| Komisyon Adı | : | SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/3112) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 06 .10.2020 |
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Ben bu teklifi komple bir inceledim. Bir teknoparkın kurulması için bu teklife göre önce bir kurucu heyet veyahut da yönetici bir şirket Değerlendirme Kuruluna başvuruda bulunuyor. Değerlendirme Kurulu da yönetmelikteki şartlara göre bir değerlendirme yapıyor ve Bakanlık izin veriyor, yani sistem bu şekilde gelişiyor. Şimdi, yönetici şirket de izin veriyor, bölge kuruluyor, bölgede yer alacak şirketlerin hangi şirketlerin olacağına da karar verecek olan merci yönetici şirket herhâlde anladığım kadarıyla.
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE TEŞVİKLERİ GENEL MÜDÜRÜ MUHAMMET BİLAL MACİT - Yönetici şirket bunu akademisyenler ve sektör temsilcileri vasıtasıyla yapıyor.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Şimdi, bir de burada 4'üncü madde var. Yani bugün tartışmakta olduğumuz kanun teklifinin 4'üncü maddesi var. Burada "Merkez yerlerinde ve girişimlerde aranacak şartları Bakanlıkça belirlenir." diyor. Şimdi, bu 4'üncü madde teknoparkların dışındaki kuluçka merkezleriyle ilgili bir düzenleme bu. Şimdi Teknoparkın içindeki kuluçka merkezlerinde yer alacak girişimcileri şirket belirliyor fakat kuluçka merkezinin dışında yer alacak şirketleri de Bakanlık belirliyor.
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE TEŞVİKLERİ GENEL MÜDÜRÜ MUHAMMET BİLAL MACİT - Aslında yönetmelikte onunla ilgili belli hükümler var Ama biz, yine, diğer vekilimizin belirttiği gibi "Suistimaller olmasın, burada yalnızca 'start-up'lar ve girişimciler olsun." yaklaşımıyla bu maddeyi yazdık. Yoksa, bir firmanın yer alıp alamayacağındaki en temel kıstas, 2 akademisyen ve 1 sektör temsilcisinin firmanın AR-GE projesini AR-GE niteliği açısından izlemesi ve onların verdiği olura göre yönetici şirkete yer vermesi.
Ancak kuluçka merkezlerindeki fark da şu: Henüz yeni şirketleşmiş ya da şirket olmamış, personel sayısı belli bir sayının üzerine çıkmamış, çok daha erken aşama girişimciler için kurgulanan bir yer. Biz bunu bölge dışına çıkarırken burada bir suistimal olmasın, görece büyük firmalar yani örneğin 15-20 çalışanı olan, 50 çalışanı olan, çok daha büyük, kendi yerini dahi tutabilecek firmalar bu kuluçka merkezlerini domine etmesinler, burada gerçekten kuluçka merkezindeki girişimciler, erken aşama "start-up"lar yer alsın diye biz bunu belirttik.
Bir de "diğer şartlar"dan kastımız da yine, diğer vekilimizin belirttiği gibi, örneğin bize bir binanın 50 metrekarelik odasını önümüze kuluçka merkezi diye getirmesinler. Deyin ki: "Asgari şu kadar metrekare şartları olsun." Binanın ruhsatlı olup olmamasına da bakalım. Örneğin, "Deprem şartlarını taşıyıp taşımadığına da bakalım." gibi kriterler koymak istediğimiz için Bakanlıkça belirlenen şartlar yazdık Sayın Vekilim.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Şöyle: Yani mesela buradan "Bakanlıkça belirlenir" ibaresi çıkmış olsa uygulamada herhangi bir sıkıntı ortaya çıkar mı?
BAŞKAN MUSTAFA ELİTAŞ - Sayın Bakan Yardımcısı, buyurun.
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKAN YARDIMCISI ÇETİN ALİ DÖNMEZ - Şimdi, şöyle açıklayayım ben: Biraz önce Bilal Bey'in dediğinden devam edeyim. Şimdi, her isteyenin her istediği yerde açamaması lazım. Bakanlıkta bu yetki olmazsa eğer biz bu kontrolü yapamayız.
Teknoparklar yönetici şirketler tarafından yönetiliyor ve zaman zaman kurumsal problemler de olabiliyor. Tamamen parasal olarak da bakabiliyorlar bazı şeylere. Dolayısıyla burada kamusal görevin de yetkisiyle biz bu teknoparkların açacağı kuluçka merkezlerinin şartlarını Bakanlık tarafından belirlemenin doğru olduğunu düşünüyoruz.
Tekrar, biraz önceki sorunuza cevaben de şey diyeyim: Biz "Şurasını sen kuluçka merkezi yapabilirsin." dedikten sonra bu Cumhurbaşkanımıza da gitmiyor. Yani orada da her şey Cumhurbaşkanına gitmesin istedik, bu konu Bakan seviyesinde halledilsin istedik. Oradan sonra buraya gelecek kuluçka girişimcilerinin projelerini değerlendiren kurul, kurulun projesinin de en son kararını veren teknopark yönetici şirketi.
