Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a) Gençlik ve Spor Bakanlığı b) Spor Toto Teşkilat Başkanlığı |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 05 .11.2024 |
VELİ AĞBABA (Malatya) - Sayın Başkan, teşekkür ederim.
Öncelikle bütçemizin hayırlı olmasını diliyorum.
Ben öncelikle Malatya'yla ilgili birkaç hususu Sayın Bakanın da dikkatine sunmak istiyorum. Biliyorsunuz, Yeni Malatya Stadyumu'nda maalesef depremden sonra maç oynanamadı, depremde hasar aldı ve Federasyon, bu stadyumdan bilet ve kamera sistemini sökerek başka bir stadyuma aktardı. Dolayısıyla, maç oynanmıyor. Federasyon, bu yıl ligden çekilme talebimizi kabul etmediği için hazırlıksız bir şekilde sezona başlayan Yeni Malatyaspor, eksikleri nedeniyle iç saha maçlarını bile deplasmanda oynamaya devam ediyor. Maalesef, hâlâ çalışmalar tamamlanabilmiş değil, eksikler tespit edildi, Gençlik ve Spor İl Müdürlüğüne iletildi. Siz de Sayın Bakan da Malatya'nın depremlerden sonra ayağa kalkması için çalışmaların devam ettiğini vurgulayarak spor yatırımlarıyla ilgili ne gerekiyorsa hazır olduğunuzu söylediniz, Malatyaspor'a da destek olacağınıza dair söz verdiniz ama destek olmadınız. Sayın Bak, Malatyaspor'a bir kuruş destek vermediniz. Depremde yıkılmış, futbolcularını kaybetmiş bir takım, biliyorsunuz siz de futbolcular da maalesef depremde enkazdan kurtarılamadı. Altı yüz elli günden beri maç oynanmıyor, takım ligden çekildi, kamera sistemleri başka statlara takıldı, maalesef Malatyaspor bitmiş durumda. Şehrin moral kaynağı olacak Malatyaspor -hakikaten başka illerdeki takımlar da önemli ama- Malatya açısından, deprem açısından çok daha önemli. Herkesin ortak noktası olan Yeni Malatyaspor'a sahip çıkmanızı sizden rica ediyoruz Malatya adına.
Bir de bu bizim BAL Ligi'nde oynayan takımlar var, maalesef bunlar imkânsızlıklar içerisinde oynuyorlar. Malatya'da 3 tane takım var BAL Ligi'nde oynayan. Örneğin, Yeşilyurt Belediyespor'un belediye imkânları var ama diğer takımların, maalesef, Girmana Spor gibi takımların hiçbir şeyleri yok. Bunlar, futbolculara para veremiyorlar, tamamen amatörce destekliyorlar. Hem BAL Ligi'nde oynayan takımlara hem de amatör takımlara daha fazla destek verilmesi gerektiğini ifade etmek istiyorum. "Spor" deyince akla sadece profesyonel ligler gelmemeli, amatör de gelmeli. Geçmişte amatör olarak futbol oynamış bir arkadaşınız olarak bunun önemini bildiğimi ifade etmek istiyorum.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Hep gol yiyormuş kalede.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Ben kaleci değildim, yok.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Hatibin insicamını bozmayalım değerli arkadaşlar.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Bir de Malatya'da spor salonu olmayan bir spor lisemiz var, siz de biliyorsunuz. Malatyaspor Lisesi 348 öğrenci, 32 öğretmen ve 24 derslikle eğitim vermeye devam ediyor ama maalesef, spor salonu depremde ağır hasar gördüğü için yıkılamadığı gibi hâlâ yapılabilmiş de değil. Millî Eğitim Bakanlığına bağlı ama bu, spor olduğu için sizi de ilgilendiriyor.
Tabii, sadece futbol değil, örneğin Malatya'da bir voleybol takımı vardı, Malatya Nicer Hotel Voleybol Takımı ligden çekilme kararı aldı. Malatya ekibi ligden çekilirken mahalli lige düştü. Maalesef destek olunmadığı için bunlar da yürüyemiyorlar.
Ayrıca, Malatya'da geçtiğimiz yıllarda bir kadın futbol takımımız vardı, onlara hiç kimse sahip çıkmıyor. Kadın futbol takımlarına, özellikle amatörlere sahip çıkmanızı sizden rica ediyorum.
