| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün (DHMİ) 2015 ve 2016 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 12 .12.2018 |
KEMAL PEKÖZ (Adana) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Bir Genel Müdür olarak bir kadını görmüş olmaktan mutluluk duyduğumu öncelikle ifade etmek istiyorum. Umarım çalışmalarınıza da kadın bakış açısı yansıyordur. Onu da doğrusu bundan sonra takip edip görmeye çalışacağım.
Arkadaşlarımız değişik alanlardaki konulara değindiler önemli ölçüde. Ben biraz farklı bir açıdan bakmak istiyorum açıkçası çünkü 36 bin işçinin çalıştığı üçüncü havalimanı son günlerde, son aylarda Türkiye'nin en çok tartışılan konularından biri oldu. Tabii, bu kadar devasa bir yatırım devasa sorunları da beraberinde getiriyor. Bunları biliyor ve izliyoruz ama çalışanlar açısından çok ciddi sorunların çıktığını da hep beraber gördük çünkü insanca yaşama koşullarını dile getirerek bir protesto eyleminde bulunmaya çalışan binlerce insan, yüzlerce insan geceleri kapıları kırılarak gözaltına alındı. Bugüne kadar Türkiye'de işçilerin toplu olarak gözaltına alınması en çok bu dönemde yaşandı. Bu açıdan son derece olumsuz şeyler yaşandı. Onunla ilgili bazı sorularım olacak ama genel olarak da bu alana, bu işçilere iktidarın da çok fazla sahip çıkmadığını, doğrusu, o nedenle de çok ciddi sorunlar yaşadıklarını, çok büyük suçlamalarla karşılaştıklarını ama bu arkadaşların ilk duruşmada tahliye olduklarını hep beraber izledik ve gördük. Dolayısıyla da dile getirdikleri şeylerin de son derece insani şeyler olduğunu hep beraber izledik ve gördük. Onu son anda eyleme geçecekleri zaman zaten kahvede oluşturdukları bir listeyle 16-17 madde olarak yayınlamışlardı. Herkes bunu izledi. Onları tekrarlamak istemiyorum ama bir insanın öncelikle her şeyden önce insanca yaşama koşullarında çalışmak istemesinin suçlanacak bir tarafı olmadığını da bir kez daha ifade etmek istiyorum.
Şimdi sorularıma geçmek istiyorum, sistematik olarak, mümkün mertebe kısa tutmaya çalıştım sorularımı, genellikle bu Komisyonda sorularımı derli toplu sormaya çalışıyorum. Biz, çünkü, hepimiz bu ülkede yaşıyoruz. Bu Komisyon da bu ülke açısından çok önemli çünkü daha çok akçeli şeylerle uğraşan bir komisyon olduğu için önemli bir komisyon. Hepimizin de bu ülkenin yoksul insanlarının emekleriyle oluşturulan bütçenin doğru dürüst kullanılması ve iyi, verimli kullanılması için bir çaba içerisinde olmamız gerektiğini bir kez daha ifade etmek istiyorum.
İstanbul Havalimanı'nın yapımı sırasında (2013-2018) 52 işçinin iş kazasında yaşamını yitirdiği ifade ediliyor. Fakat gayriresmî söylemlerde bunu 500'e kadar çıkaran söylemler var. Bu iddialar konusunda elinizde bir rakam var mıdır? Bu iddialar doğru mudur? Buna dair kurumunuzun bir bilgilendirmesi ve açıklaması var mıdır, bugüne kadar olmuş mudur? Bunu bir öğrenmek istiyorum.
Bugüne kadar hayatını kaybeden işçilerin kimlik bilgileri genellikle yayınlanmıyor ve verilmiyor. Bu da dedikodulara sebep oluyor. Dolayısıyla kimlik bilgileri olmadığı zaman ne kadar işçinin gerçekten iş kazalarında -"iş cinayeti" diye tabir ediyoruz biz- hayatını kaybettiğini bilmemiz mümkün olmuyor. Bu iş cinayetlerinin ve bu iş cinayetlerinde kaç kişinin öldüğünün bilgisini verir misiniz diye soruyorum. Kaç işçi yaralanmıştır bugüne kadar? Kaç işçi engelli kalmıştır? Bu iş kazaları daha çok hangi alanlarda oluşmuştur? Gerçekleşen iş kazaları engellenebilir iş kazaları mıdır, yoksa işin özelliğinden kaynaklanan şartlardan mı oluşmuştur?
Yaşanan iş kazaları ile ilgili kaç tane dava açılmıştır? Bugüne kadar ben yedi tanesini biliyorum. Bu davalar ne aşamadadır? Sonuçları hakkında bilginiz var mı? Varsa verir misiniz bilgileri?
Havalimanı inşaatında kaçak göçmen işçi çalıştırıldığı konusunda iddialar var, bunları bilmiyoruz. Gerçekten göçmen işçiler çalıştırılıyor mu, çalıştırılıyorsa nasıl şartlarda çalıştırılıyorlar? Bunların sayısı nedir? Bunları öğrenmek istiyorum.
Havalimanı inşaatında sigortasız, kayıtsız işçi çalıştırıldığı iddiası doğru mudur? Ücretlerin bir kısmının açıktan ödendiği, dolayısıyla da vergi kaçırılmasının söz konusu olduğu iddiaları yoğun olarak gündeme getirildi. Bu konularda ayrıntılı bilgi edinmek istiyorum.
