KOMİSYON KONUŞMASI

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkan, ben tanzim satışlarla ilgili Sayın Genel Müdürümüzün de bu işin içinde olduğunu yeni öğrendim açıkça söyleyeyim. Yani ben belediyelerimizin bu işi yürüttüğünü düşünüyordum ama bir şey sormak istiyorum kendisine, müsaade ederseniz.

Şimdi, Sayın Cumhurbaşkanımız yıllarca "Faiz neden, enflasyon sonuç." dedi, özellikle son yıllarda ve sonuçta faizi yüzde 35'lere 40'lara fırlatmayı ve doları 7'ye fırlatmayı başardı bu gerekçeyle; hiç kimse de ona "Bu yanlıştır." diyemedi çünkü kendisi öyle buyuruyordu, "Faiz neden, enflasyon sonuç." diyordu. Nihayet, mevcut Bakan bunun öyle olmadığını herhâlde kendisine anlattı ki kısa vadeli faizleri bir anda yukarıya fırlattı ve belli bir regülasyonla piyasa normalleşmeye başladı yani o "Faiz neden, enflasyon sonuç" durumundan çıktı.

Şimdi de biri Sayın Cumhurbaşkanına demiş ki: "Arkadaş, biz tanzim satış mağazaları açarsak fiyatları düşürürüz." Açıkça söyleyeyim -az çok siz de eminim ki eğitiminizde- ben ve bütün buradaki arkadaşlarımız bunun böyle olamayacağını düşünüyoruz yani bütün iktisat bilimi veya bütün piyasa kuralları bunun böyle olamayacağını bize söylüyor. Yani Türkiye'de 82 milyon vatandaşımız var, açılacak 50 tane 100 tane manavla domates, biber, patlıcan satarak bu fiyatların düşemeyeceğini bize söylüyor. Çünkü iktisat bilimi şunu söyler arz taleple ilgili meselelerde: "Arz yeterliliği yoksa ortada yani yeterli domates yoksa, siz 50 tane manav açarak o yetersiz domatesin fiyatını düşüremezsiniz."

Yani siz eğer ki Sayın Cumhurbaşkanına bu konuda bir şey söyleyebilecekseniz, yapılması gereken, üretim planlaması ve yeterli, planlı üretimin pazara doğru zamanda çıkarılmasını sağlamak ve devletin de burada regülatör görevini ortaya koymasıdır yani arzın yetersiz olduğu durumlarda regülatör olarak devreye geçmesi, özellikle dayanıklı ürünlerde. Yani soğan krizi yaşamamız bununla ilgili. Yani soğan fiyatı çok düştüğünde regülatör olarak sizin gibi kurumlar alım yapabilir, çok yükseldiğinde devreye geçip regülatör görevi görebilir devlet burada ama arz alanında yani sonuç olarak pazarda değil. Ve çok büyük bir krize daha yol açacaksınız, bakın söyleyeyim size. Memlekette yüz binlerce pazarcı esnafı var ve bunlar isyan hâlindeler. Şimdi, diyor ki: "Arkadaş, ben hale gidiyorum, orada soğan 2 lira 2,5 lira. Ben bunun üzerine maliyet koyuyorum yani ben işçi çalıştırıyorum, pazarcı tezgâhım var, vergim var, işgaliyem var şuyum var buyum var, ben bunu 3 liranın altında satarsam zarar ediyorum; 3,5 liraya satmam lazım ki kâr edeyim." Siz diyorsunuz ki: "Ben pazara girerim, 2 liraya soğan satarım." Tabii ki vatandaşın ucuza soğan alması önemlidir ama bu, yeterli miktarda soğanın piyasaya çıkmasıyla ilgilidir, yetersiz soğanın bir bölümünü 2 liraya satmakla ilgili değildir.

Lütfen, Sayın Bakan Berat Bey herhâlde "Faiz neden, enflasyon sonuç." meselesini nihayet anlattığı için biraz normalleşme söz konusu oldu. Bu anlamda söylüyorum yani diğer konularda normalleşme yok, onu da söyleyeyim yani. Yalnızca o "Faiz neden, enflasyon sonuç." cümlesini artık Sayın Cumhurbaşkanı kullanmaz oldu. Sizden de veya bütün arkadaşlardan istirhamım şu: Ulaşabiliyorsunuz Sayın Cumhurbaşkanına "Ya, 50 tane manav açmakla memlekette domates, biber, patlıcan fiyatı düşmez." diye lütfen anlatın.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Düşer.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Düşmez. Arkadaşlar, düşmez.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Düştü.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - 50 tane manav açarak düşmez.

BEKİR KUVVET ERİM (Aydın) - Düştü.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ne yaparsınız? Bakın, büyük marketlere talimat verirsiniz, onlar da zararına domates, biber, patlıcan satarlar çünkü onlar diğer kalemlerden bunu sübvanse edebilirler, karşılayabilirler ama bakkallar, pazar esnafları -bilmem ne- on binlerce yüz binlerce esnaf iflas eder ve bunun sonucunda daha büyük sosyal maliyetlerle karşı karşıya kalırız. Yapmamız gereken, planlı bir üretim, çiftçimizi desteklemek, girdi maliyetlerini etkin bir şekilde denetlemek. Arkadaşlar, çiftçiye destek verirsek, planlı bir üretim yaparsak, devlet de regülatör olarak devrede olursa, fındık fiyatları çok düştüğünde devreye geçip alım yaparsa devlet, çok yükseldiğinde piyasaya girip satarsa veya bütün kalemlerde bu olabilir...

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Onu yapıyor işte.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Öyle yapıyor.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yapmıyorlar arkadaşlar, yapılmadığı için memlekette soğan yok.