| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Yeni Koronavirüs (Covid-19) Salgınının Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/2812) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 3 |
| Tarih | : | 15 .04.2020 |
CAVİT ARI (Antalya) - Sayın Başkanım, öncelikle herkesi saygıyla, sevgiyle selamlıyorum.
Önemli günlerden geçiyoruz, vatandaşımızın hemen hemen hepsi sıkıntıda. Bir vatandaşımızın bugünkü duygularını sizle paylaşmak istiyorum: "Bugün itibarıyla bir aydır iş yerimiz kapalı. Şahsım olarak yaşadığım ve eleştirilerim aşağıda. Çözüm odaklı olun lütfen. Kerdi alamadık, devletten alan varsa yazsın. Özel bankalardan erteleme veya iyileştirme alamadık. Araç kredimiz gecikmede, her gün mesaj geliyor. Satalım diyoruz, kelepirci dolu ortalık. Elektrik faturası geliyor dükkân kapalıyken ve denk getirseler kesecekler veya 1,6 faiz. Kira ödenmedi, çalışanımız için ödeme yapılmadı, iş veren olarak bir destek göremedik. BAĞKUR sigortaya borç işliyor, üç kuruşluk maske gelmedi. Ne aldım? Koskoca bir hiç. Siz ne aldınız? Tamam, sustum, her şeyi devletten beklemiyoruz. Devletimiz de var olsun sonsuza kadar ama iyi ki devletimiz, ailemiz ve dostlarımız var. Lakin şunu unutmamakta fayda var: Halk olmazsa devlet de olmaz hükûmet de."
Değerli arkadaşlar, gerçekten, hemen hemen her kesim büyük sıkıntı içerisinde, çiftçiden çalışanımıza, çalışamayanımıza, işi olan olmayan herkes sıkıntıda. Ancak yine, ben, bu kesimden, esnafların durumuyla ilgili kısaca bir değerlendirme paylaşmak istiyorum. Türkiye'de esnafımızın hemen hemen hepsi büyük sıkıntı yaşamakta. Örneğin kendi ilim Antalya'dan bir örnek vermek gerek ise esnafımızın düşüncesi şöyle: Antalya'nın hayalet şehre dönüştüğünü görüyoruz, coronavirüs nedeniyle caddelerimiz, sokaklarımız bomboş. Esnaf ve sanatkârlarımız bu durumdan oldukça olumsuz etkilenmekte. Antalya merkez ve ilçelerinde toplam 80 bin esnafımızın yaklaşık 13 bini mücbir sebeple, 10 bini ise iş yokluğundan dükkanını kapatmış durumda. İş yerlerini mücbir sebeplerle ve bunlara bağlı olarak kendiliğinden kapatan esnaflarımız arasında kantin, erkek berberi, kadın kuaförü, kahvehane, kıraathane, kafe, kafeterya, nişan ve düğün salonu, çalgılı müzikli lokanta, gazino, kır bahçesi, nargile kafe, internet kafe ve birçok esnafımız bulunmakta.
Yine, belirli esnaflarımıza çalışma saati sınırlaması getirildi ve örneğin 09-21 arası çalışan bazı meslek gruplarımız, yine, 09-18 arası çalışan belirli meslek gruplarımız bulunmakta. Kısacası, esnaf ve sanatkârlarımız bu süreçte acil bir destek görmeyi beklemekte. Esnafımızın öncelikli talepleri var. Örneğin dükkanlarını genelgeyle ya da iş yokluğundan kapatmak zorunda olan esnafımızın ayakta kalabilmesi için acilen en az üç ay süreyle ya da salgın bitene kadar geri ödemesiz asgari ücret kadar nakit desteği sağlanılmalı. Yine, bir yıl geri ödemesiz, beş yıl vadeli en az 50 bin TL faizsiz kredi verilmeli. İşyeri kapalı durumda olan esnaf ve sanatkârlarımıza kira yardımı yapılmalı. Okulların tatil olması nedeniyle mağdur olan servisçi ve kantinci esnafımız desteklenmeli. Şehir içi yüzde 50 kapasiteyle yolcu taşıyan otobüsçü, toplu taşıma esnafımıza ve çalışma günleri kısıtlanan taksici esnafımıza yakıt desteği sağlanılmalı. Esnafımızın elektrik, su ve doğalgaz faturalarının devlet tarafından süspanse edilmesi ya da üç ay ertelenmesi, SGK ve BAĞ-KUR primlerinin dükkanlar kapalı olduğu sürece devlet tarafından karşılanması, özel bankaların problem çıkarmadan esnaf desteğini sağlaması, çek ve senet ödemelerinde bir düzenleme getirilmesi, kısacası, esnaf ve sanatkârlarımıza yönelik yeni desteklerin sağlanması ve esnaf ve sanatkârların evlerine ekmek götürebilmeleri amacıyla taleplerine önem verilmeli ve destek verilmesi gerekmekte.
Değerli arkadaşlar, şu an görüşülmekte olan torba yasa belirli düzenlemeler getirmekte, doğrudur ancak görüyoruz ki burada hemen hemen, çoğunlukla, hep ötelemelerden ibaret olan düzenlemeler. Bu zamana kadar da yine benzer tedbirler hep ötelemeler şeklinde gelişti.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN - Lütfen tamamlayınız Sayın Arı.
CAVİT ARI (Antalya) - Evet, kısacası, vatandaşın devletten beklentileri var. Devlet böyle günler için vardır diyorum. Torba yasadaki düzenlemelerin belirli faydaları olmakla beraber esnafımızın, çiftçimizin, işçimizin, işsizin, çalışanın dertlerini çözmeye yeterli olmadığını ifade ediyorum.
Saygılar sunuyorum. Teşekkür ederim.