Havalimanı inşaatında çalışan işçiler 24 Haziran seçimleri için evlerine gidip, daha doğrusu yaşam alanlarına gidip oy kullanmak istediklerinde bunlara genel olarak izin verilmediği, çünkü çoğunun iktidar yanlısı olmadığı düşünüldüğünden, iktidar karşıtı ya da muhalefetteki partilere oy verecekleri düşünüldüğünden izin verilmediği ve gitmeleri hâlinde işlerini kaybedecekleri, döndüklerinde işe alınmayacakları yolunda söylemler olduğu iddia ediliyor. Bu konuda bir bilginiz var mıdır?
Şantiyelerde çalışan işçilerin çalışma koşulları nasıldır? Son dönemlerde düzelmiş midir? Bu konularda ne gibi iyileştirmeler yapılmıştır? Bunun hakkında da detaylı bir bilgi istiyorum çünkü yetkililer de o zaman koşulların olumsuz olduğuna dair bazı belirlemeler olduğunu ifade ettiler televizyonlarda ve bunların düzeltileceği söylendi. Ne aşamadadır? Bunları öğrenmek istiyoruz.
Biz milletvekili olarak alana gidip alandaki çalışma koşullarını incelemek istediğimizde genellikle engellemelerle karşılaşıyoruz. Bundan sonra böyle bir talebimizin olması hâlinde bunu gerçekleştirebilir miyiz? Çalışanlarla, sendikayla, işçilerle görüşme şansımız olabilir mi? Bunu öğrenmek istiyorum.
Havalimanı işçilerinin ve sendikacıların gözaltına alınmaları ve tutuklanmalarına dair düşüncelerinizi eğer mümkünse şimdi sözlü olarak almak istiyorum, kişisel düşünceleriniz nedir?
Tutuklanan ve ilk duruşmada serbest bırakılan havalimanı işçileri işe geri alınacak mıdır? Yoksa orada bir baraj, bir engelleme söz konusu olacak mıdır?
Havalimanı inşaat alanını iyi biliyorum çünkü 1971-1976 yıllarında o yan tarafında bulunan Karaburun köyünde liman inşaatında, daha doğrusu balıkçı barınağı inşaatında kontrol görevlisi olarak bulundum. Onun için çok ormanlık bir alan olduğunu biliyorum, yüzde 80'in üzerinde ormanlık alan, geri kalan kısımda linyit kömür ocakları olduğunu biliyorum. Göletlerin de orada olduğunu ayrıca biliyorum. O alanla ilgili ne kadar alanda orman, ağaç kesilmiştir diyelim, "katliam" dememek için öyle demeye çalışıyorum. Ne kadar ağaç kesilmiştir, bunun hakkında bir fikriniz var mı? Sayısını bilmek istiyorum.
Devlet Hava Meydanları İşletmeleri özel güvenlik alımı için ihale ilanı vermiş. Bu ihale yapıldı mı? Hangi firmaya hangi şartlarda verildi? Sözleşmelerini öğrenme şansımız, edinebilme şansımız var mıdır ve sözleşme bedeli ne kadardır?
Yurt içi uçuşlardaki uçuş iptali ve gecikme verilerinin il bazında geliş ve gidiş yönlerine göre sıralaması nedir? En çok hangi geliş ve gidiş yönlerinde iptal ve gecikme yaşanmaktadır? Hangi illerde daha çok yaşanmaktadır?
Mersin Havalimanı'nın -"Çukurova" diye ifade ettiğiniz- yapımı neden durdurulmuştur? Bu havalimanının bitmesi hâlinde şu anda mevcut olan Adana'daki havaalanının konumu ve durumu ne olacaktır? Bununla ilgili bilgi edinmek istiyorum.
2017 verilerinde belirtmiş olduğunuz dış trafik oranlarındaki artışın dünya ortalamasının 2 katı olması dikkat çekiyor. Bu konuda bir bilgilendirme yapabilir misiniz? Nasıl bir işleyiş sonucu böyle oldu diye düşünüyorum.
Devlet Hava Meydanları İşletmesine ait İzmir Hacılar Koyu'ndaki sosyal tesisin -biraz önce arkadaşımız da sordu- 2015 yılında Ensar Vakfına kiralandığı iddia ediliyor. Ensar Vakfı "duyarlı" diye tabir edebileceğimiz kamuoyunda çok olumsuz olarak algılanan bir vakıf olarak biliyorum. Neden bu vakfa kiralanmıştır? Gerekçesi nedir? Kiralama hâlen devam ediyor mu? Ediyorsa yıllık kira bedeli nedir? Bunu öğrenmek istiyorum.
Son olarak da personel alımında KPSS'yle personel alımını gerçekleştirdiğinizi ifade ettiniz. Ben de uzun süre KPSS kitapları yayınlayan bir yayınevinin sahibi olarak personel alımlarıyla ilgili şeyleri yakından takip eden biriydim. Dolayısıyla 80, 90, 95'e kadar puan alan insanlar değişik kamu kurumlarına girmek için müracaat ettiklerinde mülakatlarda elendi, 50-60 arasında puan alanlar -daha önce 70'ti, sonra 50'ye kadar düşürüldü- çok rahatça işe girdi ve o yüksek puan alan çalışkan insanlar gelip ağlaya sızlaya bize "Sizden kitap aldık, kitaplardan çok yararlandık ama işe giremedik. Şu anda milletvekilisiniz. Bu durumu çözmek için bir çabanız olacak mı?" diye soruyorlar. Bu konudaki hassasiyetinizi de öğrenmek istiyorum.
Teşekkür ediyorum.