumu ortada, etrafında yapılaşmalar var, en son 50 metre sınırı da, o bant da delinmek isteniyor. Ceddimizden kalan kültürel mirasımız yok edilmekle karşı karşıya.

Kütüphanelerle ilgili önemli bir bölüm ayırdınız konuşmanızda. Kaç tane insan bu kütüphanelere gitmektedir? Kaç tane kütüphanemiz vardı? Şu anda kaç tane var? İşte üniversiteleri büyüten, kentleri büyüten kütüphaneler mesela. Gidiyorsunuz Boston'a, onlarca kütüphane var. Niye İstanbul'da kütüphane yok? Benim bugün İstanbul Milletvekili olarak, İstanbul'da girip oturup çalışabileceğim bir kütüphane yok. Atatürk Kütüphanesi'ni de çalışmaz hâle getirdiniz.

Yazma eserlerinin korunamadığı kanaatindeyim. Bazı insanların evlerinde yazma eserler var. Bu konuya girmişken sizin söylemenizle hemen baktım "Yurt Dışından İadesi Sağlanan Kültürel Varlıklar"la ilgili bir başlık ayırmışsınız. Acaba ne yaptınız diye baktım. Bir vatandaşımız, Allah razı olsun bin kere, Amerika'dan bir tane bize tuğra işli şeyi getirmiş, bir de birkaç tane sikke bulmuşsunuz, onun dışında bir komisyona üye olmuşsunuz. Yurt dışında bizim onlarca, yüzlerce eserimiz var Sayın Bakanım, daha çok iş yapılmalı bu anlamda.

Bütçenize baktığımda devletin genel bütçeden aldığı payda binde 55 almışsınız yani yüzde 0,55. Acaba bu bütçe arttırılsa daha iyi olmaz mı dedik. Ama turizmin ve kültürün günümüzde geldiği nokta ortada. Ege'nin Efe'si kan ağlıyor, Akdeniz'in Perge'si kan ağlıyor.

Kazılarla ilgili kentlerimizin ciddi sorunları var. Sayın MHP'li arkadaşımız dile getirdi, gerçekten Patonya çok ciddi bir tehlike altıda. Bununla ilgili arada size sorma hakkım varken şunu sormak isterim: Doğal, tarihî ve kültürel sit alanlarımızdan ne kadarı imara açıldı, ne kadarıyla ilgili bir çalışma var? Bir de Knidos'la ilgili özel bir şey söylemek isterim. Yıllık bütçe olarak 40 bin...

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Lütfen toparlar mısınız. Son cümlenizi alayım.

GÜLAY YEDEKCİ (İstanbul) - ...lira verilmiş, bunun artırılmasıyla ilgili ne yapmayı düşünüyorsunuz?

Bir de belediyeler... Çok ciddi bir sorun bu, vicdanen de sizin etkileneceğinizi umarak söylüyorum. Bir yasa getiriliyor, belediyeler etik kurul kuracak yani binaların dış cepheleri birbirine benzeyen işte Selçuklu'dan kalan iki üç tane söveyle böyle bir film sahnesi şekline gelecek. Lütfen, tarihî kentlerimizi bu şekilde, bu hâle getirmeyelim.

Turizmle ilgili de bir cümle etmek isterim en azından. Elbette ki yaptığınız çalışmaların takdire şayan olmasını siz de isterseniz ama Erzurum'da yapılan pistin çöktüğünü söylemek isterim. Eminönü'nde İstanbul'da otellerin boş olduğunu söylemek isterim.

Şunu da söyleyerek tamamlamak isterim: Yapmış olmak için yapmamak lazım, vatana millete hayırlı işler yapmak lazım, önemli olan uygulamalarımızın bilime, tekniğe, mimariye, mühendisliğe uygun olmasıdır. Bu minvalde çalışmalarınızın devamını dilerim. Hayırlı olsun.