DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Genel Müdür, değerli yönetim kurulu üyeleri; Komisyonumuza hoş geldiniz.

2 no.lu öneride "Kamu kaynaklarının verimli kullanılması ve rekabetin sağlanması konusunda azami özenin gösterilmesi." diyor. Yanıt genel çerçevede bir yanıt olmuş, aslında burada işaret edilmek istenen noktaya pek temas edilmemiş. Bu noktada biraz daha detayından hareketle soru çünkü böyle on tane kelimeden oluşan bir soru ama altı tabii Sayıştay raporunda daha dolu. "4734 sayılı Kamu İhale Kanunu'nun temel ilkeler başlıklı 5'inci maddesinde idareler bu kanuna göre yapılacak ihalelerde saydamlığı, rekabeti, eşit muameleyi, güvenirliği, gizliliği, kamuoyu denetiminin ihtiyaçlarına uygun şartlarla ve zamanında karşılanmasını ve kaynakların verimli kullanılmasını sağlamakla sorumludurlar." denilerek idarelerin ihale yaparken uymaları gereken temel ilkeler hüküm altına alınmıştır. Söz konusu pancar tohumu alımı ihalelerinin önceki yılları incelendiğinde son üç ihaleye tek isteklinin teklif verdiği ve ihalenin o istekli üzerine kaldığı tespit edilmiştir.

Devamında deniliyor ki: "Daha önceki yıllardaki şeker şirketi ve serbest piyasadan temin edilerek ekilen tohum miktarı ve ekim alanları mukayese edildiğinde yıllara göre değişiklik göstermekle birlikte yaklaşık yüzde 45 civarında tohumun üreticiler tarafından serbest piyasadan temin edildiği tespit edilmiştir. Dünyada ve ülkemizde çok sayıda tohum firmasının bulunmasına rağmen anılan ihaleye tek isteklinin katılmasının nedeninin araştırılarak teknik ve idari şartnamenin ihaleye katılımı engelleyip engellemediği hususunun piyasadan bağımsız bilimsel araştırma kurumlarından ya da üniversitelerin ilgili bölümlerinden görüş alınarak teknik ve idari şartnamenin yeniden hazırlanması ya da rekabeti engelleyen maddeler varsa bu maddelerin teknik şartnameden çıkartılarak hazırlanmasının uygun olacağı değerlendirilmektedir."

Sayıştay burada açık ve net "Tek bir firmanın ihaleye sürekli girip bunu sürekli almasında bir gariplik var. Hani bunu tam olarak da ben size ifade edemiyorum. Eğer şartname tek bir firmayı işaret edecek şekilde ise veya bir şekilde o eşit rekabet koşullarını bozucu bazı girişimlerde bulunarak bu ihaleyi alıyorsa bunu tespit edin, düzeltin." diyor.

Sizin verdiğiniz uzun yanıtın konuyla ilgili sadece şu kısmını bulabildim: "Şirketimizce açılan şeker pancarı tohumluk ihalesine Şeker Enstitüsünün son üç yılda Çorum, Eskişehir, Ilgın ve Kırşehir'de yürüttüğü deneme sonuçlarına göre üretim izni almış veya tescil edilmiş çeşitler arasından belirlenen kriterleri sağlayan firmalar girebilmektedir. Belirlenen kriterlere uygun tohum çeşidi üreten ve ihaleye katılabilecek olan birçok firma bulunmaktadır." Yani yanıtın içinde soruyla ilgili, Sayıştayın işaret ettiği kısımla ilgili sadece burası var. Burası da takdir edersiniz ki sorunun cevabı değil. O yüzden ben açık ve net olarak sorayım: Her ne kadar biz serbest piyasa ekonomisinde ihaleler belirli kurallara tabi olarak firmalara açık olsa da diğer firmaların neden bu ihalelere girmediği konusundaki analizinizi, sizden raporunuzu rica ediyorum.

Aynı zamanda, buradan hareketle de şunu sormak istiyorum: Sayın Genel Müdür yaptığı sunuşta şöyle söyledi, dedi ki: "TÜRKŞEKER hâlen 12 şeker fabrikası (devri gerçekleşmeyen 4 fabrikayla 16 şeker fabrikası)" Bu 4 fabrika hangisidir, neden devirleri gerçekleşmemiştir? Bu 4 fabrika hangisidir, neden devirleri gerçekleşmemiştir? Ben yaptığım araştırmalarda 11 şeker fabrikası üzerinden çalışıyordum, burada 12 ifade edilmiş. Onun için bunların sizden ben aynı zamanda isimlerini rica edeceğim ve konunun bu boyutu itibarıyla özellikle ihalelere bu şekilde tek firmanın girmesi, ihaleyi sürekli olarak son üç yıl boyunca alması, şeker fabrikalarının özelleştirilirken yine buna benzer rekabet koşullarını sarsacak bazı uygulamaların yapıldığından şüphe edilmesinin iddiasından hareketle Doğuş Yiyecek ve İçecek AŞ'ye Bor Şeker Fabrikasının özelleştirilme kapsamıyla devrinden yani bu firmaya devrinden sadece bir gün sonra bu firmanın DSL İnşaat Sanayi ve Ticaret AŞ'ye devrinin yapılması noktasında da yine aynı buna benzer Sayıştay raporundaki bir garip değişik, acayip bir uygulama var. Geneli üzerinde bu konuya değineceğim. Yani bu bağlamda ihalelerde bir soru işareti var. O yüzden bu nedenle sizden bu noktada açıklık getirmenizi talep ediyorum.

Teşekkür ederim.