GAMZE TAŞCIER (Ankara) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Bu ülkenin en önemli kesimlerinden ikisini, kadınları ve işçileri temsil eden bir bakanlığın bütçesini görüşüyoruz ama bürokratlarımıza bakıyorum, kadın sayısına bakıyorum, hiç de şaşırmıyorum açıkçası. Kadının adının olmadığı bir yerde bütçe olur mu? Zaten burada da yok.

Sayın Bakanım, bu bütçeden beklenen 3 önemli şey var; "Aile" diyoruz, "çalışma" diyoruz, "sosyal işler" diyoruz. 3 başlıkta gerçekleşmesini beklediklerimiz ne yazık ki bütçede yok. Birincisi: Bu bütçe kesinlikle toplumsal cinsiyet temelli değil. İkincisi: Bu bütçede ülkenin en önemli sorunlarından olan işsizlik, istihdam, güvencesizlik sorunlarına ilişkin çözüm yok. Üçüncüsü: Bu bütçede sosyal yardımlara hak temelli bir bakış açısı yok. Bunları biraz açmak istiyorum.

Toplumsal cinsiyet temelli olmadığını nereden anlıyoruz? Bakanlığın adından. Yapmanız gereken yani sizden beklenen, kadının sosyal yaşamda eşit biçimde temsiliyetini sağlamanız, erkek şiddetini önlemek için somut adımlar atmanız, cinsiyet ayrımcılığını hayata geçireceğiniz projeler üzerinden sonlandırmayı hedeflemeniz. Siz ne yaptınız? "Kadın" kelimesinden utanıp sorunlu Bakanlığın adını "Aile Bakanlığı" yaptınız. Bu bakış açısıyla, kadınları yalnızca ailenin içinde görünür kılarak sizden beklenenin tam tersini yaptınız, kadını eve hapsettiniz. 2008 öncesinde 150'den fazla kadın işçi çalıştıran -ki bu sizin hükûmetleriniz döneminden önce 100'dü- işverenlerin iş yerlerinde kreş açma sorumluluğunu dışarıdan hizmet alımı olarak gerçekleştirdiniz ve piyasalaştırdınız. Bu çok büyük bir sorunun kilit noktası oysa. Derhâl çözüm için özel olarak bütçe ayrılmalı ve kadının eve hapsi önlenmeli.

Bakanımız sunumunda kadın istihdamını yüzde 29,7 olarak açıkladı oysa bu yüzde 64 olan OECD ortalamasının yarısından da az.

Yine, 2018'nin ilk altı ayında 206 kadın öldürüldü. Bakın, sığınmaevlerinden sizler konukevi olarak bahsediyorsunuz. Konukevi denmesi elbette ki bir tercih, erkek şiddetini nötrleştiren bir tercih. Sonuç olarak, buralar bir otel değil, şiddet nedeniyle sığınılan yerlerdir. O nedenle bu tabiri de bu anlamda kullanmak gerekir. Sığınmaevleri yetersiz mi? Evet. Yenileri yapılmalı mı? Kesinlikle. Ama bu bir bütüncül politika eksenli çalışmanın bir parçası olmalı. Sadece sığınmaevleriyle Türkiye'deki kadına şiddeti önleyemeyiz.

Bakanlıkların bütünleşmesi ve birleşmesinden bahsettiniz ama bakış açısının da bütünleşmesine ihtiyaç olduğu gözüküyor. Siz kadın değil, aile kavramını öncülediğiniz sürece daha çok sığınmaevine ihtiyaç olacağı da ortada.

İkinci olarak da, bu bütçede ülkenin en önemli sorunlarından olan işsizlik, istihdam ve güvencesizlik sorunlarının da olduğunu söyledik. Sadece 2018 yılının ilk altı ayında 907 işçi yaşamını yitirdi. Yaşamını yitiren işçiler bu bütçenin neresinde? Maalesef yok.

Bir diğeri, sosyal yardımlar kapsamında yaklaşık 51 milyarlık bir kaynak ayrıldığından bahsettiniz. Bu kaynağa başvuranların yüzde 80'i kadınsa eğer daha çok alınacak mesafe var demektir.

Her zaman söylüyoruz, bütçe bir tercih meselesidir. Halkın vergilerinin nasıl harcanacağı kararı politik bir karar olduğu kadar kimin nerede durduğunu göstermesi açısından da önemli. Vatandaşın karşısına geçildiğinde "Senin paranı şuraya harcadık." demek iktidar partisine büyük bir sorumluluk yükler. Eğer SMA hastası evladı için yüzlerce gündür ilaç mücadelesi veren o annenin gözlerinden düşen bir damla yaş var ya, o bir damla gözyaşından burada vereceğiniz tercihiniz sorumludur. İşte, bu yüzden bütçe görüşmeleri siyasi bir turnusol kâğıdıdır. O haklı annenin karşısına alnı ak, onun için mücadele etmenin gururuyla mı çıkacaksınız yoksa o anneyle göz göze gelmemek için köşe bucak kaçacak mısınız? Burada el kaldırmanın sorumluluğu vardır, bunu düşünerek bütçeyi görüşmemiz gerekir.

Teşekkür ederim Sayın Başkan.