| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün (DHMİ) 2015 ve 2016 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 12 .12.2018 |
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.
Komisyonumuzun değerli üyeleri, Devlet Hava Meydanları İşletmemizin Sayın Genel Müdürü, yönetim kurulu üyeleri, Sayıştayın değerli üyeleri, Meclisimizin emek veren diğer personeli ve değerli basın mensupları; hepinizi ben de saygıyla selamlıyorum.
Ben öncelikle emekçileri ilgilendiren bir konuda soru sorarak başlamak istiyorum. Daha sonra, Atila Bey'in de söylediği gibi, onun da benim de göz bebeğimiz olan Eskişehir'e ilişkin talep ve beklentilerimizi dillendireceğim.
Tabii, öncelikle, bizler değişik ortamlarda, değişik zamanlarda kamu çalışanları için 3600 ek gösterge istiyoruz; öğretmen için istiyoruz, imam için istiyoruz, polisler için istiyoruz ama bunlara bence Devlet Hava Meydanları İşletmesi çalışanlarının da dâhil edilmesi gerekir diye düşünüyoruz çünkü onların da çalışma koşullarının ne kadar zor olduğunu dönem dönem uçarken havalimanlarında ya da sendikaların taleplerini dinlediğimizde görebiliyoruz. Maaşlar arasında farklar bulunmakta. Eşitlik ve adaletin sağlanması için aslında tüm kamu görevlilerinin ek gösterge hakkının verilmesi gerektiğine inanıyoruz, bunu burada belirtmek isterim.
Bir başka husus da yine, aslına bakarsanız ülkemizin menfaatine olacağını düşündüğümüz ve sivil toplumla görüşmelerimizde öğrendiğimiz -çünkü uzmanı olma imkânım yok ama eminim ki Sayın Genel Müdür ve DHMİ yetkilileri konuyu biliyorlardır- havacılık tazminatı denen bir husus var, EUROCONTROL'un bir temel prensibi var hava seyrüseferine yönelik tesis ve hizmetlere ilişkin oluşan giderlerin hava sahasını kullanan tüm kullanıcılardan alınması ve üye ülkeye geri ödenmesine ilişkin. Üye ülke, hava seyrüseferine yönelik personel giderlerini -ki havacılık tazminatı dâhil buna- işletme giderlerini, amortisman ve yatırım sermaye faizi gibi unsurlardan oluşan millî maliyetlerini tespit etmekte ve EUROCONTROL aracılığıyla bunu geri almakta. Bu çerçevede tüm üyeler bu sistemden maksimum fayda sağlamayı hedeflemekte ve her geçen gün maliyetlerinin arttığını gösterecek yeni uygulamalara gitmekteler. EUROCONTROL üyesi ülkelerin onaylanan toplam maliyet tabanları içerisindeki personel maliyetleri oranına göre kıyaslama yapıldığında Türkiye'nin bu sistem içerisinden pay alan diğer ülkelerin çok altında yer aldığı bilgisi bize ulaştı. Hava sahaları ülke hava sahamızla kıyaslanmayacak kadar küçük olan diğer üye ülkeler bu sistemden daha fazla pay alırken Türkiye'nin bu imkândan daha az faydalandığı yani bu imkândan mahrum bırakıldığı ve yıllardan beri ciddi miktarda aslında önemli bir döviz kaybı yaşandığı belirtilmekte. Bunu kimler belirtiyor? İşte, bu konuda DHMİ'de çalışan emekçilerimizi temsil eden sendikalar söylüyor, uzmanlar söylüyor. Hem ülkemize daha fazla döviz girişi sağlayacağını hem de aslında DHMİ personelinin almakta olduğu havacılık tazminatı oranlarının artırılmasının da yolunu açacağını söylüyorlar. Sayın Genel Müdürün bu konudaki görüşünü ben yanlış mı biliyorum, bana yanlış mı aktarıldı, eğer doğruysa bunun imkânları var mıdır, yok mudur, o konuda sizden destek isteyeceğim, bu konuda bilgilendirmenizi isteyeceğim.
