İBRAHİM AYDIN (Antalya) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Sayın Başkanım, Değerli Bakanım, Bakan Yardımcılarım, saygıdeğer Komisyon üyeleri ve milletvekili arkadaşlarım, çok kıymetli bürokratlar, basınımızın seçkin temsilcileri; hepinizi sevgi ve saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakanım, annenize Allah rahmet eylesin, mekânı cennet olsun, Allah cennetine kavuştursun.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; içerisinde bulunduğumuz pandemi süreci ülkeleri sadece sağlık alanında büyük sınamalarla değil ekonomik sorunlarla da karşı karşıya bırakmıştır. Zaten ticaret savaşları ve korumacılık önlemleri pandemi sürecinden önce küresel ticaretin görünümünü oldukça belirsizleştirmişti. Ticaret savaşlarına ilave olarak, pandemi sürecinin de yaratmış olduğu sorunlar küresel ekonomide ve ticarette zayıflamayı derinleştirmiştir. Küresel ticarette de tarihi düzeyde gerilemeler yaşanmaktadır. Dünya Ticaret Örgütü küresel ticaretteki küçülme beklentisini yüzde 9,2 olarak açıklamıştır. Bu olumsuz tabloya rağmen Türkiye olarak direncimizi gösteriyoruz. Türkiye krizi en az hasarla atlatacak ve en hızlı toparlanmayı yaşayabilecek ülkeler arasındadır, bunun öncü göstergeleri gelmektedir. Dış ticaretimizde mart, nisan, mayıs aylarında yaşanan ani ve derin gerilemeden sonra haziran ayından itibaren toparlanma yaşanmıştır. Normalleşme döneminde ihracatımız da tüm olumsuzluklara rağmen artmayı başarmıştır. Haziran-ekim dönemi ihracatımız, geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 2,3 artmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; yerli üretimin korunması amacıyla düzenlemeler yapılmıştır. Ülkemizde üretim yapan firmalarımızın ekonomimize sağladıkları katkı ve istihdam dikkate alınarak yerli üreticilerin ithalat baskısına karşı korunması ve rekabetçi yapısının güçlendirilmesi amacıyla Dünya Ticaret Örgütü çerçevesindeki yükümlülüklerimize aykırı olmamak kaydıyla Avrupa Birliği ve Serbest Ticaret Anlaşması imzaladığımız ülkelerde -menşeleri olanlar hariç olmak üzere- tüm ülkelerde yapılan ithalatta ilave gümrük vergisi uygulanmaktadır. İlave gümrük vergisi uygulanmasında, sektörlerden gelen talepler dikkate alınarak muhtemel etkileri detaylı bir şekilde değerlendirildikten sonra vergi uygulaması yapılacak ürün grupları belirlenmektedir. Ayrıca dünya genelinde yaşanılan Covid-19 pandemisi tüm ülke ekonomilerini ve dış ticaretlerini olumsuz şekilde etkilemiştir. Hem iç pazarda hem de yurt dışında daralan talebin olumsuz etkilerini ülkeler ihraç fiyatlarını düşürerek aşmaya çalıştığı için yerli sanayimiz düşük birim fiyatlı ithalat tehdidiyle karşı karşıya kalmıştır. Bu sebeple içinde bulunduğumuz ekonomik koşullarla yerli üreticilerimizi koruma ihtiyacı önemli oranda artmış bulunmaktadır. Bu sebeple 3.193 üründe daha önce konulmuş ve yürürlükte olan ilave gümrük vergileri pandemi süreci nedeniyle gözden geçirilmiş ve önemli bir kısmı 31 Aralık 2020 tarihine kadar artırılmıştır. Ayrıca, 2020 yılı içerisinde 2.027 adet yeni ürüne ilave gümrük vergisi getirerek toplamda 5.220 adet ürün grubuna ilave gümrük vergileri uygulanmaya başlanmıştır. 2019 yılı rakamlarıyla 34 milyar 600 milyon dolar, 2020 yılının ilk on ayı itibarıyla ise 28 milyar 1 milyon dolar tutarındaki ithalat, ilave gümrük vergisine tabi olmuştur. Bu dönemde tekstil ve konfeksiyon ürünlerinde bazı tercihli ülke grupları için düşük oranda uygulanan ilave gümrük vergileri, diğer ülkeler seviyesine çıkartılmıştır. Demir çelik ürünlerinde uygulanan gümrük vergileri 31 Aralık 2020 tarihine kadar geçici olarak artırılmıştır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; kuruluş yıllarında ekonomisi tarıma dayalı olan ülkemizde cumhuriyetin ilk yıllarında tarım kooperatifleri, kentlere yoğun göçün yaşandığı zamanlarda konut yapı kooperatifleri, yüksek enflasyon zamanlarında da tüketim kooperatifleri kurulması ve ülke genelinde yaygınlaşması, kooperatifçiliğin toplumsal ve ekonomik sürece çözümler ürettiğinin en önemli kanıtlarıdır. Geçmişte, bireysel ekonomisini korumak veya geliştirmek güdüsüyle gönüllü olarak bir araya gelen insanlar sadece kendileri için değil toplumları için önemli ekonomik ve sosyal kazanımlar elde etmişlerdir. Günümüzde