| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Türkiye Taşkömürü Kurumu Genel Müdürlüğü ile müesseselerinin 2015 ve 2016 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 2 |
| Tarih | : | 10 .01.2019 |
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Teşekkür ederim.
Evet, 2012'deki öneri de biraz geneli üzerine dönük bir öneriydi. Türkiye Taşkömürü Kurumunun aslında ana problemini ortaya çıkaran bir konuydu, bu öneri de aynı şekilde. O yüzden, birkaç noktasına daha işaret edeceğim özellikle işçi yetersizliği, azlığıyla ilgili.
TTK'nin işçilerle ilgili sıkıntısı, hem sayı bazında hem de nitelik ve aldıkları ücretlere ilişkin problemler var. Bu noktada, bunlar da işçi sayısının artırılması noktasında bazı engellere dönüşüyorlar, o boyutuna işaret ederek söyleyeceğim.
Türkiye Taşkömürü Kurumunda çalışan, yer üstünde aynı işi yapan, aynı tezgâhın üzerinde çalışan, yalnız tek farkı farklı tarihlerde işe girmiş olan ve toplu iş sözleşmesine bağlı olarak da bir dönem Anayasa'ya aykırılığı üzerinde de ciddi değerlendirmeler yapıldığı üzere, aynı işi yaptıkları hâlde farklı ücretler alan işçilerin sorunları. Bu sorun, bu problem şu anda, Türkiye Taşkömürü Kurumunun tam olarak kucağında duruyor. Bunun toplu iş sözleşmesinde çözülmesi gerekiyor. İşe alım şartı olarak konulan şeyler şöyle: "Sizi işe alırız ama sizinle aynı işi yapan, o mahiyetteki işleri yapan kişilerin aldığı maaşın yüzde 80'ini veririz, yüzde 70'ini veririz, yüzde 50'sini veririz." gibi bir dayatma söz konusu. Hele böyle eşit koşullarda yapılmayan işçi-işveren arasındaki sözleşmelerde işçilere sırf geçinmek için bir toplu iş sözleşmesindeki o sözleşme maddelerine dayalı işe alım sözleşmelerinin imzalatılması da gerçekten çok düşündürücü, vahim ve insan haklarına da aykırı. Böyle bir problem var.
Aynı zamanda, Zonguldak'ta -ilgili öneride de geçtiği üzere- işe alınması planlanan, bu açığı kapatmakla ilgili belirli bir işçi sayısı var. Yalnız, burada da bazı talepler var, yıllar içinde de böyle talepler vardı. Şimdi, bunlardan bir tanesini Değerli Komisyonumuzla paylaşmak istiyorum, bana da gelen. Bunu Genel Kurulda da ifade etmiştim ama burada bir madencinin bana aktardığı şekliyle size aktaracağım, Çetin Yiğit isimli bir madencimiz diyor ki:
"Sayın Vekilim, 10/6/2003-31/5/2014 arasında iş kazası sonucu maden şehidi olanların yakınlarına kamuda iş hakkı tanınmıştı. Tarih sınırlamasından dolayı 2003 öncesi ve 2014 sonrasında şehit yakınları bu haktan mahrum oldular. O zaman, maden şehit yakınları olarak tepki gösterdik. Haziran ayında eski Çalışma Bakanı Jülide Sarıeroğlu bizi dernek olarak toplantıya çağırdı. AKP milletvekilleri Özcan Ulupınar, Hüseyin Özbakır, Faruk Çaturoğlu, İl Başkanı Zeki Tosun, Merkez İlçe Başkanı Mustafa Çağlayan toplantıdaydı.
Çözüm olarak 'TTK işçi alımı olursa yaş şartı aranmaksızın mağdur olanları TTK'ye alacağız.' dediler. Bu fikir onlardan çıktı, şimdi işçi alımı gerçekleşiyor ama verdikleri sözün arkasında durmadılar. Bu konuda yardımcı olursanız iyi olur."
Bunu söyleyen bir maden işçisi. Zonguldak toplam 5 bin maden şehidi barındıran, Türkiye'nin kalkınmasında çok büyük katkıları olan, demir-çelik fabrikaları olsun, Devlet Demiryolları olsun, ağır sanayisinin yükünü taşımış olan bir kent.
Geçtiğimiz süreçte de yine AK PARTİ Milletvekili Sayın Özcan Ulupınar KİT Komisyonunda yaptığı açıklamada şöyle diyor: "Dolayısıyla, Ermenek ve Soma'da kaybettiğimiz şehitlerimizin yakınlarına verilen haklardan Zonguldak maden şehitlerinin yakınlarının da istifade etmesi noktasında bir çalışmamız var. Bunu ben Başbakanımızla görüştüm, Bakanımızla görüştüm. Tahmin ediyorum, bence 780 civarında bu şekilde iş hakkı alması gereken kardeşimiz de var."