Sayın Atila Sertel, Sayın Sevda Erdan Kılıç, biz tesadüfen üç Eskişehirli bu taraftayız ama masanın diğer tarafının, daha doğrusu hepimizin Eskişehir'i gönülden seven değerli dostlarımız olduğuna inanıyorum. Ben bu salonda Eskişehir'i görmeyen olduğuna inanmıyorum, Eskişehir'i gidip de beğenmeyen olduğuna inanmıyorum. Şimdi, Eskişehir dostları olarak, Eskişehir'i sevenler olarak hepimizin -Eskişehir'in- şöyle bir sıkıntısı var ama öncelikle güzel bir haber vereyim: Dün çok modern, çok çağdaş bir fuar ve kongre merkezine kavuştu Eskişehir. Açılışını dün Sayın Sanayi Bakanı Mustafa Varank'la birlikte yapma fırsatını bulduk. Eskişehir Ticaret Odamız, BEBKA'nın desteğiyle, özel sektörün de desteğiyle muazzam bir kongre fuar merkezinin açılışını yaptık. Hepimiz sevindik, hepimiz çok güzel dedik. Şimdi, ne olacak burada? Şimdi, ilk aşamada yılda 10 tane fuar düzenlenmesi planlanıyor. Dün TÜYAP Kitap Fuarı'yla başladı. Havacılık, demir yolu yolculuğu gibi değişik alanlarda inşallah burada çok faydalı fuarlar, kongreler düzenlenecek ama bu fuarlara, bu kongrelere yurdun değişik bölgelerinden gelecek olan iş insanlarının kullanabileceği ulaşım yolları sınırlı. Bizim bir havalimanımız var, ismi "Hasan Polatkan Havalimanı." Sayın Genel Müdürle daha önce değişik ortamlarda çok konuştuk, konuyu biliyor, beni de aydınlattı sağ olsun her zaman, cahilliğimin de giderilmesine hakikaten katkı sağladı. Bu havalimanı az önce Sayın Sertel'in, değerli hemşehrimin söylediği gibi -Anadolu Üniversitesi şimdi teknik üniversite oldu bölünerek üniversiteler çoğaltıldığı için- Anadolu Üniversitesinin 2 Eylül kampüsünün hemen yanı başındaydı, şimdi teknik üniversitenin havalimanı, adı "Hasan Polatkan Havalimanı." Ülkemizin yöneticileri, başta Sayın Cumhurbaşkanı olmak üzere, bugünkü Meclis Başkanı, geçmişte Başbakanlık, Ulaştırma Bakanlığı yapan Sayın Yıldırım, değişik birçok yöneticimiz geldiğinde Eskişehir'de "Havaalanımız var, hayırlı olsun, uğurlu olsun." açıklamaları yaptılar ancak bu havalimanının maalesef tarifeli seferleri yok ama "Bu havalimanı işliyor mu?" derseniz işliyor. Nasıl işliyor? "Charter"larla işliyor. Havalimanının rakamlarına geçmeden önce ben, tabii, fuar, kongre merkezini söyledim. Onun ötesinde, yine, gerek kara yoluyla gerek özellikle yüksek hızlı trenin uygulamaya geçmesi sonrasında Ankara'dan olsun, İstanbul'dan olsun, Konya'dan olsun şehrimize gelişlerin kolaylaşmasıyla turizmde bir canlanma oldu ama daha uzak yerlerden Eskişehir'e gelme imkânını yurttaşlarımız bulamamakta. İnanıyorum ki Eskişehir'i merak edenler vardır. İşte, Trabzon'da, Van'da, Antalya'da, ne bileyim, İzmir'de vesaire daha rahat gelmek isteyenler vardır diye düşünüyorum. Sadece turistik bir destinasyon değil, aynı zamanda örneğin bizim Eskişehir'imizde Ağrılı, Vanlı -az önce değerli milletvekili arkadaşımız bahsediyordu Van Havalimanı'nın ne kadar önemli olduğundan, etkisi olduğundan- mesela çalışıyor bizde, on binlerle ifade edilen değerli yurttaşlarımız var, Eskişehir'e katkı sağlıyorlar. Bu insanlar, bakın, bir bayram seyran olduğunda otobüse biniyor, yirmi altı saat sonra varabilirse varıyor şehrine. Yani sadece turizm değil, sadece Ankara'sı, İzmir'i için değil ama aynı zamanda Türkiye'nin dört bir yanı için Eskişehir'e ulaşım bir havalimanı olmasına rağmen sağlanamamakta. Ben bunu şimdi gündeme getireceğim, diyeceksiniz ki: "Elinde işte, Sayın Genel Müdür şunu söylemişti." Hatta değerli hemşehrimiz Atila Sertel'le bundan