RIDVAN TURAN (Mersin) - Sorumu şöyle devam ettirmek istiyorum: Elinizde kırsal kalkınmaya ilişkin "Ya biz bu faaliyete başlarken kırsalın durumu şuydu, şimdi budur." diyebileceğiniz bir araştırma sonucu var mı yani kurulan işletmeleri söylemiyorum, bunların ticari hacimlerinden öte bir araştırma yöntemi ve araştırma sonucu var mı?

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU PROJE İZLEME VE KONTROL KOORDİNATÖRÜ AHMET POYRAZ - Sayın Vekilim, az önce de programın işleyişiyle ilgili kurumları belirttim. Bizim Tarım Bakanlığının ilgili kuruluşu olarak -IPARD Ajans diye getiriyoruz- programı yürütmekten sorumluyuz. Bunun haricinde, bahsettiğim gibi, Tarım Reformu Genel Müdürlüğümüz "yönetim otoritesi" diye geçiyor literatürde. Orada bir daire başkanlığı var bunu şey yapan ve bir tane de genel müdür yardımcısı da başında. Bu yönetim otoritemizin yani Tarım Reformu Genel Müdürlüğümüzün ilgili dairesi, yine bizim uluslararası anlaşmamız, sektörle anlaşmamız var Avrupa Birliği Komisyonu ve Türkiye Cumhuriyeti Hükûmeti arasında, burada da yazmaktadır, izleme ve değerlendirmeyi yapmaktan sorumlu olan birim de burası. Zaten her programın bir ortasında bir de sonunda "post evaluation" dediğimiz yani uygulama sonrası değerlendirme dediğimiz bir çalışma yapıyor Tarım Reformu Genel Müdürlüğümüz. IPARD I Programı için de yaptılar hatta bunun da finansmanı yine programdan karşılanıyor; yüzde 85'i AB, yüzde 15'i de TC katkısı oluyor.

RIDVAN TURAN (Mersin) - Bu verileri oradan mı alabiliriz?

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU PROJE İZLEME VE KONTROL KOORDİNATÖRÜ AHMET POYRAZ - IPARD I Programı için yapıldı, IPARD II Programı için henüz yok çünkü daha programı uyguluyoruz.

RIDVAN TURAN (Mersin) - Ben şundan bu bahsi açmaya çalıştım Sayın Başkan: 6'ncı toplantımız, çalışmaya epey bir zamandan beri devam ediyoruz ama bir eksiklik var diye düşünüyorum, o eksiklik şu: Akademiyi çağırdık, akademinin görüşlerini aldık; sanayiyi çağırdık, görüşlerini aldık; bunlar olmadan olmaz zaten, ticareti çağırdık, görüşlerini aldık fakat burada bir başka özne var, üreten yani kooperatif temsilcileri, köylüler, bizim bunların da fikrini almamız gerekiyor.

BAŞKAN - İşte onu da yerinde göreceğiz, gittiğimiz yerde göreceğiz, onları çağırmakla ilgili şey değil ki.

RIDVAN TURAN (Mersin) - Bence, çiftçi sendikaları var, çiftçi örgütleri var yani bunları biz bir tüzel kişilik olarak -nasıl ki o ticari firma, bu ticari firma, bunları davet ediyorsak- dâhil edip diğer ayağı tamamlamamız lazım. Çünkü bu üretimin nasıl yapılacağını son tahlilde topraktaki insan belirleyecek ve bu ayak eksik olduğunda, onlar kendini mutlu hissetmediğinde ortaya çıkacak ürünün ticari bir hüviyet kazanması, onun uluslararası piyasaları fethetmesi falan bunlar gerçekten zor. Ben bu çalışmaların başından beri bu emek ayağını biraz eksik görüyorum.

BAŞKAN - Yerinde gidip göreceğiz. Mesela yarın gideceğimiz programda üreticileri göreceğiz. Yine aynı şekilde, İzmir programında hem firmayı hem de firmanın böyle satın alma garantili ürettiği yerler var, Denizli'de kekik üzerine mesela, onları yerinde göreceğiz.

