| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2019 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanun Teklifi (1/276) ile 2017 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Tasarısı (1/275) ve Sayıştay tezkereleri a)Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı b)Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu c) Nükleer Düzenleme Kurumu ç)Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü d)Türkiye Atom Enerjisi Kurumu e)Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü f)Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü g)Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 02 .11.2018 |
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Sayın Bakan, değerli bürokratlar, kamu kurumlarımızın değerli temsilcileri, değerli basın mensubu meslektaşlarım; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Sayın Bakanım, sunumunuzda da bir kere daha vurgulandı, geçtiğimiz yıllarda da vurgulandı bu kömürlü termik santraller meselesi, bizim "zehir santralleri" dediğimiz konu. Bu konuda kararlılık gösterdiğinizi Eskişehir'de, Alpu'da, Trakya'da, Çanakkale'de bunların yapımının öncelikler arasında yer aldığını üzülerek burada öğrendik.
Şimdi, Alpu Ovamız, biliyorsunuz, ülkemizin en verimli tarım alanlarından biri. Bunu ben söylemiyorum, bu Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı döneminde resmî gazetede yayınlandı; büyük ova, işte, verimli ova olarak bizatihi on altı yıllık AKP iktidarı açıklamıştı. Biz o dönem de söyledik, bu kararın üzerinde burada bir termik santral kurulmasının zararını, sadece biz muhalefet olarak değil, Eskişehir'de 120'nin üzerinde, parti, sivil toplum kuruluşu ifade etti; binlerce, on binlerce Eskişehirli defalarca "Bunu yapmayın." dediler. Bugüne kadar bu santral ihalesi 5 kez ertelendi. Biz her defasında, her ertelemeden sonra "Artık yeni bir erteleme olmasın, iptal edilsin." dedik. Bu konuda verilen, mahkemelerden çıkan kararlar var yine bu süreçteki hukuki eksikliklere, yanlışlıklara ilişkin.
Ne tür zararları olacak? Birincisi: Havamız kirlenecek. Eskişehir, belki biliyorsunuzdur, Türkiye'nin havası en temiz 6 kentinden biri. Havamızın kirleneceği kuşkusuz böyle bir santral yapıldığında.
İkincisi: Toprağımızın, suyumuzun, bunun temizliği, bereketi gidecek, verim alamaz hâle geleceğiz. Tarım, hayvancılık bu koca ovada bitecek. Bunun yanı sıra, orada lületaşı madenciliği yapılmakta. Türkiye'nin tek lületaşı çıkarılan köyü orada. Bu madencilik bitecek. Bütün uzmanlar bunu net bir şekilde ifade ediyorlar. Hemen şehrin 20 kilometre dışında olan Alpu Ovası'ndan... Tabii ki Eskişehir'de yani tamamı olarak baktığımızda 1 milyona yakın yurttaşımız hava kirliliği ve bundan kaynaklı sağlık sorunlarıyla karşı karşıya kalacak. Bu konuda Eskişehirliler adına, sadece partimiz adına değil, sizden bir kez daha... Hazır hukuk kararları da var, mahkemelerin verdiği yürütmeyi durdurma kararları da var. Biliyorsunuz, sırf oraya bu santral kurulabilsin diye dünyada belki de ilk kez Tarım Bakanlığı yani ülkesinde tarımı, toprağı korumakla görevli bir Bakanlık -sizden önceki dönemde, yine Adalet ve Kalkınma Partisi'nin iktidarı döneminde, geçtiğimiz yıl- bir tarım arazisinin vasfının kaybolmasını kolaylaştıran bir yönetmelik çıkardı. Bu yönetmelik de mahkemelik. Bu yönetmeliğin de aynı şekilde aslında yürütmesi durduruldu, iptal edildi. Benzer şekilde, ÇED'e ilişkin mahkeme süreçlerinde haklı kararlar çıktı santrale karşı çıkanların lehinde. "Bunlar da dinlensin, Eskişehirliler dinlensin, bu projeden vazgeçilsin." diyoruz.
İşin bir de ekonomik boyutu var. Bakın, Nallıhan'da kuş cennetinin, sulak alanlarımızın yanı başına kurduğunuz Çayırhan Termik Santralinde kömürden üretilecek elektriğin kilovatsaatini on beş yıl boyunca 6,04 sentten alacağız. Ama öte taraftan, yine, Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarı döneminde hemen geçtiğimiz yıl yapılan Rüzgâr Enerjisi Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları İhalesi'nde kilovatsaatini 3,48 sentten alacağız elektriğin. Yani gördüğünüz gibi, bu örnekler çoğaltılabilir. Gördüğünüz gibi, aslında yenilenebilir kaynaklardan eğer biz enerji üretirsek daha da ucuza üreteceğiz, daha fazla maliyeti de olmayacak bütçemize.
