| Komisyon Adı | : | SAĞLIK, AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL İŞLER KOMİSYONU |
| Konu | : | Sağlık Bakanı Fahrettin Koca'nın, DSÖ'nün Uluslararası Halk Sağlığı Acil Durumu ilan ettiği Covid-19 olarak tanımlanan coronavirüs salgınıyla ilgili Bakanlığın yürüttüğü çalışma ve faaliyetler hakkında sunumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 10 .03.2020 |
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Ben de teşekkür ediyorum bu bilgilendirme için.
Tabii ki, Komisyonumuzun talebi çok yerinde ve anlamlıydı. Bu buluşmanın da, bu toplantının da biraz Komisyonun talebi üzerine bir vesile olması da önemlidir diye düşünüyorum ve komisyonun bugüne kadar hemen hemen hiç toplanmamış olması da büyük bir eksikliktir çünkü sağlık alanında ve diğer alanlarda ciddi sorunlar var. Ben, Sayın Bakan'ın tarif ettiği resmi gerçek olamayacak kadar mükemmel bir tarif olduğu düşünüyorum. Çünkü, bütün etrafımız kıpkırmızı, ortada yeşil bir alan var ve burada yok diyoruz. Siz şöyle tarif ettiniz, Sayın Bakan, dediniz ki: "Tanı ve teşhis yapılmış değil." Şimdi peki burada bir tanı konmuş değil, evet böyle ifade ettiniz. Ben bunu şöyle...
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA- Ben bilimsel olarak ifade ettim.. Ben size şüpheli olan vakada yok dedim.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Sayın Bakan, ben onu kastetmedim, tam tersine daha fazla gerçekçi olmamız gerektiğini düşündüğüm için bunu ifade ediyorum. Ben iş güvenliği uzmanlığı tandası olan, öyle bir yerden gelen birisi olarak şöyle bir deneyimim var, ben de onu ifade edeyim: Türkiye'de meslek hastalıkları neredeyse yoktur yani Avrupa ülkelerinde en az meslek hastalığı olan ülke Türkiye'dir. Ama bu Türkiye'de verilerin ortaya konmadığını gösterdiği için böyledir. Hatta bunu ulusal istihdam stratejisi belgesinde biz meslek hastalıklarını daha çok görünür kılmak için, daha artıralım diye ilginç bir karar da vardır. Şimdi, yani bu nedir? Vardır, var olanı görünür kılalım, var olanı tespit edelim. Şimdi biz burada da buna baktığımız zaman dünyayı sarsan bir corana virüsü hadisesi var. İklim krizi yanı sıra corona virüsü krizi de dünyayı ekonomik olarak da sarsıyor şu anda ve psikolojik olarak da, sosyal olarak da sarsıyor ve biliyoruz ki, aslında hükûmetlerin, devletlerin ekonomiyle ilgili de çok ciddi kaygıları olabiliyor ve zaman zaman ekonomik kaygılar ve hatta Türkiye'de bir de iç güvenlik kaygıları diyeyim size yani Hükûmetin iç güvenlik kaygıları bu sorunun adının konması ve üzerine gidilmesi noktasında gerçekten büyük bir inkâra da sebep olabiliyor, o açıdan biz daha cesur olmalıyız ve açık bir şeklide yaşadığımız sorunun adını koymalıyız. Bu sorunu çözmek açısından önemli, bir de uluslar arası alanda da ciddiyetimizin sorgulanmaması için bu gerekli çünkü bakın işte Amerika'ya giden bir uçakta corona virüsü olan bir yolcu tespit edilebiliyor ve buna benzer olaylardan biz bahsedebiliyoruz. Şu an ben de yazılı değil ama sosyal basında...
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Nerden tespit ediliyor? Bakın toplumu kaygılandırıyorsunuz. Toplumdaki panik havasını...
