KOMİSYON KONUŞMASI

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet, geneli üzerinde olabildiğince hızlı olmaya gayret ederek konuşacağım, birçok soru var çünkü, bunları size yöneltmek istiyorum.

Üst komisyon raporunda sayfa 18'de ilk 5 havaalanı yolcu sayısı toplam yolcu sayısına, diğer havaalanlarıyla kıyaslandığında yüzde 77,73'ü, kalan 51 havaalanı yüzde 22,27. Yani aslında planlamaya farklı bir açıdan bakarsak ortalama olarak bu 51 havaalanı yani ilk 5'in dışında kalanların ortalama yolcu taşıması yüzde 0,435. 51 havaalanı içinden 1 havaalanına düşen iç hatta 1.991 yolcu, günde, dış hatta 305 yolcu, toplamda da 2 binin üzerinde yolcu. Yani bu da şu anlama geliyor: 10 uçak yani 5 geliş, 5 gidiş, 5 sefer şeklinde iç hatta, dış hatta 1,5 yani 2 uçak bir sefer, toplamda da 6 sefer görünüyor. Bu bakış açısıyla sizin 51 tane havaalanındaki safer sayısıyla ilgili hedefiniz neydi, ortalama bir havaalanında daha önce neydi, önümüzdeki perspektifte nedir, bu bakımdan öğrenmek istiyorum.

Sayfa 51'de gelir-giderleriniz 2009 yılında genel grafikler içinde bir azalma görünüyor, bunun belirgin bir nedeni var mıdır? Aynı zamanda ilerleyen aşamada buradaki koşullar neyse tekrar oluşması durumunda bununla ilgili bir tedbir aldınız mı?

Biz, tabii, Devlet Hava Meydanları İşletmesini değerlendirirken genelde kendi dönemimize denk gelen kısmı itibarıyla çeşitli özelliklerini takdir ediyoruz, çeşitli özelliklerini eleştiriyoruz, geliştirmeye çalışıyoruz. Siz de sunumunuzda aslında ifade ettiniz, 1933 yılında Mustafa Kemal Atatürk tarafından kurulan kurumumuz daha sonra Bayındırlık Bakanlığına bağlanmış, Ulaştırma Bakanlığına ve 1955'te de Türk Hava Yollarıyla ayrılmış, 2 kurum hâline gelmiş. Bu noktada geçmişiyle birlikte de takdir edilmesini önemli bulduğumu tekrar hatırlatmak istiyorum.

Kuruluşun 2015 yılı programıyla merkez ve taşra birimlerinde 11.924 kişi çalışması öngörülmüş. Yıl içinde ve sonunda ortalama 9.523 kişi istihdam edilmiş. Bu, yine Sayıştay raporuna yansıyan bir husus. Yüzde 20 eksik istihdam var öngörünüze göre. Burada öngörüde mi bir hata var veya gerçekleştirilmesinde ne gibi problemlerle karşılaşıldı?

Havaalanlarının, 56 havaalanının her birinin kapasite kullanım oranını, güncel olarak 2017 ve 2018 sizden talep ediyoruz. Aynı zamanda da devam eden bu havaalanlarıyla ilgili sözleşme ve ilave iş artışları veya azalışları ve süre uzatımları noktasında da sizden bir değerlendirme listesi rica ediyorum.

Şimdi, Zafer Havaalanı konuşuldu. Özellikle giden Sayıştay raporunda, 2015 Yılı Denetim Raporu'nda, bir önceki Komisyon tutanağında geçtiğimiz yılda yapılan, 2016 yılında Sayıştay temsilcisi "2015 Yılı Raporu'nda yer alıyor, o nedenle gündemden çıkaralım." demiş ve gündemden de çıkarılmış. 2015 raporuna girmiş. Eğer burada sözü edilmese, konuşulmasa Zafer Havaalanı konusu Komisyonda ne öneriler kısmında ne diğer önerilerde, dolayısıyla bunu da dile getirmek bizim bir vazifemiz. Burada şöyle bir husus var -detayına girmeyeceğim vekilimiz girdiği için- deniyor ki: "Öneriye yani Sayıştayın bu konuya dikkat çekmesi ve koordineli bir şekilde giden yolcu sayısının artırılması bu devletin yani Devlet Hava Meydanlarının ama neticede devlet kuruluşu olduğu için her hâlükârda doğrudan, dolaylı Hazine garantili değerlendiriyoruz. Öneriye kuruluş tarafından verilen cevapta "Zafer Bölgesel Havaalanı'nda gerçekleşen verilerin hedeflenen verilerle uyumu ilk işletme yıllarında trafiklerinin henüz oturmaması, yörenin yolcu potansiyelinin hava yolu şirketlerince hat açma düzeyinde oluşmaması nedeniyle arzulanan düzeyde olmamakla birlikte bölgedeki nüfus artış hızı -çok düşük olduğunu biliyoruz- Hükûmetimizin bölgesel hava taşımacılığı ve termal turizmin geliştirilmesi politikaları çerçevesinde tüm Türkiye'de olduğu gibi bu bölgede de hava yoluyla seyahat etmesi beklenen kişi sayısının yakın bir gelecekte artış göstermesi ve ileriki işletme yıllarındaki gerçekleşmelerin tahminleri yakalayacağı beklenmektedir." diyor, tahminleri.

