FAYSAL SARIYILDIZ (Şırnak) - Sayın Başkan, yalnız kayda geçmeden ben kısa bir espriden sonra bu oldukça ciddi meseleye geçmek istiyorum.

BAŞKAN - Kapatayım mı?

FAYSAL SARIYILDIZ (Şırnak) - Evet kapatabilirsiniz lütfen.

(Bu bölümde ses kaydına ara verildi.)

FAYSAL SARIYILDIZ (Şırnak) - Şimdi bu meseleye geçelim.

Son bir ay içerisinde bölgedeki biraz olağanüstü gelişmeler nedeniyle katılamadım, arkadaşlardan da özür diliyorum, yalnız bu taslak rapora bakma imkânım oldu. Gerçekten, arkadaşların da belirttiği gibi genelde teknik yetersizlikler üzerinden soruna yaklaşılmış, nedenler sadece teknik yetersizliklerde bulunduğu için çözüm de biraz o anlamda olmuş. Şüphesiz ciddi bir emek de var. Dünya örnekleri de büyük oranda incelenmiş yalnız yine salt teknik boyutuyla, oysa sorun çok daha kapsamlı. İşte, biz diyoruz: Bilimsel olarak yaklaşalım, yalnız bilim sadece matematiksel kimi verilerden hareket etmekle ya da kaba mekanik şeylerle değil yani bunun bir sosyal bilim boyutu vardır. Yani şimdi, mesela salt bu mevcut yönetmelikler dahi uygulansaydı bu sorunun büyük oranda önüne geçilebilirdi. Yani mesela böyle kritik bir yerde tedbirler zinciri konulur. Şey denilir, bu patlama olsa dahi bunun galeride dolaşmaması için o bantların yanmaz olması gerekir. Faraza yanmaz değildi, ilerledi, orada çalışanlar, oradaki emekçiler duman altında kaldı, o zaman tamamıyla onları koruyacak maskelerin olması gerekirdi. Yani böyle bir emniyet tedbirleri dizisi vardır. Oysa bunların tümünün aslında ihlal edildiğini görüyoruz. Bu işin teknik boyutu. Ama bu nasıl gerçekleşiyor? Bir de bizim olayın diğer boyutuna bakmamız gerekiyor. Biz duyduk, yani şey gerçekliğini büyük oranda gördük yani adamlar şey diyor: "İşçiler biz burada köle koşullarında çalışmak zorundayız çünkü başka hiçbir iş yoktur." Bir de şunu belirtmek gerekiyor, oysa gerçek neden ucuz iş gücü üzerine kurulu üretim modellemesindedir. Biz buna hiç değinmedik. Hükûmetin neoliberal ekonomi politikasına hiç değinmedik. Yani bu kadar kapasite artışı oluyor ama bunun nasıl olacağı, oradaki insanların insani koşulları sağlanarak iş sağlığı ve iş güvenliği...

BAŞKAN - Faysal Bey bir dakika.

Faysal Bey'in söylediği şey önemli: "Üretim ucuz iş gücü modeline göre oturtulmuş." diye onu bir şey yapalım.

ÖZGÜR ÖZEL (Manisa) - Hükûmete gensoru vermek lazım o zaman.

BAŞKAN - Hayır yani TKİ açısından diyorum yani sistem öyle oturmuş, zaten onun başında da kendi mazeretleri de var "Devlet önümü açmıyor, yatırım şeyi vermiyor, bilmem ne yapmıyor." TKİ'yi dinlediğin zaman TKİ öyle diyor.

FAYSAL SARIYILDIZ (Şırnak) - Özelleştirme, taşeronlaştırma, bu, redevans konuları detaylı tartışılmadan yazılacak bu rapor eksik kalacaktır. O nedenle şu ana kadar görüşlerimizi çok fazla ifade edemedik, anlamaya çalıştık ama rapor yazılmadan önce biz de görüşlerimizi sunmak isteriz, dâhil edilmesini isteriz. Olmaz ise herhâlde muhalefet şerhi yazmak durumunda kalırız, öyle bir durum gelişir. Şu mesela görünmeli: Biz orada konuşurken işte "Denetimciler gelirdi, hiçbir şey yapmadan giderlerdi." deniliyor. İşte, iş yeri sahibi kendine güveniyordu, Hükûmetle ilişkilerine güveniyordu, işte mesela tümüne tatil verip "Şeye gitmek zorundasınız." diyebiliyor. Orada tamamıyla iradesi alınmış bir sendika gerçekliği var yani sendika diye bir şey yok orada. Şimdi, bunların hiçbiri olmayınca bu felaketlerle karşılaşmak çok daha kolay olabiliyor. Dolayısıyla bu teknik yetersizlikler de aslında bu sözünü ettiğimiz şeyin alt parametreleridir. Yani bu sorun biraz kapsamlı bir şekilde ele alınmayınca salt teknik yetersizlikler üzerinden hareket edilince bir sonuca varılamaz.

BAŞKAN - 6.4.1.2'de sendikaların iş sağlığı güvenliği kapsamında etkin olmaması diye biz bu konulara değindik ama tabii, sizin şeyiniz biraz farklı anladığım kadarıyla.

FAYSAL SARIYILDIZ (Şırnak) - Yani şimdi, biz o olgu üzerinden aslında çok daha ciddi bir şeye işaret etmek istiyoruz yani böyle kısa bir cümleyle geçmek, ne anlama geldiği tam anlaşılmadan kısa bir cümleyle geçmek doğru olmuyor yani yüzlerce sayfa kalınlıktaki bir raporu...

BAŞKAN - Faysal Bey, oralara bir bakın, ilaveler olursa şey anlamında, düzeltmeler, şey yapalım.

Bir de özür dilerim, bir şey söyleyeyim: Biraz önce Özgür Bey de muhalefet şerhi şeklinde... Bu raporlarda muhalefet şerhi olmuyor da ek görüş oluyor, muhalif ek görüşü olabiliyor. Tabii, kanunlarda var muhalefet şerhi.

ÖZGÜR ÖZEL (Manisa) - İndekste "Muhalefet şerhi" yazmışsınız ya ben oradan şey yaptım.

FAYSAL SARIYILDIZ (Şırnak) - Bu, rapora dâhil edilir mi yoksa...

BAŞKAN - Raporun ekine koyuyoruz bunu, raporun kendi içerisine bir yere monte edemiyoruz çünkü orada...

FAYSAL SARIYILDIZ (Şırnak) - Yani şimdi, tabii bu uzatılabilir yalnız ben kısaca söyledim...

BAŞKAN - Sakine Hanım bir öneriler şeyi verdi 8 sayfa, sizlerden de öyle bir şey gelirse raporun içerisine dâhil edeceğimiz şeyler vardır, yok onun dışında "Hepsi dâhil olmamış benim ek görüşümdür, şunu da yazacağım." derse onu da koyacağız zaten

FAYSAL SARIYILDIZ (Şırnak) - Onu en geç üç-dört gün içerisinde hazırlayıp Komisyon Başkanlığına sunacağız. Bunu belirtmek niyetindeyim.