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Sayın Bakan, müsaade eder misiniz? Müsaade ederseniz bu bir açıklama, ben kafamdan uydurmadım, bu sanıyorum Amerika'dan gelen bir açıklama. Şimdi size bulup vereceğiz yani bir açıklama zaten bu konuda böyle bir baskı, toplumu kaygılandırıyorsunuz baskısı da aslında doğru bir baskı değil, biz toplumu kaygılandırmıyoruz biz burada komisyon üyeleri olarak açıkça tartışıp sorunu tespit etmek ve daha sonra da çözüm önerileri noktasında da ortaklaşmak istiyoruz. Sorunun adını koyamadığımız zaman o zaman çözüm önerileri de yetersiz olacaktır. Ben şunu söylemek istiyorum: Tanı ve teşhis, tespit yapmadıysak o zaman niye yapmadık diye soracağım? Benim bahsettiğim şey, coronavirüs Covid-19, ABD'de Maryland Eyalet Valisi Larry Hogan, Türkiye'den dönen 80'li yaşlarda bir kişide virüs tespit edildiğini açıkladı. Bu açıklamaya dayanıyor.
HABİP EKSİK (Iğdır) - BBC'de yaptırmış.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - BBC News'den bir haber yani bu herhangi bir manipülasyon ve spekülasyon olarak hemen bir milletvekilinin size ifade ettiği şeyi de yanlış algılamamanızı dilerdim, öyle yapmamalıyız.
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Onu bir daha okur musunuz?
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Bakın BBC'de bugün çıkan bir haber. Amerika Birleşik Devletleri'nde Maryland Eyalet Valisi Larry Hogan, Türkiye'den dönen 80'li yaşlarda bir kişide virüs tespit edildiğini açıkladı.
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Hastanede doktorun yaptığı açıklama var, görürsünüz siz sosyal medyada. Doktorun açıklamasında da "86 yaşında." diye ayrıca ifade ediyor, 86 yaş. Vali "80'li yaşlarda" diyor ama hastane "86" diyor yani takip eden hastanenin başhekiminden bahsediyorum. 86 yaşında, son iki haftada yurt dışına, Amerika'ya giden bir vatandaş var. O vatandaş nereden biliyor musunuz? Transit yolcu, Tiran üzerinden. Ben demin de bahsettim, Avrupa'yla bu önümüzdeki dönemde bu sorunları daha çok yaşayacağız çünkü Avrupa kaynaklı enfeksiyon çok yayılıyor.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - İzin verirseniz devam etmek istiyorum. Siz bu bilgiyi vermiştiniz.
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Ama bu önemli, hayır, bu önemli. Yani 86 yaşında... Singapur'u da söylüyorsunuz. Singapur da transit yolcu ve Fransız. Tiran'dan giden de transit yolcu ve Amerikalı, Türk değil.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Anladım. Yani bu kafalardaki soru işareti...
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Bu bilgiyi verince de sevinmeniz lazım yani Türkiye'den gitmiş olabilir...
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Yok, sevindim, sıkıntı yok. Burada şöyle...
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - O zaman diyeceğim ki: Evet, bu vatandaş Türk vatandaşı...
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Sayın Bakan, bakın, kafalarımızdaki soru işaretleri netleştirmemiz lazım. Ben size şunu soracağım... Yani keşke olmasa zaten bizim istediğimiz böyle bir şeyin olmaması, elbette ki bu virüsün Türkiye'de olmaması. Hani, tabloya, fotoğrafa baktığımız zaman bu fotoğrafın gerçekçi gelmediğinden bahsediyorum, o yüzden.
"Tanı ve teşhis yapılmış değil yani konmuş bir tanı yok, o yüzden söyleyemiyoruz." dediniz. Ben de size şunu soracağım: Kaç tane şüpheli tanı var, vaka var?
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - 2.900 küsur, son rakamı söyledim. Yani şüpheli...
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Tamam, 2.900...
Teşekkürler.
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Bilim Kurulunun hazırladığı rehbere bakarsanız; rehberde nerede, nasıl davranılması, hangi hastadan numune alınması gerektiği çok net ve o şüpheli görülen vakalardan numune alınıyor. Numune alınan sayı 2.900 yalnız bu son günlerde giderek artıyor. Niye giderek artıyor? Daha önce "geçmişi sadece Çin" sonra "İran" dediğimiz duruma artık "bütün Avrupa" diyoruz. Yani "Yurt dışı seyahati olan birisinin sorunu varsa artık alın" diyoruz. Ben, dün "2.100'e yakın" demiştim, bugün 2.900 yani sayı giderek artıyor.
