| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Elektrik Üretim A.Ş. Genel Müdürlüğünün (EÜAŞ) ve bağlı ortaklığı Soma Elektrik Üretim ve Ticaret AŞ Genel Müdürlüğünün 2015 ve 2016 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 18 .10.2018 |
MEVLÜT KARAKAYA (Ankara) - Sayın Başkan, çok teşekkür ediyorum.
EÜAŞ'ın 2015, 2016 yılı hesaplarıyla ilgili üst kurul toplantısını ve burada alınacak kararların kuruma ve ülkemize katkı vermesinin hayırlara vesile olmasını diliyorum öncelikle. Aslında tabii, kamu iktisadi teşebbüslerini değerlendirirken özellikle biz bazen, Komisyon üyeleri olarak spesifik konular üzerine eğiliyoruz, bunda tabii ki bir mahzur yok. Bu kurumları değerlendirirken birer kâr birimleri olarak da değerlendiriyoruz, zaten mevzuat da bunu söylüyor -bu da belki doğru ama asıl değerlendirmenin gerekçesinin bu kamu iktisadi teşebbüslerinin var olmasını gerektiren- yani genel ekonomi içerisinde onların işlevleri boyutuyla bakıp değerlendirmek de fayda var. Sadece biraz önceki söylediğimiz anlamda spesifik alan ve konulara indirdiğimizde ya da indirgediğimizde belki bütünü kaçırma anlamında sıkıntılarımız da söz konusu olabiliyor. Aslında, birkaç sorum olacak ama Süleyman Bey onu sordu, Sayın Genel Müdür de bir ölçüde bunu cevapladı. Fakat TETAŞ'ın devri daha yeni bir konu benim bildiğim kadarıyla dolayısıyla onun henüz bu mali tablolara bir yansıması söz konusu olmadı. Ama biraz önce söylediğiniz gibi, kuraklığın bu anlamda maliyetler üzerinde ciddi bir etkisinin ve katkısının olduğunu görüyoruz ama bu kadar da var mı, acaba rakamlarda bir yanlışlık mı var, ben aslında onu soracaktım. Mesela, 2016'da kârların net satışlara oranı yüzde 42,5; 2017'de 3,5; 2018'de 9,6 yani kuraklık konusunun rakamlarında da bir yanlışlık mı var onu bilemiyorum.
Bir de mali tabloların sunumunda da yani cari dönem, önceki dönem sunumlarında zaten yanlışlar olmuş. Yani ben bu işin uzmanı olarak onunla üç dört dakika uğraştım bu nereden vesaire diye. Yani cari dönem verileri önceki dönem verilerinin altında, o sunumla ilgili belki bir şey ama... Dolayısıyla burada bir yanlışlık mı var, bunu düzelterek -yazılı olarak da şu an belki çıkaramayabilirsiniz- verebilirsiniz.
Bir de tabii, maliyetler konusunda bu alanda, bu sektörde, bu üretim alanında özellikle "stranded cost"lar çok önem arz ediyor. Yani bu da asıl bu tür kurumların devlet, kamu kurumu olarak, kamu iktisadi teşebbüsü olarak aslında genel ekonomi içerisindeki işlevinin de bana göre özünü, esasını oluşturuyor. Yani bu depolanabilir bir ürün değil, üretim değil, öyle olunca hani sürekli olarak... İfade olarak nasıl ifade ediyorsunuz bilmiyorum teknik olarak ama işin akademik boyutunda biz bunlara "stranded cost"lar diyoruz. Bu "cost"lar doğal olarak, sürekli hazır bulundurma yani istendiğinde tüketimde kullanılabilecek hâlde tutmanın maliyetleri bunlar. Bunların da sonuç itibarıyla üretim ve satışlar üzerinde de önemli bir etkisi olduğunu düşünüyorum. Yani bu noktada Türkiye'de -bir sorum bu olacak- bu "cost"ların yani maliyetlerin acaba yıllık mali tablolara yansımasını ölçebiliyor muyuz, ölçüyorsak bunun rakamını bir şekilde bildirmeniz mümkün olabilir mi diye bunu sormak istiyorum.
Bir de 2015, 2016 üzerinde konuştuğumuz için, yine mali tablolardan gördüğüm gelir tablosunda olağan dışı gider ve zarar kalemleri. Bu önemli bir rakamda yani toplam faaliyet kârının 2015 yılında yüzde 60'ına falan denk geliyor, 2016 yılındaki yüzde 18'e denk geliyor; bunu net satışlar üzerinden alırsak yüzde 13'lerde, her iki yılda da aşağı yukarı rakamlar birbirine de yakın rakamlar. Bunun terkibi nedir yani olağan dışı gider ve zararların sebebi nedir, alt kalemlerini yazılı olarak bildirmeniz mümkün mü?
Bir de daha genel, fonksiyonel anlamda, Türkiye'nin toplam elektrik üretimi içerisinde, daha doğrusu enerji üretimi içerisinde yüzde 34'ü benim bildiğim kadarıyla yenilenebilir kaynaklardan elde ediliyor, bunun da önemli bir kısmı hidroelektrik santrallerden üretilen ya da ondan kaynaklı olarak ifade edebilirim.
Kısa, orta ve uzun vadede Türkiye'nin hedefleri nedir, bu hedefler içerisinde EÜAŞ'a düşen rol nedir, bu role hazırlıklı mısınız, bunun için yapılması gereken yapısal düzenlemeler dâhil ihtiyaçlar nelerdir, bu konuyla ilgili bir çalışmanız varsa bununla ilgili de bilgi istiyorum.
Ben tekrar teşekkür ediyorum. Komisyon çalışmalarının kurum ve ülkemiz için bir katkı sağlaması dileğimle tüm Komisyon üyelerine ve kamu kurumlarından katılan tüm arkadaşlarımıza ve kurum yöneticilerine iyi dileklerimi iletiyorum.
Çok teşekkür ediyorum.