RIDVAN TURAN (Mersin) - İşte, firmanın diliyle biz onu duyuyoruz, firmanın bize anlattığıyla duyuyoruz. Örneğin Çorum'daki toplantıda da gerçekten hani "tarım emekçisi" olarak nitelendirebileceğimiz kimse yoktu. Esasen firma temsilcileriyle biz orada konuştuk, onlar buraya gelmedi de biz oraya gittik. Yani bizim, toprakta çalışan insanlarla temas kurmamız gerekiyor. Esas olarak onların da -nasıl sermaye çevresinin sorunları varsa- çalışmaktan kaynaklı, sigorta probleminden, BAĞ-KUR sorunundan, şundan bundan pek çok problemleri var. Yani bizim onlara ilişkin de bir çerçeve oluşturmamız, bunu yasama organından geçirmemiz gerekir ki bu mekanizma bütünlüklü olarak ve biri diğeriyle çelişmeden devam etsin.

BAŞKAN - Mutlaka onları yerinde görelim, göreceğiz. Zaten oda olarak mesela Eczacılar Odasını davet ettik. Gıda teknikerleri falan var, onları da mesela önümüzdeki hafta davet edeceğiz, onlarla ilgili de sıkıntılar var ama üreticiyi mutlaka yerinde görmemiz lazım bence.

RIDVAN TURAN (Mersin) - Bu bağlamda, bu kooperatif meselesinin önemli olduğu kanısındayım. Önümüzdeki dönemde Tarım Bakanlığının da biraz eğilimi zannediyorum kooperatifleşmeyi özendirmek biçiminde olacak. Şimdi, Türkiye'de tarım alanında çalışan insanların temel sorunu arkadaşlar, girdi sorunu falan değil. Girdi, evet, ciddi bir sorun, mazottur, gübredir, zehirdir- ilaç demiyorum ona ben, zehir diyorum- bunlar elbette temel mesele ama esas mesele örgütsüzlüğü. Yani tıbbi aromatik bitkiyi üreten çiftçinin sermaye karşısında kendisini savunabileceği bir örgüt olmayınca, bir kooperatif biçiminde örgütlenilmeyince o sözleşmeli tarım neye dönüyor biliyor musunuz? Sermayenin, firmanın dikta ettiği her şeyi ve hatta fiyatını belirlemeden, fiyatını sonradan belirleyip ücretini ödemek biçiminde tarım emekçisinin aleyhine dönüyor. Böyle bir mekanizmanın da çalışmayacağını şimdiden ifade etmek lazım. Bunun altını çizmekte yarar görüyorum.

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU PROJE İZLEME VE KONTROL KOORDİNATÖRÜ AHMET POYRAZ - Ben bir ekleme yapabilir miyim Sayın Vekilin bahsettiği şeyle ilgili.

BAŞKAN - Evet, buyurun.

TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMU PROJE İZLEME VE KONTROL KOORDİNATÖRÜ AHMET POYRAZ - Yani kooperatiflerle ilgili ben tabii çok detaylı bir sunum hazırlayamadım program çok geniş olduğu için ancak kooperatiflerle ilgili, bizim hem mesela işleme tedbirinde baz hibe oranı yüzde 40'ken kooperatiflerin yüzde 50 hem de -az önce sayın vekilimizin bahsettiği, bu, neye göre seçiyorsunuz hususunda- kooperatiflerin hemen hemen tüm sektörlerde seçilme önceliği yani ekstradan 10, 15 sıralama kriteri puanında önceliği vardır. Ayrıyeten yine bahsettiğimiz, bu kırsal alanda yapılan yatırımlarda makine parkları denilen bir sektörümüz var, işte kırsal alanda makine parklarının oluşturularak çiftinin ulaşamadığı makinelere erişmesiyle ilgili, bunun da tek faydalanıcısı kooperatif ve üretici birlikleri olarak değişmiştir yani şu anda başvurular da açıktır zaten. Başvuru olarak da sadece kooperatif ve üretici birlikleri başvuru yapmaktadır.