kooperatifler yalnızca zayıf kesimlerin dayanışma kuruluşu olmaktan çıkmış, ekonomik ve ticari hayatta kendine has artıları bulunan başarılı girişim örnekleri hâline gelmişlerdir. Yerel kalkınma ve kooperatifleşme yolundaki kadın girişimcilerimizin bir araya gelerek aile ekonomisine katkı sağladığı birçok başarılı kooperatif örneğini görmekteyiz. Ülkelerin gelişmişlik oranının, kadınların iş gücüne katılımıyla doğru orantılı olduğu ve karar verici pozisyonunda yer alan kadınların daha başarılı olduğu bilinmektedir. Bu noktada, Antalya ilimizde yılbaşında 6 olan kadın girişimi kooperatifi sayısına ek olarak yapılan çalışmalar sonucunda merkez ve ilçelerinde 17 kadın girişimi kooperatifleri daha kurularak 23 kadın girişimi kooperatifimiz faaliyetine devam etmektedir. İlk defa bu yıl faaliyete geçirilen Kooperatiflerin Destek Programı KOOP-DES'le kooperatif ve üst kuruluşlarının üretim ve istihdam katkısı olacak yatırım projelerinin desteklenmesi, faaliyetlerinde etkinlik ve verimliliğin sağlanması, teknoloji ve yeni üretim tekniklerinden yararlanmalarına katkıda bulunulması, rekabet güçlerinin artırılması ve bireysel tasarrufların uygun kooperatif girişimcilik modelleriyle ekonomiye kazandırılması hedeflenmiş ve makine ekipman desteği sağlanarak yaklaşık 200 kadınımıza iş imkânı sağlanmıştır. Bu doğrultuda bize de büyük sorumluluklar düşmektedir. Bu sorumluluk bilinciyle kooperatifçiliğe ve kadın kooperatiflerimize önem veriyor, özel gayret ve hassasiyetle çalışmalarımıza devam ediyoruz.

1'inci, 2'nci ve 3'üncü etapta toplam, Ticaret Bakanlığı Kooperatiflerin Destek Programı KOOP-DES kapsamında, Türkiye genelinde verilen 13 milyon 648 bin 399 TL hibe desteğinin 1 milyon 84 bin 355 lirası Antalya'da faaliyet gösteren, kadın girişimcilerden oluşan ve kadın emeğini değerlendirme amacı güden kooperatiflerimize geri ödemesiz devlet hibe desteği sağlanmıştır. Bundan dolayı ilim adına Bakanlığınıza çok teşekkür ediyorum Sayın Bakanım. Ayrıca, 10 kadın girişimi kooperatiflerimizin projeleri -yaklaşık 1 milyon liralık- 4'üncü etapta da değerlendirilmek üzere Ticaret Bakanlığımıza gönderilmiştir. Ekonomimizin temel yapı taşlarından biri olan kooperatiflerimize desteğimiz devam etmektedir, inşallah bu da geldiği zaman daha çok memnun kalacaklar.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; Bakanlığımızca 3 etap hâlinde yapılan değerlendirmeler sonucunda toplam 113 kooperatifin 143 projesine KOOP-DES programı çerçevesinde destekleme kararı verilmiştir. Söz konusu projelerin toplam tutarı 18 milyon 128 bin 870 TL, toplam hibe tutarı ise 13 milyon 648 bin 399 TL olarak gerçekleşmiştir. Bu kapsamda 16/11/2020 tarihi itibarıyla Bakanlığımızca ödeme belgeleri işleme konulan hibe desteği tutarı toplamı 2 milyon 542 bin 680 TL'dir. Kooperatifler ve üst kuruluşların üretim ve istihdama katkısı olacak projelerini Kooperatiflerin Destek Programı çerçevesinde desteklemektedir. Program kapsamında, kooperatiflerin faaliyet konularına göre makine ve ekipman alımlarına, ortaklarının en az yüzde 90'ını kadınların oluşturduğu kooperatiflerin işletecekleri yaşlı ve engelli bakım merkezleri İle çocuk kulüpleri, kreş ve gündüz bakımevlerinin demirbaş eşya alımlarına, kooperatiflerin ürettikleri ürünlerin tanıtımı ve hazırlamasına ilişkin sergi ve fuar katılımlarına yönelik hizmet alımları ve nitelikli personel istihdamlarına destek verilmektedir. Kooperatiflerin sunacakları proje başvurularında hibeye esas proje tutarı azami sınırı kooperatiflerin mal alımlarında 200 bin TL'yi, hizmet alımlarında 30 bin TL'yi, nitelikli personel istihdamında yıllık 1 personel için 30 bin TL'yi, 2 personel için toplam 60 bin TL'yi geçmemektedir. Kooperatiflerin desteklenmesine karar verilen mal ve hizmet alımlarında hibeye esas proje tutarlarının kalkınmada öncelikli yörelerde yüzde 75'i, diğer bölgelerde yüzde 50'si, kalkınmada öncelikli yöre şartı aranmaksızın ortaklarının en az yüzde 90'ının kadınların oluşturduğu kooperatiflere ise yüzde 75'i, nitelikli personel istihdamının yüzde 100'üne kadar olan kısmı hibe olarak karşılanmaktadır.

Sayın Başkan, değerli milletvekilleri; sözlerime burada son verirken 2021 yılı bütçemizin ülkemiz için hayırlı olmasını temenni eder, saygılar sunarım.