NİHAT YEŞİL (Ankara) - Çok teşekkür ederim.

Sayın Bakan, değerli milletvekili arkadaşlarım, İçişleri Bakanlığımızın değerli bürokratları; hepinizi saygıyla sevgiyle selamlıyorum.

Sayın Bakanım, bundan on beş gün önce bize göçle ilgili vermiş olduğunuz brifingle ilgili ben de göç üzerinde biraz durmak istiyorum.

Sizin de malumunuz olduğu üzere, sığınmacılar sorunu Türkiye'nin 2011 yılından beri en çok tartışılan sorunlarından biri olarak bugüne kadar iç ve dış politikayı doğrudan etkileyecek bir sorun yumağı haline gelmiştir. Görünen o ki bu sorun gelecek yıllarda da Türkiye'nin başlıca sorunlarından biri olmaya devam edecektir. Bu sorunun boyutları sadece ülkemizi değil tüm insanlığı etkileyen bir boyuttadır. Suriyeli sığınmacılar başta olmak üzere, ülkeye akın eden göçmenler sadece siyasi kurumları değil aynı zamanda, iş dünyası, kültür, gündelik hayat ve toplumsal yapıyı da birtakım değişikliklere zorlamaktadır. Dolayısıyla bu sorun günümüzde Türkiye'nin iç siyasetinde ihtilaf maddesine dönüşmüş ve gelecekte de iç siyaset ve ekonomik anlamda ağır maliyetleri olabilecek potansiyeli barındırmaktadır. Suriyeli sığınmacılar bütün kamusal alanlarda varlıklarını hissettirdikleri için halk arasında da en çok tartışılan konulardan biri hâlini almıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; 2011 yılında Suriye'de başlayan karışıklık ve iç çatışmaların ardından Türkiye'nin uygulamış olduğu "açık kapı politikası" sonucunda Eylül 2019 tarihi itibarıyla yaklaşık 3 milyon 700 bin Suriyeli sığınmacı ülkemize gelmiştir. Söz konusu sığınmacıların çok fazla olması ülkemiz içerisinde sosyal ve kültürel uyumları, sağlık, dil ve eğitim sorunları, ülke ekonomisine getirdiği yük, demografik yapı içerisindeki etkileri gibi pek çok konuyu tartışmaya açmıştır.

İktidar partisi Suriye sorununu halk ile Suriye yönetimi arasında meydana gelen çatışmalar ve yönetimin halka karşı yürüttüğü askerî operasyonlar üzerinden tanımlamaktadır. Biz Cumhuriyet Halk Partisi olarak, Suriye'de iç savaşın yaşanmasına iktidar partisinin politikalarının etkisinin olduğunu düşünüyoruz. Ana muhalefet partisi olarak, Türkiye'nin iç huzurunun mevcut Suriye politikasından vazgeçilmesine bağlı olduğunu ve bir an önce Türkiye'nin Suriye konusunda barışçıl ve özgürlükçü bir politika izlemesi gerektiğini savunmaktayız. CHP olarak, egemenliği, bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü korunmuş bir Suriye söyleminden hareket ederek Orta Doğu iş birliği teşkilatını öneriyoruz.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; bugün Orta Doğu'da yaşanan göç ulusal ve uluslararası düzeyde iş birliği ve koordinasyon gerektiren, çok boyutlu; ülkelerin ekonomik, sosyokültürel ve demografik yapısını, kamu düzeni ve güvenliğini derinden ilgilendiren dinamik bir konudur. Göç krizinin çözümü ve yönetimi ancak ortak akıl ve diyalog yoluyla çözülebilir kanaatindeyiz. Türkiye'de Suriyeli sığınmacılar konusu, başta kamu düzeni ve güvenliğine tehdit olmak üzere, insan hakları ihlallerinin ortaya çıkmasına kadar bir dizi olumsuz sonucu beraberinde getirmektedir.

Ülkemizdeki duruma bakıldığında, göçmenlerin önemli bir bölümünü barınma merkezlerinde kalmamakta ve diğer kentlere yerleşmektedirler. Bu barınma merkezlerinin imkânlarından vazgeçmek, sığınmacıların her şeye rağmen bireysel imkânlar oluşturma sürecine doğru gitmeleri anlamına gelmektedir. Bu insanlar genellikle vasıfsız oldukları ve Türkçeyi de doğru düzgün konuşamadıkları için özellikle büyük şehirlerde çok ciddi problemlerle karşılaşmaktadırlar. Türkiye Cumhuriyeti devletinin bugüne kadar harcadığı maddi kaynaklara rağmen sığınmacı Suriyelilerin ülkemizde ciddi sorunlarının çözümlenemediği görülmektedir. Yaklaşık 40 milyar dolar harcandığı söylenmektedir.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN - Lütfen konuşmanızı tamamlayınız Sayın Yeşil.

NİHAT YEŞİL (Ankara) - Türk vatandaşlarımız da bütün illerde Suriyeli sığınmacılar nedeniyle birtakım sorunlarla karşı karşıya kalmaktadırlar. Özellikle yaşanan ekonomik kriz dönemlerinde Suriyeli sığınmacılara harcanan paralar toplumda eleştirilmektedir ve sığınmacıların ülkeye büyük bir ekonomik yük olduğu söylenmektedir. Sığınmacılarla ilgili ülkede yaşanan sosyoekonomik ve kültürel sorunlar Türk vatandaşlarımızı doğrudan etkilemekte ve yaşam kalitesini düşürmektedir.

Sayın Bakanım, değeli milletvekilleri; bu konuda sadece eleştiriler değil çözüm için öneri sunmak da istiyoruz. Öncelikle, sığınmacıların ülkelerine geri gönderilmeleri için ideolojik ön yargılardan uzak rasyonel planlar hazırlanmalıdır. Bu doğrultuda ilk önce Suriye rejimiyle ilişkiler geliştirilmeli ve soruna ortak çözüm bulunmalıdır.

BAŞKAN - Sayın Yeşil, lütfen tamamlayınız.

NİHAT YEŞİL (Ankara) - Çünkü Suriye'nin içinde bulunduğu istikrarsız ortam devam ettikçe göç sorunu da maalesef devam edecektir. Suriye'den Türkiye'ye devam eden göçü engellemek ve Türkiye'deki Suriyelileri ülkelerine göndermek adına her şeyden önce Suriye'deki iç savaşı ve siyasi yönetim sorununu çözüme kavuşturmak gerekmektedir.

Hepinizi saygı ile selamlıyorum.