MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Şimdi, yapılaşma olmayan parselle, zemin geçirimli malzemeyle kaplanarak ve gerekli işaretlemeler yapılarak açık otopark yapılabilecek. Bu düzenlemeyle kent meydanlarında olan birçok boş arazinin otoparka çevrileceğini görüyoruz. Bir yandan, rant ve gelir getirmeye dönük bir uygulama, diğer yandan ise yapılaşma olmayan parsellerin neden yeşil alan, çocuk parkı, park gibi kent sakinlerinin hizmetine açılmadığı sorusunu gündeme getiriyor.

Sorunun bir başka boyutu ise kentsel planlamayı bilmiyoruz. Kentsel planlamada ulaşım meselesinin hâlen özel araçlara dönük yapılması, otoparkçılık yapmak yerine kaynaklar toplu taşımaya ayrılarak kent arazisinden tasarruf sağlanabilir, tüm vatandaşlara eşit hizmet verilebilir. Şimdi, bu çok basit bir olay, bazı örnekler vereyim size: Esenboğa'ya giderken sağ tarafta bir sürü tarlayı görüyorsunuz, otopark yapılmış. Şimdi "Tarım arazilerini koruyoruz." falan diyorsunuz ya, en güzel örnek orada. Çayyolu'na bakın, bütün tarlalar imara açıldı, biz hâlâ tarım arazisini koruyoruz iddiasındayız. Esenboğa'ya metro istasyonu AŞTİ'ye bağlantılı bir metro olsa emin olun oradaki trafik volümü yarı yarıya düşer hatta daha aza iner. Bakın, Eskişehir Yolu'na sabahları dikkat ederseniz bütün arabalarda ya 1 kişi var, en fazla 2 kişi görüyorsunuz.

BAŞKAN - Maalesef, bu konu çok ciddi bir mesele.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Ciddi de bunun çözümleri de var yalnız.

BAŞKAN - Yalnız bir sosyal genetikle de ilgili ya şu sıralar. Sözünüzü kesmiş olmayayım da bu konuda ben bir araştırma yapmıştım. Kendi şehrimizde 180 tane çoğunlukla eski model olan otobüsün yerine 450 tane elektrikli, son model, yeşil motorlu otobüs, metrobüs tipi araç aldık. Ayrıca, 40 eski tramvayımız vardı "Binemiyoruz, klima yok." dediler 72 tramvay, yeni hat yaptık, buna rağmen taşıt sayısı 2-3 katına çıktı, yolcu sayısı yüzde 15 arttı. Niçin olduğunu inceledik. Tabii özel taşıt sayısı 130 binden 800 bine çıktı. "Ya, arabaya yeni binmeye başladık daha, bir arabamız var, bu konfordan vazgeçmeyelim." diyor vatandaş araştırmalarda. Bu konu üzerinde çalışmaya devam etmemiz ve toplu ulaşımı gerek fiyat politikalarıyla gerek farklı şekillerde teşvik etmemiz gerekiyor. O noktada katılıyorum yani.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Başkanım, sadece gerekiyor değil, biz nal topluyoruz, yani atı alan Üsküdar'ı geçmiş. Şimdi, Londra'ya bakın, Londra'daki metrolar tıkır tıkır çalışır "perimeter"de olan yani çevredeki oturan insanların çoğu, gelir en yakın metro istasyonuna aracını parkeder, metroya biner, bütün gün işini tamamlar, akşam gelir arabasına biner, 3-5 kilometre neyse...

GÖKAN ZEYBEK (İstanbul) - Yakında İstanbul'da da öyle olacak.

BAŞKAN - Merkezde paralı, özel park yerleri.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Tabii, merkezdeki park yerleri acayip pahalı.

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Merkeze giriş de paralı.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Yok, benim gençliğimde o paralı değildi. Ama park yerleri korkunç pahalıydı.

BAŞKAN - Şu anda paralı.

Barcelona'da da 200-300 metreye bir ışık koymuşlar caydırmak için, girmeyi engelliyorlar. Barcelona da çok güzel bir şehir o noktada.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Şimdi Heathrow'da da aynı problemi o şekilde çözdüler, korkunç bir park ücreti var.

Şimdi, bunları elimine edersek, tabii ki hava kirliliğini minimuma indiririz, insan sağlığı, park sorunu...

BAŞKAN - Siz temel bir eleştiri yapıyorsunuz Mahmut Bey.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Evet.

Kaza oranlarını düşürürüz.

BAŞKAN - Bizimkisi şimdilik, geçici bir çözüm.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Ama şimdi biz gecekondu yapıyoruz Başkanım. Biz geliyoruz metropollere gecekondu, aman sen şurada bir park yeri yap. Peki şunu size söyleyeyim: Esenboğa'da sağ tarafta gördüğünüz tarlalar park yeri yapılmış. Ne yapmış? Stabilize dökmüş oraya, geçirimli malzeme dediğimiz bu. Peki, geri dönüşümü var mı? Diyelim ki metroyu da getirdik, parka ihtiyaç olmadı. Bir daha o tarla, tarla evsafına gelebilir mi? Mümkün değil, bitti. Biz orayı bitirdik, o tarlayı bitirdik ben size açık söyleyeyim, bir daha geri dönüşü yok onun.

BAŞKAN - Otopark ihtiyacı kalmazsa şey yapar inşallah.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Ama rezil ettikten sonra. Diyelim ki oradan 50 çuval buğday çıkıyordu, o mu yararlı topluma yoksa parktan elde edeceği 3-5 kuruş para mı?

BAŞKAN - Esenboğa örneğini müstakil olarak düşünmeyin.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Çok basit bir örnek verdim.

BAŞKAN - Sayın birinci imza sahibi, buyurun.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Sayın Başkanım, değerli milletvekilleri; parsel maliklerinin muvafakatiyle ve araç giriş sıkıntısı olmayan, trafiği aksatmayan yerlerde ilgili idarenin gene iznine tabi otopark kullanımları. Sayın vekilimin hassasiyeti imar planı dışındaki tarla vasıflı alanların da bu amaca tahvil edileceği yönündeyse, onun için imar planlı alanlar hükmünü ekleyebiliriz. Burada belki tabirde bir eksiklik olabilir ama lafzın ruhunda yoğun taşıt trafiğinin olduğu imar planlı alanları zikretmek istedik.

BAŞKAN - Yapılaşmamış parseller, imardan ziyade.

SELAHATTİN MİNSOLMAZ (Kırklareli) - Evet, belki orada haklı olarak tepkisini koydu ama zaten tarımsal niteliği, tarla vasıflı yerler Toprak Koruma ve Arazi Koruma Kanunu uyarınca tarımsal amaç dışında kullanılamıyor ama kötüye meyledilir endişesi varsa "yapılaşmamış imar parseli" diye adlandırırız.

BAŞKAN - Zaten, önceki fıkrada bu imar planıyla ilgili atıf var, planlanmış alanlar. Burada izahınız dikkate alınmalı.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Tekrar ediyorum: Çayyolu'ndaki tarlalar nasıl imara açıldı?

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Bu, konunun dışı ama farklı bir şey.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Aynı şey. Tüm tarlalarımızı heba... Her tarafta bu yapılıyor sadece Ankara'da değil.