Bir başka konu, biraz önce övdünüz falan ama resmi bulabilirsem size göstereyim. Değerli arkadaşlar, bakın, bu resim Malatya yurdunda çekilen bugünkü resim. Burada öğrenci kahvaltısı olarak görüyorsunuz...
ORHAN YEGİN (Ankara) - Nereden anlayacağız yurtta olduğunu?
VELİ AĞBABA (Malatya) - Yurtta çekmiş, yurtta herkes açıklama yaptı.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Nereden anlayacağız?
VELİ AĞBABA (Malatya) - Yok, bu yurtta çekilmiş, öğrencilere sor istiyorsan.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bakanlık eğer farklı bir şeyse bunu tetkik edebilir.
Buyurun.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Evet, bu, sağ olsunlar, bakın, pişmemiş patates, yumurta ve bayat ekmek. Bu, Malatya kız yurdunda çekilen bir resim, Malatya kız yurdunda çekilen bir fotoğraf bu.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Senin tasarımına benziyor.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Bunu da dikkatinize sunuyorum. Şimdi, bu ne kadar biliyor musun Orhan Yegin? Sen bilmezsin ama bu, çocuklara 50 liraya satılıyor bu kahvaltı. Bakın, 50 liraya satılıyor, akşam yemeği 105 liraya satılıyor; toplam 155 TL para alınıyor. Bakın, bazen Cumhuriyet Halk Partili belediyeleri örnek alın, buna Bakanlar da dâhil.
GENÇLİK VE SPOR BAKANI OSMAN AŞKIN BAK - Öğrenciden para alınmıyor, öğrenciden hiçbir şekilde para alınmıyor.
VELİ AĞBABA (Malatya) - 155 lira.
ORHAN YEGİN (Ankara) - "Orhan, sen bilmezsin!" diyor, kendi bilmiyor, haberi yok!
(Gülüşmeler)
VELİ AĞBABA (Malatya) - Bir dakika, bir müsaade et.
GENÇLİK VE SPOR BAKANI OSMAN AŞKIN BAK - O paylaşım üç dört gün önce yapılmıştı, doğru değil.
VELİ AĞBABA (Malatya) - 155 liralık uygulamada ne veriliyor bakın. Arkadaşlar, bir şey söyleyeceğim, bir şeye getiriyorum, acele etmeyin. Bakın, eğer bu fiyatlara mal ediyorsanız çok pahalıya mal ediyorsunuz. Bence, Cumhuriyet Halk Partili belediyelerle konuşun, size kent lokantalarından yemek servisi yapsın hem daha ucuza mal olur. Bakın, İstanbul'da 40 liraya veriyorlar. Ankara'da, Türkiye'nin birçok yerinde kent lokantaları açıldı ve millete ucuz yemek vermeye devam ediliyor.
GENÇLİK VE SPOR BAKANI OSMAN AŞKIN BAK - Öğrencilerden hiçbir şekilde ücret alınmıyor.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Anladım. İşte ben de...
GENÇLİK VE SPOR BAKANI OSMAN AŞKIN BAK - Sabah kahvaltısı da...
VELİ AĞBABA (Malatya) - Bu sizin listeniz değil mi, 155 TL?
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Nasıl 5 bin TL'ye mal ediyorsunuz?
VELİ AĞBABA (Malatya) - 155 TL sizin listeniz değil mi?
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Aylık 5 bin liraya bunu nasıl mal ediyor?
VELİ AĞBABA (Malatya) - 155 TL.
GENÇLİK VE SPOR BAKANI OSMAN AŞKIN BAK - Hayır, hiçbir şekilde öğrenciden para alınmıyor.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Anladım da Kredi Yurtlar Kurumunda...
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Yani bu yemeğin parasını birisi ödüyor, KYK ödüyor.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Anladım diyorum, ben de anladım.
GENÇLİK VE SPOR BAKANI OSMAN AŞKIN BAK - Yani öğrenciden alınan bir para yok, onu anlatmaya çalışıyorum.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Anladım. Ben de tam onu söylüyorum işte. 155 TL size maliyeti. Ben de diyorum ki Cumhuriyet Halk Partili belediyeler size destek olur, merak etmeyin, ayrımcılık yapmayız bu konuda; öğrenciler hepimizin.
(Uğultular)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...