BAŞKAN ŞENEL YEDİYILDIZ - Sayın Bakanım, müsaadenizle cevapları sonra verirseniz...
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Burada söylemek istediğim şu, böyle olmasını biz de diliyoruz, istiyoruz, bütün çabamız bu. Acaba bu kitler tanı ve teşhis koymak için, tespit yapmak için gerekli kitler konusunda Türkiye yeterli bir noktada mı? Yani hem bu zincir doğru bir şekilde işletiliyor mu hem de bu tanı ve teşhis konulması noktasında bu süreçte, bu zincirde bir sorun mu, bir kopukluk mu var ki biz teşhiste bulunamıyoruz? Yani bu kadar şüpheli vaka içerisinde nasıl oluyor da biz tanı koyamıyoruz? Bir tane bile tanı koymamamızın sebebi gerçekten bunlar corona virüsü değil mi? "Biz koyduk, biz tespit edemiyoruz o yüzden." Böyle bir gönül rahatlığı olabilir mi? Birincisi bunu tekrar kısaca açıklamanızı talep ediyorum. Bunu şunun içinde sorduğumu söyleyebilirim...
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - 26 bilim insanımıza haksızlık olur bu. Nasıl, hangi hastaya, ne zaman tanınması gerektiğinin tespitini ben, kendim oturarak karar vermiyorum. Bir bilim kurulu karar veriyor, algoritmayı bu bilim kurulu oluşturuyor ve hastaların da nasıl alınması gerektiğini orası söylüyor. Bu çerçevede her geçen gün de -demin bak söyledim- bu algoritma güncelleniyor yani dün Çin denirken, daha sonra İran denirken, daha sonra İtalya denirken şimdi yurt dışı demeye başladık ve bu...
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Peki, burayı geçmek istiyorum Sayın Bakanım.
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - O zaman memleketin 26 bilim adamına emin olun haksızlık etmiş olursunuz, o zaman bu kadar çalışan, iyi niyetle gayret eden hekim arkadaşlara haksızlık etmiş olursunuz.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Bilim insanlarına haksızlık etmek istemiyorum. Burayı tamamlamış olduk.
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Bence "tespit edilmemiştir, teşhis konulmamıştır"ı şöyle yorumlamayalım: "İmkânlar yoktu, tanı konamadı." Böyle bir şey demiyorum ben, bakın tıbbi bir şey kullanıyorum: Tespit edilememiştir. Tespiti, siz hastalığın var olduğunu neyle ortaya koyarsınız? Tanı pozitif olursa yani tetkik pozitif olursa o tanının, teşhisin adı konmuş olur, imkânsızlık değil yani.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Sayın Bakan, devam edebilir miyim?
Teşekkürler cevaplarınız için daha netleştirmiş olduk.
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Ben daha söyleyebilirim siz rahat olun.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Şimdi, bizim kaygımız şu: Ekonomik kaygılar ve güvenlikçi, iç güvenlik kaygıları -tırnak içinde- "hükûmetin iç güvenlik kaygıları -tırnak içinde- Hükûmetin iç güvenlik kaygıları. Çünkü burada bir milletvekilinin dahi verdiği bir örneği halkı panikletme meselesi olarak ele alıyorsunuz. Bir sorunun sosyal medyada paylaşılması ya da basında bunun haberleştirilmesinde dahi sorun gören bir yaklaşıma da bazen tanıklık edebiliyoruz. O açıdan bu ne bir ekonomik kaygıya dönüşmeli ne de bir iç güvenlik kaygısına dönüşmeli, bu, halkın sağlığı, halk sağlığı sorunu olarak ele alınmalı. Bizim talebimiz bu yöndedir ve bunun için vurgu yapmak istedik. Şimdi, bu çerçevede...
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Haklısınız ama orada valinin açıklamasının ne kadar da, bilmem, yönlendirici bir açıklama olduğuna da çok şaşırdım doğrusu, onu da vatandaşımızın takdirine bırakıyorum. Yani "Dünyada Türkiye kaynaklı ilk vaka" diyerek, valinin açıklaması yani...
MUSTAFA ADIGÜZEL (Ordu) - Van Valisinin.