Şimdi, sorum şu: Tahmininiz nedir önümüzdeki yıllarda? Bir de şöyle, durumla realiteyle yüz yüze gelmek için bir araştırma yaptım, o da şu: Şimdi, Kütahya ile Kütahya Havaalanı arası 37 kilometre, otuz beş dakikada yol alınıyor. Ankara'ya gitmek istediğinde bir yolcu yaklaşık olarak 300-350 kilometre mesafede Ankara, İstanbul da 310-330 kilometre mesafede. Bilet almak istediğinde yaklaşık olarak ortalama eğer direkt uçuş yapıyorsa 250 ile 400 TL arasında bir rakama bilet tedarik ediyor. Bizi özellikle bağlayan kısım giden yolcu kısmı olduğu için oradan hareket ediyorum. Ve İstanbul'da da yaklaşık olarak böyle veya Ankara'ya aktarmalı olarak gidiyor ve yol da dolayısıyla bir otobüs seyahatine denk geliyor yani yaklaşık dört, beş saate denk geliyor. Otobüs ücretleri 40-45 TL. Afyon ve Uşak'ta, Afyon 59 kilometre havaalanına, Uşak da 101 kilometre.

Şimdi, bu koşullar altında bir yolcunun Kütahya Havalimanı'na yani Zafer Havalimanından binip de Ankara'ya, İstanbul'a gitmeyi uçakla tercih etmesi zaten mantıklı görünmüyor. Dolayısıyla buradaki özellikle ve özellikle hele hele bir de otoparkın günlük ücretinin 26 TL olduğunu varsayarsak gidip gelecek ve bir de o gibi giderler üzerine binecek. Aynı zamanda servis hizmetleri bakımından da onun da yaklaşık 20 TL'lik bir bedeli var. Hele Afyon'da, Uşak'taysa zaten yola bir saat önce çıkması gerekiyor servis. Kütahya'da bile yaklaşık otuz beş dakika yol alıyor. Dolayısıyla çok fizibil görünmüyor. Bu cazibeyi yaratmak için açıkçası çok iyi bir koordinasyon yaparak bu uçak biletlerinin düşürülmesini sağlamak gerekiyor. Tren de 40 TL, otobüs de 40 TL ama dediğim gibi hatta daha uzun sürede yolculuk yapılacak olan uçak seyahati 400 TL'lere geliyor hatta yani zamanına göre de 600'leri filan da geçiyor benim gördüğüm kadarıyla.

Aslında konusu oldu ama tekrar bir değinmekte fayda görüyorum, o da şudur: Sayıştayın şu noktaya açıklık getirmesi gerekiyor çünkü yazmış, bu genel konuşmaların arasında kaldı. "Personel istihdamının siyasi etkilere açık bulunması..." ifadesini Sayıştay raporunda neden yazdığıyla ilgili bizi aydınlatmasını ben rica ediyorum.

Sayın Genel Müdürün, üçüncü havalimanı yani İstanbul Havalimanı'yla ilgili "Biz Devlet Hava Meydanları İşletmesi olarak maliyet dışında hiçbir şeyle ilgilenmeyiz." demesini, bunu, gerçekten, bir milletvekili olarak anlayamıyorum, bir mühendis olarak anlayamıyorum. Yani bu şekilde, burada, Komisyon üyelerimizden herhangi birisi bir inşaat yapmak istese bu modelle, bu tip garantiler vererek hiç kimseye yaptırmaz. Hele hele, işçiliğini hesap etmeden, malzemesini hesap etmeden, malzeme akış sürelerini hesap etmeden, bunları belirli bir programa oturtmadan bunu yapması mümkün değil. Binlerce, on binlerce çalışan işçinin devletin güvenli kanatlarının altında çalıştığını hissedebilmesi bakımından mutlaka ve mutlaka bir işverenin bu tür zorlamalarına rağmen ve onlara dayanarak, devlet güvencesiyle resmî koşullar altında yani yanıltılmadan, zorlanmadan edilmeden çalıştığını da, çalışabildiğini de burada bizim toplum ve kamuoyuna gösterebilmemiz gerekiyor.