Bakanlık şunu diyor: "Sen buraya kuluçka firması dışında başka firmayı alma çünkü kötüye kullanabilirsin bunu."
Sayın vekillerim, şu anda İstanbul'da birçok teknoparkta yer yok. Kuluçka firmaları teknoparklarda yer arıyorlar ve biz hep bölgesel baktığımız için konuya... Yani illa fiziksel alan, bir arazi, bir bina diye bakıyoruz. Oysa İstanbul'da Beşiktaş'ta, Kadıköy'de, Bakırköy'de gençler bu yerlerde çalışmak istiyorlar. Bu onun önünü açacak inşallah. Ben bunun gerçekten devrim niteliğinde bir karar olduğunu düşünüyorum. Bana şahsen bıraksanız, ben mesela Sarıyer ilçesini teknopark ilan etme taraftarıyım ama Hazine, Maliye tarafından verilen bazı muafiyet ve istisnalar olduğu için; bir, bunların takip edilmesi lazım; iki, teknoparklara bunlara ağabeylik yaptırmamız lazım, bunların gözetimini, denetimini teknoparklara yaptırmamız lazım çünkü onlarda böyle bir yetenek var.
Aksi hâlde, pıtrak gibi bir sürü kuluçka merkezleri, kontrolsüz bir ekosistem.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Peki, şöyle bir şey de var: Bu yönetici şirketlerin aynı zamanda sorumlulukları da var. Yani teknoparkta faaliyet gösteren şirketlerin faaliyetlerinden dolayı da bir sorumlulukları var. Şimdi, teknoparkın dışında bir tane kuluçka merkezi kurulacak. Orada kimin girişimci olacağına Bakanlık karar verecek...
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE TEŞVİKLERİ GENEL MÜDÜRÜ MUHAMMET BİLAL MACİT - Hayır, değil Sayın Vekilim. Yine, içeriden bir sektör temsilcisi inceleyecek, AR-GE projesi olanlara karar verecek. Bizim burada amaçlarımız şuydu: Teknoparklar bu kuluçka merkezlerinde "start-up" ölçeğini aşan firmalara yer vermeye kalkarsa bizim bir yetkimiz olsun ki bunu yönetmelikte sınırlandıralım. Örneğin, 20 çalışanı olan bir firmaya da kalkıp bu ek alanında yer vermesin. Mümkünse 5 ya da 6-7 çalışanı olan, hakikaten "start-up" ölçeğinde, mikro ölçekteki firmalar yer alsın. Koyacağımız kriterler bunlar aslında. Bunun ötesinde, AR-GE niteliğini etkileyen, AR-GE derinliğine bakan bir kriter olmayacak ya da her birini tek tek değerlendireceğimiz bir kriter de olmayacak; geneli uygulanan, yönetici şirketin dikkat etmesi gereken kurallar olacak, bu kadar.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Peki, yani sizin şu anda mevcutta teknoparklar içerisindeki yönetici şirketlere zaten yaptığınız bir şey bu, öyle mi?
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE TEŞVİKLERİ GENEL MÜDÜRÜ MUHAMMET BİLAL MACİT - Evet, evet.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Yani, şu anda da siz bir teknopark içerisinde bir kuluçka merkezi kurulduğu zaman bu uygulamanın bir farkı yok diyorsunuz.
BAŞKAN MUSTAFA ELİTAŞ - Alan dışına çıkmasıyla ilgili müsaademiz var burada.
FUAT KÖKTAŞ (Samsun) - Alan dışına çıkamıyoruz Vehbi Bey.
BAŞKAN MUSTAFA ELİTAŞ - Bir teknopark bünyesinde kuluçka merkezi kurulabilir ama şimdi, az önce Sayın Bakan Yardımcısının ifade ettiği gibi, bir yerde bir ortam oluşmuş, o ortamı kuluçka merkezi hâline getirebilmek... Az önce herhâlde Sibel Hanım veya Ali Bey söylemişti: "Yani niye bunu biz şeylerde yapıyoruz? Aslında şehir merkezinde, şehrin içinde bir şeyler olması gerekir." ifadesinin anlamlanması gibi geliyor buradaki işlem.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Benim burada şey yaptığım, kuluçka merkezi dışında kurulmasında değilim ben yani ben orasında değilim de izin kısmında ben takıldım. Yani "Suistimaller olabilir, Büyük ölçekli firmalar bu teşviklerden faydalanmak için bu kuluçka merkezlerine müracaat edebilir, yönetici şirketler de para kazanmak için belki buna müsamaha gösterebilir." diyorsunuz. Aynı şey teknoparklar içinde de neden olmasın ki? Gene yönetici şirket...
BAŞKAN MUSTAFA ELİTAŞ - Her tarafta olabiliyor o iş.
SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI AR-GE TEŞVİKLERİ GENEL MÜDÜRÜ MUHAMMET BİLAL MACİT - Şöyle Sayın Vekilim: Haklısınız ama bu alanlar daha sınırlı tutacağımız alanlar olacağı için biraz daha o şartları daraltabiliriz aslında burada.