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Hayır, Maryland'tan bahsediyorum. Yani bunu da takdirlerinize bırakıyorum.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Yine size şu soruyu sormak istiyorum.
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Başhekim farklı bir açıklama yapıyor, 86 yaşında diyor; o, Türkiye kaynaklı, dünyada ilk vaka.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Şimdi, Sayın Bakan, şöyle bir şey de var bizde biraz...
SAĞLIK BAKANI FAHRETTİN KOCA - Bu enfeksiyonun görülme potansiyeli, görülme ihtimali, Avrupa'dan kapma ihtimali Türkiye'den daha fazla. Onu da ifade ederken Türkiye'yi kullanarak ifade ediyor. Bunu ben sizin için söylemiyorum, ben genel ifade tarzını söylemek için söylüyorum. Zaten ne olursa biz rahat açıklarız.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Müsaade ederseniz ben sorularıma geçmek...
BAŞKAN ŞENEL YEDİYILDIZ - Özür dilerim Sayın Bakanım, onu bir de temelli kapatırsanız memnun olacağız.
SERPİL KEMALBAY PEKGÖZEGÜ (İzmir) - Şunu net bir şekilde sormak istiyorum ben size: Türkiye'deki sağlık kuruluşlarının, sağlık hizmetleri kuruluşlarının bu corona virüsüyle mücadelede yeterli donanıma yükseltildiğini düşünüyor musunuz ve bu konuda artı bir bütçe tanımlandı mı acaba Sağlık Bakanlığından? Çünkü, şöyle bir şey veriyoruz: Biraz önce Habip Vekilim de ifade etti, örneğin hastanelerde enfeksiyon hastalıkları uzmanı olmayan hastaneler olduğuna yönelik bilgiler var. Göğüs hastalıkları uzmanı olmayan bazı hastaneler olduğuna dair bilgiler var. Yine yeterli kit sayısı olmadığına dair ve teşhis koymanın pahalı, maliyetli bir şey olduğuna dair bilgiler var. Bunları yanlışsa, açıklığa kavuşturursak bence bizim de içimiz çok rahat olacak diye düşünüyorum ve ben çok uzatmadan hemen şöyle bir iki soruyla da tamamlayayım: Bu on dört gün kuralının kişilere bırakılmasıyla ilgili bir kaygım var. Bir taraftan insan hakları değerlerinin bu süreçte çok fazla tahrip olmaması da gerekiyor yani sorunlarımıza bütünsel de yaklaşmamız gerekiyor. Bir taraftan insan hakları ihlallerinin önüne de geçmemiz gerekiyor ki dünyada şöyle örnekler de var: Irkçılık, saldırganlık, ayrımcılık, ötekileştirme yönünde belli toplumsal kesimlere, özellikle Çinli yurttaşlara, böyle bir saldırı da olabiliyor. O nedenle, daha bütünsel yaklaşıp bir halk sağlığı sorunu olarak çözüm aramak gerekiyor ama öte taraftan da kişilere de bırakılamayacağı için bunların denetimlerinin sürekliliğinin sağlanması ve gözetim görevinin de yapılması gerekir diye düşünüyoruz. Bu konuda bir çalışmanız, organizasyonunuz, bir planınız var mı?
Cezaevleri şu anda çok dolu, cezaevlerinde 275 binin üzerinde insan var ve cezaevlerinde bu salgının gerçekleşmesini önlemek üzere ve tespit, tanı konmak üzere herhangi bir hazırlık var mı? Bu konuda bir bilgi var mı bize verebileceğiniz? Bunu sormak isterim.
Yine, Van'da askerî hastane ve araştırma hastanesi; orada karantinada kimse var mı? Yani hasta var mı ya da şüpheli vaka var mı? Onu da sormak isterim.
Bir de, son olarak, kanser hastaları ve diğer yani ağır hastalar, çeşitli hastalıkları olan kişiler ve 70 yaşın üzerindeki hastalar için herhangi bir önleyici bir planlama var mı? çünkü ölümlerin en çok orada olduğunu görüyoruz.
"Coronavirüs nedeniyle tüm kongreler iptal." diye bir haber var şu anda bu doğru mudur?
Teşekkürler.