VELİ AĞBABA (Malatya) - Osman Bak da olsa CHP varsa herkes için var, onu söylemeye çalışıyorum, tamam mı? Şimdi, değerli arkadaşlar...
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, salonda bir uğultu var. Değerli arkadaşlar, bu salondaki...
VELİ AĞBABA (Malatya) - Şimdi...
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Ağbaba, bir saniye lütfen.
Değerli arkadaşlar, şimdi salondaki uğultuyu, sükûneti tesis edelim, meramımızı anlatalım. Eğer fotoğraf başka bir yere aitse Bakanlık yetkililerini burada hemen bulun ve Veli Bey'i zor duruma düşürün ?"Fotoğraf doğru bir fotoğraf değil, sahte bir fotoğraf getirdi." diye.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Tamam.
RAHMİ AŞKIN TÜRELİ (İzmir) - Niye yanlış versin Sayın Başkan?
VELİ AĞBABA (Malatya) - Sanki ben mi çektim bunu?
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Bir saniye değerli arkadaşlar.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Sosyal medyada çocukların paylaştığı şey bu.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Ağbaba... Sayın Ağbaba...
YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Sosyal medyadan mı aldın?
VELİ AĞBABA (Malatya) - Nereden alacağım? Kendim mi çekeceğim?
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar... Değerli milletvekilleri... Yani biz burada milletvekiliyiz, bunun doğru olup olmadığına Bakanlık yetkilileri baksın, doğruysa gereğini yapsınlar, değilse de burada söylesinler.
Dolayısıyla ilave sürenizi ekleyeceğim Sayın Ağbaba.
Lütfen sükûneti tesis edelim, uğultuyu keselim değerli milletvekilleri.
Değerli bürokrat arkadaşlar, sorular size geliyor ha; konuşmaların sonunda Sayın Bakan bunlara cevap verecek, ona göre herkes kendi alanında önceden hazırlığını yapsın.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Şimdi, değerli arkadaşlar, biraz önce Sayın Usta da söyledi, Sayın Yegin de "Bu rakamları nereden alıyorsunuz?" dedi. Aslında rakamlara gerek yok, sokağa çıktığınız zaman uyuşturucunun ne kadar yaygın olduğunu görüyorsunuz. Bu, sadece bizim meselemiz değil, hepimizin, toplumsal bir mesele, hepimizin el ele vererek çözmesi gereken bir mesele. Hakikaten ben kendi seçim bölgemde de sokağa çıktığım zaman... Çıplak gözle görebiliyorsunuz, başka kentlere gittiğimiz zaman da uyuşturucu kullanımının nasıl arttığını görebiliyorsunuz. Bu, çok büyük bir mesele; bunun çözülmesi lazım. "Sorun nasıl çözülür?" bu tartışılabilir ama maalesef Türkiye'de hiç olmadığı kadar uyuşturucu kullanım yaşı düştü. Geçtiğimiz günlerde İçişleri Bakanı Malatya'ya geldiğinde ona da ifade ettik diğer milletvekili arkadaşlarımızla birlikte. Bu bir siyasi konu değil, bu toplumsal bir konu; bunun mutlaka çözülmesi lazım.
Bakın, ben size birkaç rakam vereceğim. Şimdi, "Dindar gençlik yetiştireceğiz." derken maalesef bağımlı bir gençlik yetiştirildi Türkiye'de. Türkiye dünyanın âdeta lojistik merkezi hâline gelmiş durumda. 2022 yılında 321 bini aşkın kişinin ayakta ve yatarak tedavi edildiği söyleniyor; Türkiye'de, bakın, meselelerden biri de bu. Bu hastanelerin açılması lazım maalesef, ya, bu bir ihtiyaç Türkiye için; bunları ifade etmek istiyorum. Bağımlılığı tedavi edici hastanelerin açılması lazım; bunu da Sağlık Bakanlığı bütçesinde söyleriz. İçişleri Bakanlığının 2024 yılı uyuşturucu raporuna baktığımız zaman 2023 yılında yatarak tedavi gören hastaların maddeye ilk başlama yaşının ortalama 22'ye düştüğü, uyuşturucu kullanım istatistiklerine göre 25-34 yaş grubu arasında yoğunlaştığı ve bu yaş grubundaki hastaların toplam hastalara oranının yüzde 51 olduğu...
ORHAN YEGİN (Ankara) - Kaça düşmüş?