Değinilmeyen bir konu, İstanbul Havalimanı'ndaki birçok vergiden muaf tutulan mazot konusu. Bu mazotun özellikle çeşitli güney illerimizde çeşitli taşımacılıkta kullanıldığına yönelik iddialar var. Dolayısıyla bu iddiaların da belirli bir tetkiki noktasında hassasiyet gösterilmesini -sizin payınıza düşen kısmı itibarıyla da söylüyorum- talep ediyoruz.

YouTube'da özellikle hain darbe kalkışması gecesiyle ilgili bir video var. Videoda, Devlet Hava Meydanları İşletmesindeki kule ile bu hain darbe kalkışması sırasında mağdur olan ve havada kalan uçakların konuşmaları var, "Military Coup in Turkey Airports Closed" başlığıyla geçiyor. Burada, kuledeki yetkili çok başarılı bir şekilde uçakları yönlendiriyor, panik yapmadan, o stresli durumda bir uçak kazası yaşanmasını engelliyor. Dolayısıyla ben dinlerken de çok etkilendim, kendisini tebrik ediyorum. Eğer bizim Komisyonumuz da uygun görürse, sizler de uygun görürseniz -zaten YouTube'da da var- ben ismini de bilmiyorum ama ilgili personelin ve orada onunla birlikte görev yapan, o stresli durumu çok iyi yöneten arkadaşlarımızın ödüllendirilmesini sizden talep ediyorum.

Güncel olarak, memur, teknisyen, tekniker, mühendis maaşlarınız nedir? Taban, net, ellerine geçen maaşı sizden sormak istiyorum. Bunlara ilave olarak, çeşitli tazminatlar, ilave mesailer varsa, hani, o bağlamda da onları da ayrıca ekleyerek belirtmenizi sizden rica ediyorum.

İnternet sitenizde, resmî internet sitenizde İhale İlanları ve Kiralık Ticari Hacimler sekmesinde 10/12/2018 tarihli yani çok yakın tarihli 2019-2020 yılları serbest piyasadan elektrik alımı ihale metni bulunmuyor. Diğer ihale metinlerinin bir kısmına yer verilmiş ama bu yer almıyor. Teklif veren firmalar kimdi, nasıl neticelendi veya hangi süreçte? Onları sizden talep ediyorum.

"444 34 64" Devlet Hava Meydanları İşletmesi Çağrı Merkeziniz. Birkaç gece aradım, oldukça başarılı, bunu da sizin bilginize sunmak isterim.

Akıllı telefon uygulamanız zor ve karışık bir uygulama, geliştirilmesi gerektiğini düşünüyorum. Bireysel düşüncem değil, aynı zamanda, bu konuyla ilgili uzman olan birçok bizim danışmanımızdan da bu konuda görüş aldım.

Sorumlusu olduğumuz hava sahası ve sizin de Türkiye haritası üzerinde verdiğiniz, bizim de kullandığımız bir hava sahası var. Kayıtlarınızda Ege ve Akdeniz, Kıbrıs hava sahalarında, o bölge açıklarında herhangi bir yolcu uçağımız herhangi bir tehlike yaşadı mı, bir tehdide maruz kaldı mı? Bildiğimiz üzere, bölgemizde ciddi anlamda sıkıntılı durumlar söz konusu.

Şimdi, Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü Havacılık Acil Yardım ve Güvenlik Dairesi Başkanlığı Birim Yönetmeliği var. Burada sayfa 9, 10'da -yani burada güvenlik hizmetinin geniş kapsamlı olarak çok önemli olduğuna da vurgu yaparak bunu darbe teşebbüsüyle bağdaştırarak söylüyorum, ardından sorumu soracağım- diyor ki: "Halkın, yolcuların, mürettebatın, yer personelinin, bina ve tesislerinin, sivil havacılığa karşı yerde ve havada meydana gelebilecek her türlü yasadışı eylemlere karşı korunması ile ilgili kurum ve kuruluşların görev, yetki ve sorumlulukları kapsamında gerekli koordinasyonu sağlamak. Yeni yapılan ve tadil edilen havalimanlarının ve diğer taşra teşkilatlarına ait plan ve projelerine, güvenlik unsurunun da dâhil edilerek hazırlanmasını sağlamak/sağlatmak." 15 Temmuz hain darbe girişimiyle ilgili, eksikleriniz veya bu konuda daha kendinizi geliştireceğiniz noktalarla ilgili bir rapor tanzim ettiniz mi? Aynı zamanda, havalimanlarımızda, var olanlarda ve inşa edilmekte olanlarda sığınak var mıdır veya projelerde sığınak değerlendirmesi yapma planınız var mıdır?

