| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi Genel Müdürlüğünün (BOTAŞ) 2015 ve 2016 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 08 .11.2018 |
ATİLA SERTEL (İzmir) - Evet, siz bulamadınız ama 2015 yılındaydı benim sorduğum soru.
BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - Evet, bulamadık sayın vekilim.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Genel Müdür, zaten kötü hazırlanmış kitap, eleştirim var o konuda. 2016'yı sona atmışsınız, 2015'teydi.
Neyse ben sizden sorularımı yazılı olarak yanıtlamanızı rica edeceğim.
BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - Not alıyorum.
ATİLA SERTEL (İzmir) - 4-5 soru soracağım, bazılarına açıklama getirdiğiniz için onları çıkardım.
ABD Başkanı Trump, birkaç gün önce İran'la ilgili ciddi bir yaptırım kararı aldı. Türkiye bu yaptırımların dışında ancak İran'dan doğal gaz ve ham petrol alımı yapıyoruz. Dolayısıyla, İran'a yapılan bu yaptırımlar bizi de doğrudan ilgilendiriyor.
ABD'nin İran'a yönelik yaptırım kararı Türkiye'nin İran'dan doğal gaz ve petrol alımını etkileyecek mi? Etkileyecekse nasıl etkileyecek? Doğal gaz ve ham petrol olarak 2018 yılında İran'dan ne kadar alım yapmıştık? Bunun için yapılan ödeme tutarı nedir? Türkiye'nin toplam ham petrol ve doğal gaz ithalatı içerisinde İran'ın payını merak ediyorum, yüzde kaçtır?
BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - Yüzde 17.
ATİLA SERTEL (İzmir) - ATİLA SERTEL (İzmir) - ABD'nin İran'a yönelik yaptırımlara devam etmesi durumunda ne gibi önlemler alacağız? İran'a yönelik yaptırımlara Türkiye'yi dâhil ederse nasıl bir tutum sergileyeceğiz?
Eylül ayı başından itibaren geçerli olacak yeni fiyatlara göre, doğal gaza konutta yüzde 9, sanayide yüzde 14 zam yapıldı. Ağustos ayının başında da doğal gaza aynı oranlarda zam gelmişti. Son üç yılda, doğal gaz fiyatlarına yıl bazında yüzde kaç zam yapıldı? Son üç yıllık doğal gaz tüketim fiyatlarıyla birlikte artış oranlarını sizden rica ediyorum. 2019 yılında yine zam yapmayı düşünüyor musunuz?
Kış aylarında doğal gaz tüketiminin arttığını, doğal gazda sıkıntı olduğunu siz anlatmıştınız; çözüm noktasına ulaşmışsınız, bu gayet güzel. Yine de bu yıl doğal gaz arzında herhangi bir sıkıntı beklenip beklenmediğini merak ediyorum.
Sonra, sorduğum iki sorunun sonunda şunu sormak istiyorum yani o eleştirilerin sonunda, kimya mühendisi eleştirilerinin sonunda: Bugün itibarıyla kaç mühendisle çalışıyorsunuz ve bu mühendislerin dağılımı nedir? Yani şu kadar inşaat, şu kadar elektrik, şu kadar...
BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - Toplam olarak mı?
ATİLA SERTEL (İzmir) - Evet, onları alırsam çok memnun olurum.
Güzel bir şey söylediniz, hırsızlığa karşı ekipman geliştirmişsiniz yani bu önemli bir gelişme, önemli bir durum. Ben bu konuda sizden ayrıntılı bir bilgi rica ediyorum yani bu hırsızlıkları nasıl önleyeceksiniz noktasında çünkü 2016 yılının Sayıştay raporunda, 62 ve 63'üncü sayfalarında boru hatlarında meydana gelen zararlardan açıklıkla söz edilmiş.
Tabii, burada detaylarından bahsetmeyeceğim ancak zararların maddi boyutlarına değineceğim. Yani 2016 yılında hırsızlık, sabotaj, yangın, makine kırılması gibi üçüncü şahıs zararlarında, petrol boru hatlarında 2 milyon 969 bin 700 ABD doları civarında, yaklaşık 16 milyon Türk lirası, doğal gaz boru hatlarında, yine 1 milyon 634 bin 209 ABD doları, yaklaşık 9 milyon Türk lirası zarar meydana gelmiş, Sayıştay da zaten bu konuda dikkati çekiyor.
Petrol ve doğal gaz boru hatlarının, bu hatlara ait tesislerin korunması ve güvenliği projesinin bir an önce tamamlanmasını size önermiş Sayıştay. Bu tesislerin korunması, güvenliğiyle ilgili proje hangi aşamada? Bitti mi? Bitirilmediyse ne zaman bitirilmesi bekleniyor? Yani her yıl bu kadar zarar edilirken ve vatandaşa zam yapılırken niye böyle hırsızlık, sabotaj, yangın gibi olayları önleyemez noktadayız ülke olarak. Yine, soruyorum bu anlamda son iki yılda ne kadarlık bir mal kaybı oldu? Bu suçlardan dolayı tutuklanan var mı? Tutuklandıysa kaç kişi tutuklandı? Haklarında hangi işlemler yapıldı? Bunları ayrıntılı olarak sizden bekliyorum.