VELİ AĞBABA (Malatya) - Yüzde 51.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Hayır, hayır, kaç yaşına düşmüş?
VELİ AĞBABA (Malatya) - Bakın, uyuşturucu kullanım istatistiklerine göre 25-34 yaş grubu arasında yoğunlaştığı, ortalama kullanım yaşının 22,2 olduğu... Bakın, bu demek değildir ki...
ORHAN YEGİN (Ankara) - 9-10 diyenlere...
VELİ AĞBABA (Malatya) - Orhan Bey, bir müsaade et, geleceğim; ya, bir müsaade et, geleceğim. Sen matematik okumadın mı? Bunu 60 yaşındaki de kullanıyor, 70 yaşındaki de kullanıyor. Arkadaşlar, bakın...
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar...
VELİ AĞBABA (Malatya) - Ve uyuşturucu maddeye başlama yaşı bakımından 15 yaş döneminin -bakın, bu İçişleri Bakanlığının rakamları- en riskli grup olduğu vurgulanıyor, polis tarafından adli işlem yapılan anket katılımcıları arasında bu yaş grubunda uyuşturucuya başlayanların oranı yüzde 73,7 yani 25 yaşında, 30 yaşında da içiyor ama 15 yaşında başlamış, anlatabildim mi? Bu büyük bir tehlike değerli arkadaşlar. 15-24 yaş arasında uyuşturucuya başlayan gençlerin sadece uyuşturucu kullanımı değil, bir suça bulaşma riski de yüksek. 2023 yılında tedavi gören, hastalığını tamamlamışların eğitim durumu incelendiğinde yüzde 7,7'sinin yükseköğrenim, yüzde 53,5'inin ortaöğrenim, yüzde 37,5'inin ilköğretim mezunu olduğu anlaşılmıştır. Ben hepinizin bildiği bir geçmişte Cezaevi Komisyonu üyeliği yaptım, İnsan Hakları Cezaevi Komisyonu üyeliği yaptım. En çok gördüğümüz şey maalesef uyuşturucudan cezaevinde çok sayıda gencimiz var. Bu gençler sonuçta hepimizin…
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Ağbaba, iki dakika ekliyorum size.
İSMET GÜNEŞHAN (Çanakkale) - Beş dakika verin, çok kestiler Başkanım.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Sayın Başkanım, çok kestiler, çok laf attılar.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Değerli arkadaşlar, çok laf atarsanız, çok laf yersiniz yani yapacak bir şey yok.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Şimdi, hakikaten dünya uyuşturucu merkezi hem merkezi hem de ipek yolu olmuş durumdayız. 2019 yılından giderek daha fazla metamfetamin… Başkanım, bu çok önemli bir konu, bu sayı 2022 yılında 2’ye katlanarak 77 tonla bütün zamanların rekorunu kırıyor. 2022 yılında 24 milyon tablet Captagon ele geçirilmiş, 2021 yılında 14 milyon tablet olan bu sayı 24 milyon tablet çıkmış durumda. 2022 yılında Türkiye’de 2,3 ton kokain ele geçirilmiş, bu miktar 2021 yılına göre 18 kat daha fazla; bu sadece yakalananlar. Türkiye, giderek artan şekilde doğrudan Latin Amerika'dan gelen ya da dolaylı olarak Batı Afrika’dan gelen kokainlerin maalesef Balkanlara ulaşma yolu olarak gözüküyor, Avrupa'nın hedef piyasalarına ulaşmasında transit ülke olarak kullanılıyor. 2022 yılında 2,3 ton kokain ele geçirilmiş, bu biraz önce söyledim gibi 2021’den 18 kat daha fazla. Yine Peru’da Türkiye hedefli 2,3 ton kokain ele geçirildiği söyleniyor. Avrupa Uyuşturucu ve Uyuşturucu Bağımlılığı İzleme Merkezi 2023 Avrupa Uyuşturucu Raporu’na göre, 41 farklı uyuşturucu madde incelenmiş, en yaygın 6 uyuşturucu maddenin en fazla ele geçirildiği ülke de Türkiye; esrar, kokain ve metamfetamin. Avrupa uyuşturucu pazarında diğer rağbet gören unsur ise sentetik uyarıcılar olan amfetamin. 2020’de Avrupa ülkeleri ve Türkiye'de toplam 10,9 ton amfetamin, 6,8 ton da metamfetamin ele geçirilmiş. Maalesef bunlar çok daha ulaşımı kolay ve çok tehlikeli bir grupta yer alıyor, burada çok ciddi şekilde tedbirler alınması lazım. Kokainde de eroinde de…
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
VELİ AĞBABA (Malatya) - Hemen bitiriyorum Başkanım.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Buyurun.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Uyuşturucu meselesi, böyle çok ciddi bir mesele olarak karşımızda.