Diğer taraftan -tabii ki bildiğiniz, bu şekilde inat edilmesin diye söylüyorum- şu iddialar da var: Özelleştirilen elektrik dağıtım şirketlerinden tahsil edilemeyen milyarlarca dolar var. Bunun rakamının 45 milyar dolar seviyesine çıktığı yönünde haberler, iddialar okuyoruz. Hele hele şöyle ekonomimizde sıkıntıların olduğu bir dönemde önceliğimizin Eskişehir'e, Trakya'ya, Çanakkale'ye ve benzer yerlere, onların bağrına, vatandaşlarımızı zehirleyecek, hayvanları, tarımı bitirecek, sağlığımızı doğrudan olumsuz etkileyecek santraller kurmak yerine, biz bu alacaklarımızı toplayalım, şu kriz döneminde bunlardan faydalanalım diyoruz.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Sayın Çakırözer, lütfen son cümlelerinizi alalım.
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Toparlıyorum Sayın Başkan.
Sayın Bakan, iki konu daha size aktarmak istiyorum. Birincisi -geçen bütçe de de aktarmıştım ama sağlıklı yanıt alamadım, Eti Maden Genel Müdürümüzle de konuştuğum bir konu- Kırka'da bizim gurur duyduğumuz bir tesis var, Eti Maden tesisleri. Orada emekçilerimiz Türkiye için, ekonomimiz için üretiyorlar. Ancak şunları yaşıyoruz, iki ciddi mesele var, bu konunun üzerine mutlaka gitmemiz lazım ve bu konudaki şüpheleri ortadan kaldırmamız lazım. Birincisi: Partizanlık yapılıyor. Kırka'daki fabrikaya işçi alınırken net bir şekilde iktidar partisinin mensuplarına öncelik tanındığı, hatta tamamının onlardan alındığı meselesi var. Bu konuyu ben geçen bütçede dile getirdim, Eti Maden Genel Müdürünün dikkatine getirdim, isimler gönderdim. Yani defalarca mülakata giren bir ismi ben o dönem Sayın Genel Müdüre de aktarmıştım, her seferinde mülakattan olumsuz dönüyor.
İkinci husus da: O bölgede, biliyorsunuz, kamulaştırma yapılıyor. Kamulaştırma yapılan arazilerin sahiplerine de Kırka'daki tesiste iş sözü veriliyor. Ama şunu duyuyoruz bölgeden her gidişimizde oraya Seyitgazi'nin Kırka ilçesine, oradaki işte toprak sahiplerine verilmesi gereken kadroların Eskişehir dışından, çok uzak bölgelerden insanların gelip orada çalışmasına izin verildi yani onlar dururken hak sahipleri, şeklinde iddialar var.
Son olarak da Sayın Bakanım, Eskişehir'de, yurdumuzun birçok yerinde var ama Eskişehir'de çok sık gündeme geliyor. OEDAŞ tarafından özellikle Sivrihisar, Odunpazarı ilçeleri sınırları içindeki köylerde çok yoğun kesintiler var. Bu kesintiler gündelik hayatı zorlaştırıyor. Bölgede üretimin durmasına neden oluyor. Birçok mahalle olumsuz etkileniyor; maden ocakları var, mermer tesisleri var, olumsuz etkileniyor. Kırsal kesimde harman kaldıran köylüleri olumsuz etkileniyor. Bu konuda ben kendim OEDAŞ yönetimiyle birkaç kez konuştum ama sıkıntının hâlâ devam ettiği bize aktarılıyor. Bu konuda da sadece tıbben Eskişehir'i dile getiriyorum ama inanıyorum ki arkadaşlarım, her partiden arkadaşlarım, kendi seçim bölgelerinde aynı sıkıntılar vardır. Bu konuların üzerine eğilinmesi gerekir diye düşünüyorum.
Son sözümüz, bir kere daha bu ülkemizin bağrına bu zehir santrallerini yapmayın. Alpu Ovası'nı kirletecek, Eskişehir'i zehirleyecek bu santralden ve Trakya'daki ve Çanakkale'deki kömürlü termik santrallerden vazgeçin diyorum.
Teşekkür ediyorum.