2018 yılı Tablo 18'de daha önce verilen Hava Seyrüsefer Yardımcı Cihazları ve Kolaylıkları Tablosu'nun sizden güncelini rica ediyorum.

Kurum olarak işletme gelirlerinizin yüzde kaçını garanti ödemesi olarak yaptınız? Garantilere vermiş olduğunuz yurt içi ve yurt dışı ortalama maliyet euro cinsinden nedir bu yap-işlet-devretlerden kaynaklı olarak?

BAŞKAN - Toparlıyor muyuz Sayın Yavuzyılmaz?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet, toparlıyorum.

Çok önemli bir konu, benim bölgemle ilgili çok güncel bir sorun, yıllardır çözülemeyen bir sorun: Zonguldak Çaycuma Havaalanı. Zonguldak Çaycuma Havaalanı Zonguldak'a 55 kilometre, Bartın'a 30, Karabük'e 90 kilometre uzaklıkta. Ayrıca, havaalanı, demir yolu güzergâhı üzerinde. Havaalanı şu anda devam etmekte olan Türkiye'nin en büyük limanlarından biri olacak ve bölgenin ve Türkiye'nin ihracat merkezlerinden biri olması planlanan Filyos'a da sadece 7 kilometre mesafede yani çok kritik. Bu noktada, maalesef, iç hat seferleri yapılmıyor, şu anda yok, Almanya'dan uçuşlar geliyor. Yani Zonguldak'tan İstanbul'a uçmak istiyorsanız önce Almanya'ya uçup sonra oradan... Eğer İstanbul'a giderseniz kara yolundan daha hızlı gitme ihtimaliniz var ama tabii ki çok pahalı. O nedenle, sizden bu konuda ciddi bir talebimiz var ve bölge halkı olarak, sadece Zonguldak olarak değil; Karabük ve Bartın olarak da ve Filyos Liman Projesi'nin ne kadar kıymetli olduğunu bilen bütün devlet erkânı ve bütün bürokrasi ve tüm partiler adına talep ediyorum. ILS cihazı eksiği vardı. Siz aydınlatırsınız, bu cihazın alındığı noktasında... Çünkü Türk Hava Yollarının böyle bir talebi var. Aynı zamanda, pistin uzayıp genişletilmesiyle ilgili bir konu var. Bu ILS cihazının montajlanıp oradan kuleye yani terminal binası hattına, o bölgeye kadar bir kablonun çekilmesi, bunun ihalesinin yapılması, bunlar gerekiyor. Yalnız, bizlere ifade edilen, Hazine ve Maliye Bakanlığının "Havaalanının etrafı davalık gibi." bir dikkat çekmesi -aslında havaalanı bölgesi içinde kalmayan ama yan komşu arazi diyelim- söz konusu olmuştu. Ancak daha sonra bu yanlış anlaşılma düzeltildi. Ona rağmen şu anda Zonguldak'ta maalesef ve maalesef hiçbir çalışma yok. Bu doğrultuda, sizden -dediğim gibi- bir milletvekili olarak, Zonguldak halkını da temsil eden biri olarak bu konuda artık Zonguldak halkını cezalandırmamanızı, kurum olarak ve bir an önce havaalanının artık uçuşlara açılmasını sizden talep ediyorum.

BAŞKAN - Sayın Yavuzyılmaz...

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bir son noktayı koyuyorum ve tamamlıyorum.

5 Nisan-20 Nisan 2014 tarihleri arasında İzmir Seferihisar'ın Doğanbey bölgesinde hazineye ait arazi tespiti ve fotoğraflaması yapan İzmir maliyesi Millî Emlak bölümünde görevli memur Metin Mehmet Kaya Bey bir anda ortaya çıkan ve süratli ve ani manevralar yapan savaş uçakları ile bir askerî helikopterin gökyüzünde tanımlanamayan bir cisimle aynı karede 7-8 ayrı fotoğrafla görüntülemiştir. Yaşanan bu olay sizin radar kayıtlarınıza yansımış mıdır? Nasıl yansımıştır? 2014-2018 yılları arasında radarlarınızda tanımlayamadığınız uçan cisimler var mıdır? Bunlar tanımlanamayan casus uçak niteliğinde olabilir, tanımlanamayan cisim niteliğinde olabilir, "drone" noktasında olabilir. Bu konunun AR-GE'sini de yaptığınız için bu noktada da sizden yazılı olarak görüş talep ediyorum.

Teşekkür ederim.