Benim anlayamadığım, 2003 sonrasındaki maden şehitlerinin yakınlarına bir hak tanınıyor, 2003 öncesinde... Ben Kozlu ilçesinde büyümüş bir milletvekiliyim, 263 maden şehidimiz var, bir sabah uyandığımızda, Kozlu'da benim 263 arkadaşım babasını kaybetti ve onların babaları hâlâ yok ve öyle de büyüdüler geriye giden bir kentin kömür çocukları olarak. O nedenle, bu ailelere de bu imkânın tanınması gerekli. AK PARTİ'li milletvekilleri bu doğrultuda talep ediyor, biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak talep ediyoruz, eminim ki İYİ PARTİ, Milliyetçi Hareket Partisi, HDP de bu doğrultuda destek vereceklerdir. Bunun önündeki engel nedir? Neden biz şehitlerimizi onurlandırmıyoruz, ailelerine bu desteği sağlamıyoruz? Yani lütfen, bunun yanıtı hep birlikte arayalım. Yeri geldi mi söylüyoruz, diyoruz ki: "Vatanımızı savunalım, şehitlerimiz kutsaldır." Ya, biz, şehitlerimiz ailelerine sahip çıkamadıktan sonra bu vatanımıza nasıl sahip çıkacağız? Yani bunu göstermek için -tabii ki hepimiz bu konuyla ilgili elimizden geleni yapıyoruz, ülkemizi de seviyoruz ama- elimizden geleni yapmamız gerekli.
Dolayısıyla, bu noktadan hareketle de ben, burada Sayın Genel Müdürümüze soruyorum: Yapılacak olan kura çekiminde usülü detaylı bir şekilde bize KİT Komisyonunda anlatabilir mi? Bir yaş sınırı netleştirildi mi? Artık insan ömrü de uzuyor, dolayısıyla, bu noktada yaş sınırını 30'la sınırlandırmak, bu kadar işsizliğin olduğu ve istihdam ihtiyacı olan bir şehirde gerçekten işçi alımını çok sınırlı bir yaş grubunun içine sıkıştırmak demek. Bunun, mümkünse 35, mümkünse 40'a çıkarılmasını biz talep ettik, bu doğrultuda Zonguldak halkının çok büyük beklentisi var. Redevans sahalarında hâlihazırda çalışan tecrübeli madencilerimiz var ve kaçak ocaklarda çalışan. Şöyle ifade edeyim: 2.000- 2.500'e yakın işçimiz şu anda Zonguldak'ta redevans sahasında çalışıyor, kaçak ocaklarda da 700 ila bin arasında diyebiliriz. Genel Müdürümüz videolarda gösterdi ağaç tahkimatının olduğu kısımları, hepimiz burada gördük. Onların 1,5 metreye 1,5 metre olduğunu hayal edin yani bir tabut gibi -bu tabiri kullanmaktan üzüntü duyuyorum ama- o 1,5 metreye 1,5 metreye yerin altına giriyorlar kaçak ocaklarda ve kaçak ocakları, doğru da bir şekilde, valiliğimizle birlikte şu anda, geçtiğimiz ay yaşanan elim bir kaza neticesinde kaybettiğimiz işçilerimizden sonra da acil bir şekilde kaçak ocakları kapatmak için daha da fazla çalışma başlatıldı. Ama buradaki insanlar da kaçak ocaklarda zaten "Aman, sosyal bir faaliyet yapayım." diye çalışmıyordu, bu insanlar o kadarcık paraya muhtaç olduğu için çalışıyordu. Dolayısıyla bu insanlar o kadarcık paraya yine muhtaç, hâlâ muhtaç. Bu sorunun çözülmesi açısından da bu konuda tecrübeli olan, kaçak ocaklarda çalışmak mecburiyetinde olan, bu şartları haiz yaş grubundaki özellikle vatandaşlarımızın da kuraya dâhil edilmesini ben hakkaniyet açısından talep ediyorum. Aksi takdirde "Belirli sayıda işçi alacağız." derken Zonguldak halkının beklentilerini büyük ölçüde, ciddi anlamda bir hayal kırıklığına dönüştürme riskimiz var.
Şimdi, bana telefonlar geliyor: "TTK'ye girmek istiyorum vekilim, yardımcı olur musun?" Burada AK PARTİ milletvekilimiz var, ona da telefonlar geliyor, size de geliyordur eminim. Ya, ben burada net olarak söylüyorum: Hiçbirimizin ama hiçbirimizin bu konuda bir torpil, "İşte ya şunu da şöyle yapsak iyi olur, bunu da böyle yapsak." gibi bir düşünceye girmemesi lazım. Eğer bunu duyarsam da ben Komisyonla da paylaşırım. Bir kişinin bile hakkı bir kişiye geçmemeli. Bu kul hakkını da yememeliyiz diyorum. Sizden kuranın ve bu kuraya katılacak olanların şartlarının ne olduğunu talep ediyorum.
BAŞKAN - Sayın Yavuzyılmaz...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - "İŞKUR bu kurayı yapacak." diyerek lütfen işin içinden çıkmayalım. Siz teknik olduğunuz için çalışmayı haiz kişileri de biliyorsunuz. İlave bir mülakat olacak mı, olmayacak mı? KPSS bunun neresinde, neresinde değil? Bunlara bir şeffaflık getirirseniz bu toplantı vesilesiyle de Zonguldak da bilgilenir.
BAŞKAN - Toplantı ekonomisi açısından yani hızlandırma diye... Üçüncü tekrar oldu.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Çok önemli.
BAŞKAN - Biraz önce sayın Genel Müdür de...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ya on yıldır aldırmaya çalışıyoruz ve bu soruların yanıtları bilinmiyor.
BAŞKAN - Doğru, on yıldır orada... Ya, bugüne kadar bu KİT Komisyonlarında hep, genellikle çok aşırı eleman alındığı, personel alındığı, iktidar bu yönüyle hep eleştirilir.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Neresi için?
BAŞKAN - Her yer, KİT'lerde.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bu, Zonguldak için geçerli değil.