SEVDA ERDAN KILIÇ (İzmir) - Teşekkür ederim Başkanım.

Öncelikle hoş geldiniz.

Toplu Konut Kanunu'na göre kurulan TOKİ, konut inşaatıyla ilgili sanayi ve bu alanlarda çalışanları desteklemek, özellikle kalkınmada öncelikli yörelerde bulunan konut inşaatıyla ilgili şirketlere iştirak etmek, ülkemizdeki konut açığını kapatmak ve dar gelirli vatandaşlarımızı ev sahibi yapmak amacıyla kurulmuştur. Ancak bugüne baktığımızda, konut ve sosyal ihtiyaçları karşılama amacıyla kurulan TOKİ'nin özel yasalarla, ayrıcalıklı düzenlemeler ve istisnalarla Türkiye'nin en büyük müteahhitlik firmasına dönüştüğünü görüyoruz. Hâlen ülkemizde inşaat sektörünün en büyük firması olan TOKİ, kuruluşundan bu yana büyük bir güç hâline gelmiş, asıl amacının dışında, ne yazık ki özellikle son dönemlerde kentsel dönüşüm, stadyum, AVM ve lüks konut projeleriyle anılır hâle gelmiştir. Bu bağlamda, TOKİ'nin asıl işinin stadyum, AVM, yol, hastane, lüks konut gibi projeler değil, dar gelirli ve konut ihtiyacı olan vatandaşlara dönük konut üretmek olduğunu bir kez daha hatırlatmak istiyorum. Ama tam tersine bugün yeni sistemde TOKİ'nin çevre koruma, imar, yapılaşma, kentsel dönüşüm, hazine taşınmazlarının yönetimi ve yerel yönetimlere ilişkin alanlarda görev ve sorumluluk üstlendiği de görülmektedir. Hâlen ülkemiz genelinde TOKİ'nin aktif olarak 400 şantiyesinde faaliyet yürütüldüğü ve bu doğrultuda 105 bin civarında konut ve sosyal alan adında inşaat çalışmalarının sürdüğü göz önüne alındığında TOKİ'ye niçin ülkemizin en büyük müteahhitlik firması dediğim de daha iyi anlaşılacak.

Bu noktada şu soruları sormak istiyorum: TOKİ'nin bugüne kadar ürettiği konut, sosyal donatı, stadyum, cami ve bilumum işlerin tam olarak dökümü nasıldır? TOKİ'nin üretip satamadığı yani elinde bulunan konut stoku ne kadardır? TOKİ'nin İzmir'de tamamladığı ya da hâlen devam eden projeleri nelerdir? 2016-2017'de gerçekleşen olumlu tabloya rağmen konut sektörünün 2018 yılında beklentilerin altında kalması ve ekonomide yaşananlara bağlı olarak arz-talep dengesizliği bir gerçeklik olarak karşımızdayken bu kadar konutun yapımı doğru bir strateji midir? TOKİ'ye hak sahipleri tarafından bugüne kadar kaç dava açılmıştır? Bu davaların kaçı hak sahibi lehine, kaçı TOKİ lehine sonuçlanmıştır? Hâlen devam eden davaların sayısı kaçtır? Geç teslim, kusurlu ve eksik işlem nedeniyle 2015 yılında 10 milyon 497 bin 915 TL, 2016 yılında ise 8 milyon 137 bin 525 TL olmak üzere davacılara toplam 18 milyon 635 bin, 2010 yılı ile 2016 yılları arasında ise toplamda 148 milyon 735 bin TL tazminat ödenmesinin kusuru TOKİ'ye mi, yoksa yüklenici firmalara mı aittir? İnşaat ve konut alanında bu kadar uzmanlaşmış bir kurumun bu miktarlarda tazminat ödemesi kabul edilebilir bir durum mudur? Yüklenici firmalardan kaynaklı kusurlara bağlı tazminatlar nedeniyle bu firmalara dava açılmış mıdır? Ödenen tazminatların ne kadarı firmalardan geri alınmıştır? TOKİ'nin iş yaptığı yükleniciler içinde FETÖ terör örgütüyle bağlantılı olduğu ortaya çıkan firmalar var mıdır? Varsa bu firmalara şimdiye kadar hangi işler yaptırılmış, bunun karşılığında ne kadar ödeme yapılmıştır?

Son olarak da son iki gündür gündemimizde olan, TOKİ'nin Ankara Mamak'taki 1.312 konutluk projesinde çalışan 15 işçi yaklaşık iki yıldır maaşlarını alamadıkları gerekçesiyle inşaatın önünde eylem yapıyorlar. Eylemde olan işçilerin kurduğu çadır, gece saatlerinde polisler tarafından basıldı. İşçilerin eylemlerini sonlandırmaları istenirken bunu kabul etmeyen 7 işçi gözaltına alındı ve gözaltına alınan işçilere 259 TL para cezası kesildi. TOKİ'ye karşı inşaat işçilerinin eylemleri yeni değil. Zaman zaman işçilerin paralarını alamadıkları gerekçesiyle yurdun birçok yerinde bugüne kadar protesto eylemleri gerçekleştirildi. Bu bağlamda, TOKİ inşaatlarında çalışan işçilerin maaş alamaması sadece yüklenici firmanın sorumluluğunda mıdır? Bu işçilerin iki yıl boyunca maaş alamaması kabul edilebilir vicdani bir durum mudur? TOKİ ile yüklenici firmalar arasında sözleşme imzalanırken bu konularda yeterince duyarlı davranılmıyor mu? TOKİ'nin şartlarında sigortasız bir şekilde günlük 60 TL'ye Afgan ve Suriyeli işçilerin çalıştırıldığı doğru mudur? Bu konularda Komisyonumuzu bilgilendirmenizi rica ediyorum.

Teşekkür ediyorum.