Bir başka şeye gelelim, bir de Türkiye’yi hakikaten kumarbaz cenneti yaptınız, milleti kumarbaz yaptınız. Spor Toto’yu biliyorsunuz, eskiden bu, akşam oynanan tombalayı günah görüyordunuz, şimdi o Spor Toto’nun altına baktığımız zaman onlarca şans oyunu değil kumar var. Bir de ne var? Bahis var, yasa dışı bahis var, bu da gençlerimizi yok ediyor. Biliyorsunuz, Spor Toto’yu bir yandaş firmaya, tüpçüye satmıştınız. O tüpçü büyüterek her türlü oyunu… Siz oynuyorsunuz ben bilmiyorum da okuyamıyorum bile. Bilyoner, Misli, Nesine, Oley, Tuttur; gerçi sizin ihtiyacınız yok, oynamazsınız, fakir fukara oynuyor; size ne gerek var? Birebir resmî oyun siteleri var, onlarca site var; Şans Kartı var, Çarkıfelek var yani hakikaten bu da çok tehlikeli bir durum değerli arkadaşlar.
Şimdi, son olarak bir şey söylemek istiyorum: Biraz önce Sayın Erdem söyledi, yüzmeyle ilgili övündü.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Hangi Erdem?
VELİ AĞBABA (Malatya) - Sizin Erdem, bizim Erdem değil.
ORHAN YEGİN (Ankara) - Kurban ol Sayın Erdem’e.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Şimdi, övündü yüzmeyle ilgili ancak bakın, yüzmeden her yıl boğulan insan sayısı bütün dünyadakinden daha fazla. Okullarda -kanun mu koyarsınız, mutlaka bir kanun çıkarmak lazım- ilkokulda yüzmeyi mecbur hâle getirmek lazım.
ORHAN ERDEM (Konya) - Aynı şeyi dedik.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Evet, evet, teşekkür ettik ya, sana da teşekkür edeyim yani arada doğruları söylüyorsunuz, arada şaşırıp doğruları söylüyorsunuz.
Bu yüzme konusu hakikaten ciddi mesele, bunu dikkatinize sunmak istiyorum. Türkiye'de çok farklı ölümler var, mantar zehirlenmesi var, soba gazından zehirlenme var ama bu yüzmeyi her yıl görüyoruz; her yıl çocuklar yüzerek ölüyor.
Son olarak Başkanım, Türkiye'de 6 milyon “ev genci” var, “ev hanımı” diye bir deyim vardı, “ev genci” deyimini de siz yarattınız.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
VELİ AĞBABA (Malatya) - Hemen bitiriyorum.
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Ağbaba, bayağı uzadı, toparlayın.
VELİ AĞBABA (Malatya) - Tamam, bitiriyorum.
6 milyon ev genci var, bunlar ne çalışabiliyor ne de eğitimden faydalanabiliyor.
CEVDET AKAY (Karabük) - Kaç milyon var?
VELİ AĞBABA (Malatya) - Evde 6 milyon 300 bin civarında “ev genci” var, bunu da dikkatlerinize sunmak istiyorum.
Bakın -kim yaparsa yapsın- fakir fukara arasında ayrımcılık yapmak hakikaten daha kötü bir şey. Bazen bizim partililer diyor ki: “'Biz CHP’liyiz.' diye işe giremiyoruz.” Canınızı sıkmayın diyorum, AK PARTİ’liler de eğer dayısı yoksa, sahibi yoksa onlar da işe giremiyor. Fakir fukara çocuğuysa AK PARTİ’li de işe giremiyor, fakir fukaraysa MHP’linin çocuğu da işe giremiyor, CHP’linin de çocuğu işe giremiyor. Kimin çocuğu işe giriyor? Torpillilerin, dayısı olanların çocuğu işe girebiliyor; lütfen, bu "mülakat" denilen ucubeyi kaldırın.
Teşekkür ediyorum.