KOMİSYON KONUŞMASI

AYDIN ÖZER (Antalya) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, milletvekillerimiz, Değerli Bakanımız, Bakan Yardımcılarımız, değerli bürokratlar; hepinizi saygıyla selamlıyorum.

Sayın Bakan, annenize Allah rahmet eylesin, mekânı cennet olsun inşallah.

Sayın Bakanım, yaş meyve, sebze ihracatı yapan nakliyeciler dozvola sorununa bir çözüm bulunmasını istiyorlar. Bilmeyenler için açıklayalım; dozvola, ülkelerin birbirleri arasında kullandıkları, tırların transit geçiş belgesidir. Ülkeler karşılıklı olarak yıllık dozvola belgesi ücreti öderler. Bu belgeyi alan tırlar ülkelerinden transit yük taşımacılığı yapabilirler.

Bizim yaş sebze, meyve ürünlerinin büyük bir kısmı Batı Avrupa ülkelerine ihraç ediliyor. Tırlarımız 2 yol izliyorlar. Birinci hat: Bulgaristan-Sırbistan-Macaristan-Avusturya. İkinci hat: Bulgaristan-Sırbistan-Hırvatistan- Slovenya-Avusturya. Özellikle, Sırbistan, Macaristan, Slovenya ve Avusturya'nın dozvola belgelerini çok az sayıda verdiği için birkaç günde bittiği ve lojistik firmalarımızın ya kaçak yollara başvurduğu ya da ciddi cezalar ödemek zorunda kaldığı ifade ediliyor.

Tabii, bunun yanında raf ömrü sınırlı olup uluslararası rekabetin arttığı yaş sebze ve meyve ürünlerinde zaman kaybı da cabası. Sayın Bakan, bu dozvola belgelerinin sayısı neden artırılmamaktadır? Biz de onlara az sayıda dozvola verdiğimiz için mi bu sıkıntı yaşanmaktadır? Bu konunun izahını ve neden çözülemediğini açıklarsanız çok memnun olurum.

Ayrıca, özellikle dayanıksız tüketim malları taşıyan firmalar da Ulaştırma Bakanlığının tahsis ettiği bu UBAK defterleri konusunda, firmaların kapasitelerine göre dağıtım yapılırken haklı olarak pozitif ayrımcılık görmek istiyor ihracatçılarımız.

Sayın Bakanım, Hal Kayıt Sistemi'yle ilgili cezai yaptırımlar açısından düzeltilmesi beklenen bir sorun söz konusu. Geçtiğimiz yıllarda kayıt dışı yaş meyve, sebze alışverişini önlemek adına kurulan ve temel amacı aynı zamanda belediye rüsumunu kapsayan Hal Kayıt Sistemi uygulaması sorunun kaynağı. Anadolu'da bazı illerde henüz bilgisayar bile kullanılamıyor ama zaten sistemdeki kurgu hatalarının sebep olduğu cezai uygulamalar ihracatçıları yormuş durumda. Yapılan her alışverişte "hal.gov.tr" üzerinden veya telefonla sevke dâhil ürünün plaka ve ürün tanımlaması yapılması zorunluluğu olduğunu, her türlü beyana ceza uygulandığını veya daha ürünün kalite onayı verilmeden ve kabulü kesinleşmeden bir üreticiden herhangi bir alıcıya giden ürüne yolda üreticinin beyanına istinaden cezai yaptırım uygulandığını ifade ediyorlar. Diyorlar ki: Daha önce alımı yapılmış bir ürün satışa hazır olmadan önce firmanın depolar arası sevkiyatında bile tekrar bildirim istenmekte ve satışı olmadığı için tekrar alım yapılarak stoklar şişirilmektedir. Sayın Bakanım, bu konuda bir yönetmelik çalışmasına gidilemez mi? Örneğin, özellikle ihracatçı vasfını taşıyan firmaların olası cezai durumlarında, ilgili itiraz mercilerine ürünü yurt dışına sattıklarına dair teşvik edici belgeleri sunmaları hâlinde cezalar iptal edilemez mi? Veya ara sevkiyat yaptıklarını teşvik edici belgelerle sunduklarında cezaları iptal edilebilir. Ayrıca -cezai yaptırımlar- o günün hal fiyatlarının araçtaki toplam tonajı çarpan olarak alıp yüzde 30 oranında kesilen ceza miktarı makul seviyeye çekilerek firmaların kayıplarının azalması sağlanabilir.

Sayın Bakan, Rusya'yla bir uçak krizi yaşadık biliyorsunuz. Aramızdaki ihracatımız, uçak krizinden sonra sıfırlandı; sonra, işte, 50 bin ton domates kotası, 100 bin tona çıkarıldı, sonra 150 bin tona çıkarıldı, geçen yıl da -teşekkür ederiz- sizin gayretlerinizle 200 bin ton kotayı yakaladık ama şimdi, ihracatçılarımız der ki: "Kotanın aşağı yukarı yüzde 97'si, yüzde 98'i bitmiş durumda, geriye 3.500 ton kalmış, biz, bu kota meselesini Rusya'yla artık -bir sürü ilişkimiz var; füzeler almışız, doğal gaz alıyoruz, nükleer santraller yaptırıyoruz- bu kadar ilişkinin içerisinde, kaldıralım. Bizim uçak meselesinden önce yıllık 340 bin ton domates..."

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Sayın Özer, süreniz dolmuştur. Bir cümleyle lütfen.

AYDIN ÖZER (Antalya) - Bitiriyorum efendim.

Sayın Bakan, bu konuda bir çözüm şart, sizin de bununla ilgili olarak bir çalışmanız vardır inşallah, umuyorum. Kısa zamanda...

Bakanlığınızın bütçesinin hayırlı olmasını diliyorum.