MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Ben gene itirazımı baştan koyayım: Bize tanınan süre çok kısıtlı oldu. Şimdi, kırk sekiz saat içinde Komisyonun toplanması şart mıdır? Bu, doksan altı saat olsa veya altmış saat olsa bir mahzuru var mı? Hani, havalar soğuk, fikirler donacak havada diye mi korktunuz? Lütfen, biraz daha zaman...

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Yani konunun takdiri, tabii, Komisyon Başkanlığına ait olduğu için bir şey demiyorum.

Buyurun.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Şimdi, Başkanım, bize de süre tanınsa daha hazırlıklı geliriz, ancak böyle üstünkörü okumayla geldik.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Ama siz zaten az sürede de olsa çok iyi hazırlanan bir Komisyon üyemizsiniz, onu takdir ediyorum, onu belirteyim.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Sağ olun, teşekkürler. Yalnız, ben de zorlandım, ben size açık söyleyeyim.

Şimdi, haritalandırma işlemi, insanlığın çevresine dair merakından dolayı ortaya çıkmış bir işlemdir. Harita, bölgenin topoğrafik ya da ilişkili diğer konuları -jeolojisi, jeomorfolojisi, iklimi, trafiği, yer altı kaynakları, ekonomisi ve bunlar gibi- hakkında bilgi vermektedir. Bir yere ulaşmak ve bir yer hakkında bilgi sahibi olmak için haritalar oldukça önemlidir.

Geçmişten günümüze haritalandırma metotları âdeta bir evrim içerisinde olup mağara duvarlarından sanal ortama geçmiştir. Coğrafi bilgi sistemleri, haritalandırma işlemini sanal ortama taşıma vesilesiyle bu evrimin son halkasına varmıştır. 60'lı yılların başında, daha çok, bilgisayar destekli harita, birleştirme amaçlı geliştirilmişken, günümüzde pek çok alanda farklı amaçlara hizmet eden bir teknolojiye dönüşmüştür. CBS bir veri işleme aracı olarak 5 temel bileşene sahiptir. Bunlar yazılım, donanım, veri, metot ve insandır.

Mekânsal verilerin yalnızca analog haritalar ve diğer dokümanlar biçiminde değil de sanal ortamda bilgi sistemleri olarak yönetilme olanağının çıkmasından sonra Türkiye'nin bu alandaki sektörünün konuya çabuk uyum sağladığını söylemek mümkün değildir. Bunun temel sebeplerinden biri, şüphesiz her konunun alışkanlıklarından kurtulamaması ya da statükocu bir karaktere sahip olmasından kaynaklanmaktadır. Genellikle bilinen yöntemlerle çalışmak daima tercih edilmekte ve davranış biçimi kendimizi yenilememizi çok önemli derecede engellemektedir.

Dünyada 1960'lardan beri kullanılan CBS, Türkiye'ye ancak 2000'lerin başından gelebilmiştir. Durum böyle olunca da her şeyde olduğu gibi Türkiye'nin kapladığı alana dair bilgiler konusunda da dışa bağımlı kalınmıştır. Geç de olsa bunun farkına varan Türkiye, nihayet 2014 yılında CBS uygulamasını Çevre ve Şehircilik Bakanlığı altında kullanmaya başladı. Dünyada kullanılmaya başlamasından yaklaşık elli beş yıl sonra gelen bu teknoloji maalesef yeteri kadar önem görmedi. Ne yazık ki ülkemizde eğitimdeki özensizlik böylesi önemli bir alana da sirayet etmiştir. Bunun çok açık göstergesi olarak da şimdi bu kanuna, bu yasaya isim bulamayıp başlığının yüzü suyu hürmetine en az doğru dürüst bir kroki verseydiniz herhâlde herkes memnun olurdu.

Şimdi şöyle bir kroki var elimizde. Bu verilere çok kolay ulaşılırdı bir tuşa basmakla. O tuş mu çok uzağınızdaydı, parmağınız mı ona yetişmedi bilmiyorum ama en azından Bitlis'in haritada yeri, hatta Ahlat ilçemizin konumu ve hatta bu noktaladığınız nirengi noktalarının nereye geldiği, gölün içinde mi, karada mı, dağa mı geliyor, Süphan Dağı'na mı dayanıyor, bunu hiç kimse bilmiyor.

İçimizde harita mühendisi arkadaşlar var. Bunlar size bir şey ifade ediyor mu?

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Yan tarafta koordinat listesi var. Haritada nereye geldiği gözüküyor zaten.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Tamam da... Şimdi bu koordinatları ancak bir harita mühendisi eline haritayı alarak işleyebilir. Bunu kamuya sunuyorsunuz ve buna destek istiyorsunuz. Bu, sadece bazı şeyleri gizlemek için yapıldığı aşikâr ortada.

Emin olun benim 6 yaşında bir torunum var. O da böyle şeyler çiziyor, rakamlar koyuyor. Okuma yazma bilse çok daha açıklayıcı bilgiler koyar bunun içine. Daha okuma yazmayı sökemediği için genellikle sözle ifade etmesini biliyor.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Torununun ismi ne Celadet Bey?

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Ronas.

BAŞKAN TAHİR AKYÜREK - Celadet ismini de sormuştum ben. Cesaret, kahramanlık, yiğitlik ifade ediyormuş.

MAHMUT CELADET GAYDALI (Bitlis) - Öyleymiş efendim.

Şimdi bu coğrafi bilgi sistemlerini keşke düzgün bir şekilde, herkese hitap edecek bir formatta verseydiniz en azından sistemin çalıştığını da bize ispatlamış olurdunuz. Demek ki sistem de henüz çalışmıyor.

İkinci bir şey de yapı denetim sistemleri. Sayın Zeybek detaylı bir şekilde anlattı. Bu sistemin bu memlekette çalışmadığı aşikâr. Artık bunu inkâr etme lüksümüz de yoktu. Ve yapılarda kalite kontrol en mühim konulardan biri. Biz kalite kontrolü, daha doğrusu kalite kontrol mekanizmasını ciddi bir şekilde ele alamazsak bu sarmalın içinden kurtulamayız. Sadece müteahhit sarmalı ve vurgun düzeni, herkesin birbirinin cebinden bir şeyler aşırma çabasında olur. Bu da düzgün bir sistem değil.

Bu kalite kontrol sistemine daha ağırlık verirsek yasalarda caydırıcı maddeleri getirirsek... Benim de birçok arkadaşım var. Diplomasını vererek para karşılığında sadece bir imza atıyorlar. Fiziksel olarak hiçbir kalite kontrol mekanizması içinde yer almıyorlar.

Benim şu anda söyleyeceklerim bu kadar ama maddeler üzerinde tekrar görüşlerimi bildireceğim.

Teşekkür ederim.