| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | 2020 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278 ) ile 2018 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ve Sayıştay tezkereleri a)Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı b)Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu c)Ulusal Bor Araştırma Enstitüsü ç)Türkiye Atom Enerjisi Kurumu d)Maden Tetkik ve Arama Genel Müdürlüğü e)Nükleer Düzenleme Kurumu f)Nadir Toprak Elementleri Araştırma Enstitüsü g)Maden ve Petrol İşleri Genel Müdürlüğü |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 22 .11.2019 |
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.
TKİ, biliyorsunuz, termik santral kurma şartıyla redevans sözleşmeleri imzalamakta. Benim bildiğim kadarıyla bugüne kadar 6 tane sözleşme imzalanmış bu şekilde. Bunlar Bolu Göynük'te, Manisa Soma'da, Adana Tufanbeyli'de, Bursa Keles'te, Kütahya Domaniç'te ve Bingöl Karlıova'da. Bu sözleşmelerden ancak 2 tanesi üretime başlayabilmiş. Bunlardan bir tanesi Bolu Göynük, 2015 ve 2016 yılında birinci ve ikinci üniteleri faaliyete geçmiş, elektrik üretmeye başlamış; ikincisi de Manisa Soma, Deniş'te bulunmakta, bu da 2019'un başında faaliyete geçmiş. Diğer 4 tane proje ne yazık ki faaliyete geçememiş durumda. Burada yükleniciler yükümlülüklerini yerine getirememişler ve bunlara da tanınan süre 2019 yılındaydı. Bu projeler feshedilmiş midir, bu sözleşmeler feshedilmiş midir? Edilmediyse edilmeme gerekçesi nelerdir? Bu süreçte herhangi bir kamu zararı veya Sayıştayın belirttiği gibi bir haksız rekabet oluşmuş mudur ve enerji arzı konusunda ileride bizi sıkıntıya sokacak mıdır bu projelerin tamamlanmaması?
2015 yılında tamamlanan, üretim yapmaya başlayan Bolu Göynük Termik Santrali de redevans usulüyle ihale edilmişti biraz evvel bahsettiğim gibi. Termik santral kurma şartlı redevans sözleşmelerinde redevans birim fiyatlarının yıllara göre güncellenmesinde Üretici Fiyat Endeksi'nin kullanılması hükmü bulunmakta. Bolu Göynük'te de 2015 yılında fiyat Üretici Fiyat Endeksi'ne göre güncellenmiş, kilovatsaati 3,15 kuruş olarak belirlenmiş ve TKİ 2015 yılında 12 milyon lira redevans geliri elde etmiş ancak takip eden 2016 yılında endeks değiştirilmiş, ÜFE yerine Piyasa Takas Fiyatı Endeksi'ne geçilmiş; 3,33 kuruş olması gereken redevans fiyatı 2,65 kuruşa düşürülmüştür ve TKİ 54 milyon lira gelir elde etmiştir. Oysa Üretici Fiyat Endeksi'ne göre fiyat belirlenmiş olsa TKİ'nin alması gereken tutar yaklaşık 69 milyon lira olacaktı. Yani 14 milyon liralık bir gelir kaybı söz konusu burada. 2017 ve 2018 yıllarında da aynı endeks uygulanmış, bundan dolayı da TKİ'nin 47 milyon 832 milyar lira daha az gelir elde ettiği veyahut da zarar ettiği görülmektedir.
Sözleşmelerdeki hüküm neden uygulanmamıştır? Bu 47-48 milyon liralık tutar şirketten tahsil edilmiş midir? Yeni hizmete giren Soma Deniş santralinde de hangi fiyat endeksi uygulanmaktadır? Bu sözünü etmiş olduğum işletmeler faaliyete girerse şayet bunların sözleşme süreleri otuz yıl boyunca ve bunlar 255 milyar kilovatsaatlik bir elektrik üretecekler bu otuz yıl içerisinde. Bu endeks farkından dolayı benim hesaplarıma göre otuz yıl içerisinde 2,6 milyar liralık bir kaynak TKİ'den alınacak, şirketlerin cebine girecek gibi gözüküyor. Bu konuda yanlışım varsa düzeltmenizi talep ediyorum.
Sayın Bakanım, siz de çok iyi biliyorsunuz Soma'da beş yıldan beri alacaklarını alamayan madencilerimiz var. Bu madencilerimiz otuz üç gün boyunca kararlılıkla bir eylem geliştirdiler. Bu süre içerisinde sizlerle defalarca bir araya geldiler. Bu sürede madencilerimizin kararlı duruşu, partilerin, Meclisin devreye girmesi, sizin, Bakanlığınızın, bürokratlarınızın çabaları sonucunda birtakım sonuca ulaşıldı. En son gelinen noktada, Soma Eynez'deki mağdur olan işçilerimize siz söz verdiniz, Bakanlığınız söz verdi. Ocak ve şubat ayında ödemelerin yapılacağı sözü verildi.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Evet, lütfen tamamlayalım efendim.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Diğer ocaklardaki Uyar Madencilik, Işıklar, Atabacası gibi redevansla çalışan yerlerdeki madencilerimizin sorunları için de bir yasal düzenleme yapılacağı sözü verilmişti.
Şimdi, biz Meclis olarak sizlerden, sizin bürokratlarınızdan buradaki işçilerimizin sorunlarını çözecek bir yasal düzenleme beklerken geçtiğimiz günlerde ilk torba içerisinde ne yazık ki termik santrali sahiplerinin sorunlarını çözecek bir yasal düzenlemeyle karşı karşıya kaldık.
BAŞKAN - Lütfen tamamlayalım efendim.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Hemen tamamlıyorum.
Ben Manisa Akhisar'da yaşamaktayım. Evim Soma'ya çok yakın. Soma bir yıl içerisinde iki yüz yirmi gün kirli hava solumakta. Biz bu termik santrallere iki buçuk yıl daha müsaade verdik.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Lütfen tamamlayın.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ben şuna inanıyorum: Bu iki buçuk yıl geçtikten sonra da eğer siz o koltukta oturursanız ben de bu koltukta oturursam, kanser olmazsam, KOAH'tan ölmezsem, karşı karşıya gelirsek biz gene bu filtrelerin bir üç yıl daha, bir dört yıl daha, beş yıl daha ötelenmesini konuşacağız.
Her şeye rağmen bütçenizin hayırlı olmasını temenni ediyorum.