iki yıl önce buradaki, yine bu Komisyondaki 24 Kasım 2016 Perşembe günkü toplantınızdaki tutanakta aralarındaki diyaloğu ben okudum. Detaylı bir şekilde açıklamış, Sayın Sertel'in detaylı sorularına cevap vermiş. Ne diyor? "Burası bize ait değil, bizim kontrolümüzde değil, bizim işletimimizde değil." Ama Sayın Sertel'in bundan tam iki yıl önce önerileri olmuş "Siz alamaz mısınız? Ortak yapamaz mısınız? Üniversiteyle konuşsanız." diye. Ona da Sayın Genel Müdür kendi denetiminde olan konular sınırında aslında aydınlatıcı yanıtlar vermiş, üniversitenin çok da bu konuda istekli olmayacağı çünkü buradan gelir elde ettiği noktasında. Ben merak ediyorum, aradan geçen iki yıl içinde bir ilerleme oldu mu kontrolünün, işletmesinin DHMİ'ye geçmesi ya da bir ortaklık yapılması konusunda? Çünkü Sayın Sertel'in gerçekten oradaki yapıcı önerisi benim aklıma gelmemişti bugüne kadar. Biz hep diyoruz ki: Buraya tarifeli sefer başlatın, başlatın, başlatın. Herkes de diyor ki: "İşte, orası bende değil, orası onda değil." Herkes birbirine topu atıyor ama Sayın Sertel demiş ki: "Ya, bir ortak yapın bunu, madem onlar devretmiyor. Bir ortaklık yapılabilir mi?"
Şimdi, önümde rakamlar var sizlerle paylaşmak istediğim. Zafer Havalimanı'na ilişkin çok şey söylendi, ben işin o bölümüne girmeyeceğim ama ben sizinle başka bir rakam paylaşmak istiyorum. Bakın, geçen yıl kasım sonuna kadar, geçen yıl on bir ay sonunda Zafer Havalimanı'na 95 bin iç ve dış hat yolcusu gelmiş. Bu yıl azalmış, yüzde 2 azalma var. Bunları da ben -sanırım sizin siteniz, değil mi- DHMİ'nin sitesinden aldım ve detaylı olarak herkes bulabilir şehrindeki havalimanı ne kadar aktif, azalıyor mu, artıyor mu; aylar itibarıyla da kullanılabilir en iyi data orada var. Bakın, bu yıl kasım itibarıyla yüzde 2 azalmış Zafer Havalimanı'nda, her türlü teşvike, her türlü tartışmamıza -ve kimimiz eleştiriyoruz, kimimiz diyoruz ki eleştirmeyin böyle ama- rağmen yüzde 2 azalmış. Şimdi, bizim Hasan Polatkan Havalimanı'mıza geçen yıl iç ve dış hat on bir ayın sonunda 73.692 yolcu gelmiş. Nasıl geliyor biliyor musunuz? "Charter" Nereye "charter?" Birincisi, Brüksel'e gidenler biliyordur, Brüksel'in Schaerbeek semti vardır, o semtin yüzde 99'u Emirdağlıdır. Emirdağ Eskişehir'in bir ilçesi olmamakla birlikte kendilerine sorsanız yatırımları Eskişehir'dedir, ailevi iş birlikleri Eskişehir'dedir, Emirdağ'a da giderlerse Eskişehir'den geçerler, Eskişehirsporludurlar, orada kırmızı-siyahtır formalar vesaire. Şimdi, tabii, onlar ne yapıyorlar biliyor musunuz? "Charter" uçuşları oluyor Türk Havayolları uçmadığı için ve bu insanlarımız, zaten ülkesini görme aşkıyla yürekleri atan insanlarımız normalde Türk Hava Yollarından 200-300 euroya alacakları biletleri 500-600 euroya -burada olan varsa ya da eşi dostu olan, biliyordur- resmen fahiş fiyatlara alarak -ve de bunu yapanlar da tenzih ediyorum tabii ama yine aramızdan, kendi insanlarımız yapıyor bunun ticaretini- böyle geliyorlar. Nasıl uçuyorlar Eskişehir'e? "Charter" uçuşları. Hac, umre ziyaretleri oluyor. Geçen yıl 73 binmiş, bakın, bu yıl 92 bine çıkmış on bir ayda. Yüzde 25'lik artış var. Eskişehir'in tarifeli uçuşu olmayan, destek olmayan, teşvik verilmeyen havalimanına yüzde 25'lik bir artış var. "Şimdi, sadece Eskişehir mi?" diyeceksiniz. Bakın, yine, sağ olsun DHMİ'nin sitesinde bazı rakamlar var. Isparta Havalimanı'mız... Ben olanlara bir şey demiyorum ama anlatıyorum nerede ne var ki Eskişehir'e ne yapılabilir diye.
