DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri ve değerli bürokratlarımız; öncelikle ben KİT Komisyonu üyesi olarak bugün gelişen, bu çakışan komisyon toplantılarını aslında Meclisin sağlıklı işleyiş ruhuna uygun bulmadığımı ifade etmek istiyorum çünkü şu anda biz KİT Komisyonunda Türkiye Taşkömürü Kurumunun denetimini gerçekleştiriyoruz ve şu anda burada yapılmak istenen kanun teklifinde yer alan maddelerin de birçoğu Türkiye Taşkömürü Kurumunu kalbinden ilgilendiren maddeler. Zaten şu anda da Komisyona şöyle bir baktığımda bizim KİT Komisyonundaki arkadaşların bir bölümünü de burada görüyorum, onlara da tekrar merhabalar diyorum.

Burada 3'üncü madde aslında çok açık bir madde değil, bir kanun hükmü, çok detaylı olmasını tabii beklemiyoruz ama kullanılan ifadeler çok zorlama yazılmış gibi yani Türkçesinin anlaşılması ciddi anlamda sıkıntılı. Kömür alımı kavramı, kömür almak, kömür çıkarmak, kömür satın almak, bunların her biri birbirinden ayrı kavramlar, burada "kömür alımı" seçilmiş, ondan dolayı da bir karmaşa var, bunu da ifade etmek istiyorum. Özellikle madenciliğin içinde olan, bu sektörün içinde yer alanlar bu kavramların her bir kelimesinin farklı anlama geldiğini aslında bilirler ancak ben buradaki maddenin özüyle ilgili birkaç şey söylemek istiyorum. Ve biz KİT Komisyonu olarak TETAŞ'ı yani Türkiye Elektrik Ticaret ve Taahhüt AŞ'nin denetimini gerçekleştiriyoruz Sayıştay raporu üzerinden hem geçmiş yıllar hem güncel konuları olmakla birlikte. Şu anda mülga durumdadır bu kurum. Bu kurum devletin kurumlarının talepleri doğrultusunda elektrik piyasasında da devletimizin etkinliğini sağlar, piyasayı da bir ölçüde yönlendirir, bu bakımdan da elektrik alır, satar, bunu yurt içi, yurt dışında yapar. Ancak yöntemsel olarak şu ana kadar izlediği yöntem itibarıyla maalesef ciddi bir zarar kalemi oluşturmuştur -731 milyon TL- ve bu noktadan itibaren de EÜAŞ'a devri gerçekleşmiştir. İzlediği devlet alım garantili metot aslında bir şekilde işlemeyen, tıkanan ve çöktüğü de görülen bir metot. Şimdi, bu noktadan hareketle ben talep ettiğimiz değişikliğe ilişkin olarak gerekçesinde... Bu devlet alım garantisiyle ilgili kurumlarımıza bundan on beş yıl sonra, yirmi yıl sonrası için bile sürekli zarar yazdırabilecek çeşitli sözleşmelere imza attığını biliyoruz TETAŞ'ın. Bu nedenle hatta Akkuyu Nükleer Santrali'yle ilgili Rusya Federasyonunun Atom Ajansı ROSATOM'la yaptığı anlaşma var, oradan bir örneği de burada ben belirttim, kısaca onu ifade etmek isterim.

Sayıştay 2016 yılı Denetim Raporu'na göre (syf:IV) "Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti ve Rusya Federasyonu Hükûmeti arasında 2010 yılında onaylanan anlaşma kapsamında Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nden alınacak elektrik enerjisinin fiyatı, güç ünitelerinin ticari işletmeye alınmasından itibaren on beş yıl boyunca 12,35 Amerikan senti kilovatsaat olarak..." Buna ilave birkaç örnek daha: "Kahramanmaraş Elbistan sahasıyla ilgili olarak 14/11/2014 tarih ve 7919 sayılı Bakanlık oluru kapsamında TETAŞ ile ilgili şirket arasında 14/01/2015 tarihinde imzalanan ESA'da elektrik enerjisinin fiyatı da yirmi yıl boyunca 9,3348 ABD senti kilovatsaat olarak belirlenmiştir." Biri 12,35 Amerikan senti, biri 9,33 Amerikan senti. Peki, 2016 yılında ortalama elektrik piyasasındaki elektriğin satış fiyatı ne? 16,23 kuruş, sent olarak 2,96. Arada çok ciddi bir fark var, TETAŞ mülga olsa bile bu sözleşme hükmü dolayısıyla bağlandığı kurumu da, devletimizi de bu sözleşmeler ilgilendiriyor. Bağlayacak ve zarar yazacak, bu zarar da EÜAŞ'a kalacak. Bu noktadan hareketle bu modelin isabetli bir model olmadığını -zaten mülga oluşuyla da görüyoruz, EÜAŞ'a devredildi- bu noktayı da net ifade etmek bakımından biz sonuna şöyle bir ilave olmasını talep ettik. Diyoruz ki: "Bu kömür alımı EÜAŞ ve ilgili sermaye şirketi arasında yapılan sözleşme kapsamında devlet alım garantisi şeklinde uygulanamaz." Bunun eklenmesini, aslında daha da ileriye giderek kanuna biraz önce Sayın Başkanın da ifade ettiği noktada bazı eklemeler yaparak işte bu piyasa EÜAŞ'ın piyasa alım satım yaptığı rakamlar üzerinden bir ortalama rakam olabilir, o rakama bağlanabilir yani özellikle biz dolar ve euro piyasasında dış etkilere de -hem etkilere hem saldırılara öyle söyleyeyim- açık bir ekonomiye sahip olduğumuz için bazı dalgalanmalar da olabiliyor, bu bağlamın netleştirilmesinin, daha sonra farklı bir yorum geliştirilmesinin önüne geçilmesini talep ediyoruz. Aynı zamanda da EÜAŞ, bu bağlamda TETAŞ'ı kendi bünyesine alarak aslında bir noktada biraz ilginç bir şekilde Türkiye Kömür İşletmeleri ve Türkiye Taşkömürü Kurumuyla da bir rekabet içine de dâhil olmuş oldu, bunu da dikkatinize sunuyorum.

Teşekkür ediyorum.