Yine, 2016 yılının 134 ve 135'inci sayfalarında araç kiralama işinden bahsediliyor, 2015'in diğer önerilerinde de vardı bu. Özetle şöyle deniliyor: "Araç kiralama hizmet alımının ihale öncesinde tamamlanması gerekirken yaklaşık maliyet, teknik şartname ve yeterli ödenek durumunu gösteren belgelerin zamanında hazırlanmaması sonucunda, temel ihale usulleri mevzuata aykırı olarak pazarlık usulüyle temin edilmiştir." Sayıştay size diyor.
Şimdi, ne zaman biteceği belli olan bir ihalenin yaklaşık maliyet hesaplaması, teknik şartnamesi, yeterli ödenek durumuna ilişkin belgeleri neden hazırlamadınız? Bu belgelerin hazırlanmaması bence doğru değil yani bu nereden kaynaklanıyor, bunu rica ediyorum.
Yine, açık ihaleye çıkılmaması ve önceki firmayla sürenin belli bölümler nedeniyle uzatılması nedeniyle kamunun zarara uğratılması söz konusu mu? Yani pazarlık usulüyle hangi firmaya ne kadar ücretle araç kiralıyorsunuz? Araç alım ihalesiyle toplam kaç araç kiraladınız? Bunların şoför ve yakıtlarıyla birlikte 2017, 2018 maliyetleri nedir?
Bir de tasarruf tedbirlerini yayınladı bakanlar "Araç kullanımı azalacak." falan diye ama ben maşallah hiç görmüyorum, hiçbir KİT'te ne kamu aracı azalıyor ne de kiralık araç azalıyor. Yani alabildiğine böyle bir şey var. Tabii, mutlaka insanlar makam araçlarına binsinler de dünyada en çok makam aracı olmakla ünlenen bir ülkeyiz yani dünyada en çok makam aracına sahibiz. Almanya'daki rakamın belki 50 katı, 60 katı bizde makam aracı var. Yani bizden daha zengin ülkelerdeki makam araçlarının çok üstünde bir makam aracıyla seyahat ediyoruz. O nedenle, tasarruf tedbirleri nedeniyle siz araç azaltmaya gittiniz mi BOTAŞ olarak? Ben bunu merak ediyorum.
Son sorum bu: İşte, bu şeker fabrikalarını sormuştum. Şeker fabrikalarının 884 bin liralık alacağı söz konusu. Bu kitapta, 2016 kitabında, bu sayfa 146'da yazıyor. Hepinizin bildiği gibi, bu AKP iktidarı döneminde de şeker fabrikaları özelleştirildi. 2016'nın 146'ncı sayfasına bakarsanız bulursunuz.
BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - "146" dediniz, değil mi?
ATİLA SERTEL (İzmir) - Evet, 2016 raporu, sayfa 146. 884 bin liralık bir alacak var, hangi şeker fabrikasından kaynaklanıyor bu alacak? Şeker fabrikalarının özelleştirilmesi sürecinde BOTAŞ bu alacaklarını tahsil edebildi mi? Tahsil edemediyse nasıl tahsil edecektir?
BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - Aynı yerden mi...
BAŞKAN - Evet, cevabı bilahare vereceğiz...
BOTAŞ GENEL MÜDÜRÜ BURHAN ÖZCAN - Cevap değil de aynı yerden mi?
BAŞKAN - Zaten yazılı cevap vereceksiniz, Atila Bey öyle talep etmişti.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Sayıştayın 2016 yılı denetim raporu. Şu kitap, beyaz kitap, sizdeki kitap değil, sizin elinizdeki kendi kitabınız.
Tahsil edemediyseniz bunu nasıl tahsil edeceksiniz? Yani özelleştirme bedeli sırasında bu alacağınız tahsil edildi mi, onu da merak ediyorum.
Yine, bu anlamda, kurumun, günümüz itibarıyla hangi doğal gaz firmasından ne kadar alacağı var? Bu alacakların tahsili için neler yapılmaktadır?
Ben BOTAŞ'a teşekkür ediyorum. Yani hele yerli ve millî iktidarın yerli ve millî doğal gazını kullanması bizim temennimiz, istiyoruz ve arzu ediyoruz ki bizim vatandaşımız kendi doğal gazımızla ısınsın, yoksa ithal edip, onun üstüne kâr payı koyup Avrupa'ya götürmek bence başarı değil, boruları da döşemek başarı değil. Doğal gazda kendi rezervlerimizi eğer devreye sokabilirsek... Dünyada doğal gaz üretiminden dolayı gayet iyi yaşayan ve halkına da gayet iyi bir yaşam sunan ülkeler standardına yükselmeliyiz diye düşünüyorum.
Çalışmalarınızda başarılar diliyorum Sayın Genel Müdür, heyecanınızı tebrik ediyorum, arkadaşlarınızın birlikte çalışma ekibinizin daha çok hizmet üretmesini diliyorum, makamınızın da uzun ömürlü olmasını diliyorum.
Teşekkür ediyorum.