BAŞKAN - Sayın Çakırözer, toparlayalım artık.
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Tebriz, Tahran ve Meşhed'e düzenli tarifeli uçuşlar var, yazın artmakta, yurt içi THY uçmakta; Kastamonu'ya Türk Hava Yolları uçmakta; Kocaeli'ne yazın yurt içi uçuşlar artmakta; Nevşehir'e ilkbahar ve sonbaharda yurt içi, yurt dışı "charter" var, THY uçmakta; Sinop'a THY iç hatta uçmakta gibi sıralıyorum. Bu seçtiğim şehirler de uçuş kapasitesi açısından Eskişehir'in üzerinde, aşağısında, yaklaşık 100-150 bin ila 50 bin arasında trafiği olanlar. Şimdi, bunların hepsinde var ama mesele Eskişehir'e geldiğinde takılıyor kalıyor değerli arkadaşlarım. Bunu biz her yerde söylüyoruz, Sayın Sertel burada söylüyor, Plan ve Bütçeye geliyor söylüyor, ben söylüyorum, rica ediyoruz, özel görüşmeler yapıyoruz. Yani bu havalimanını çalıştıralım. Bunun çalışmasından, bakın, inanın, ben, Utku, Atilla, bizim kazanacağımız bir şey yok, tam tersine tüm ülke kazanır, DHMİ kazanır keşke birlikte işletebilseler ya da kontrolünüze alsanız, inanıyorum geçen yani iki yıl önceki tutanaklara baktığımda. O yüzden bu konuda lütfen Diyarbakır ile Eskişehir'in, Trabzon'la, İzmir'le, Antalya'yla... Ankara belki çok yakın, tren var ama İstanbul'da örneğin öbür tarafa gitmek istediğinizde tren o kadar da işinize yaramıyor. Pendik'e kadar gidebiliyorsunuz, ondan sonrası gerçekten vesaiti değiştirmek, iki üç kez değiştirmek gerektiğinde...
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - Az kaldı, az, iki üç ay sonra gidecek.
UTKU ÇAKIRÖZER (Eskişehir) - Onu da yapalım Sayın Karaman ama bizim şu havalimanını işletir hâle gelelim. Az önce Zafer'i anlattınız, neden önemli olduğunu vesaire, ben sizi ilgiyle dinledim ama Eskişehir de bir o kadar önemlidir, siz bunu çok iyi biliyorsunuz Sayın Karaman. Hepimiz adına yani sadece biz Eskişehirliyiz diye istemiyorum ama Eskişehir'i görmemiş olan yurttaşlarımız, bir de Eskişehir'de yaşayıp memleketine gitmek isteyen hemşehrilerimiz için bu bir hayati ihtiyaçtır. Bu konuda ben Devlet Hava Meydanları İşletmesinin, Sayın Genel Müdürün... Ki gerçekten bana her seferinde sabırla anlatıyor teknik olarak. Ama Sayın Sertel'in iş birliği önerisi bir yapılabilir mi Eskişehir Teknik Üniversitesiyle ya da siz devralabilir misiniz? Bu yönde bir adım atıldı mı son iki yıl içinde? Neler yapılabilir? İşte, bakın, bir sürü havalimanı saydım size, il saydım, hepsine Türk Hava Yollarının ya da özel.. Çorlu'yu saymadım, oraya da biliyorsunuz Pegasus uçuyor, özel sektör uçuyor bir şekilde. Bunların teşvik edilmesi, bunların yapılmasının yolunun açılması lazım diye düşünüyorum.
Hepinizi saygıyla selamlıyorum.