| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal'ın, 1211 sayılı Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Kanunu'nun 42'nci maddesi gereğince Merkez Bankasının faaliyetleri hakkında Komisyonu bilgilendirme sunumu |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 25 .12.2020 |
FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Sayın Başkan, değerli milletvekili arkadaşlarım, değerli bürokratlar; hepinizi saygıyla selamlıyorum.
Ben de Merkez Bankası Başkanımıza güzel sunumu için teşekkür ederim. Bir teşekkürü de Cemal Bey'e edeceğim. Hiç alışık olmadığımız bir iktidar partisi milletvekili yaklaşımı sergiledi; çok objektif, gerçekçi. Söylediklerinin çoğuna katılıyorum sadece bir hususa katılmadığımı belirteceğim, onu da söyleyeceğim kendisine.
Tabii, tutanak da önümde, Cemal Bey, efendim, şöyle ifade kullanıyor: "Öngördüğümüz bütçe açığı müthiş." diyor gerçekten doğru, bu yılki bütçede 245 milyar liralık bir açık öngörülüyor ki daha da yukarı çıkabilir. Yine, diğer sözlerinde de Cemal Bey ekonominin nabzının yükseldiğini, efendim, tansiyonun fırladığını, sokağa yansıdığını, üretimin azaldığını... Demek ki iktidar da gerçeği artık görüyor. Bu çok güzel ve sevindirici ve yine: "Bir ülke insanının, bir Türkiye Cumhuriyeti vatandaşının yabancı bir para birimini satın alması o ülkeye kredi açmasıdır." dedi Cemal Bey. Katılıyorum, çok doğru bir söz fakat Sayın Vekilim, şöyle bir çelişkiniz de olduğuna inanıyorum. Bakınız, Hükûmet olarak şöyle bir politika izliyorsunuz: Büyük yatırımlar, devlet yatırımları dediğimiz büyük yatırımlar; otoyol, köprü, tünel, şehir hastanelerinin tamamı dövizle ödeniyor, bakın, dövizle ödeniyor. Merkez Bankası Başkanımızın da burada dikkatini çekmek istiyorum, bu kadar döviz kıtlığı yaşadığımız bir sürede kamu-özel iş birliği modeliyle yapılan ve dövizle ödemeleri olan projeleri...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Evet, Sayın Başkan hep böyle oluyor. En hassas yerde, Mecliste de sesimi kesiyorsunuz yani. Lütfen yani çok hassas noktadayım.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teknik arkadaşlardan kaynaklanıyor. Onu da izah edelim, yeni bir sistem kuruldu buraya, biz de biraz deneme yanılmayla düzeltiyoruz.
FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Biz de rahatsızız, Balıkesir halkı da şikâyetçi, ben söyleyeyim.
CAVİT ARI (Antalya) - Kimsenin Fikret Bey'in sesini kesmesine müsaade etmeyiz.
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yoksa bir kastımız yok niye olsun.
FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Şu söylediğimi tekrar alacağım.
Efendim...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Arkadaşlar, ne oluyor? Bak tekrar.
Evet, devam edin.
FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Evet, devlet yatırımları olarak nitelendirdiğimiz büyük projeler, kamu-özel iş birliği projeleri. Sayın Başkanım, sizin de dikkatinizi çekmek istiyorum, dövizle ödeme yapıyoruz. Bakın, şehir hastanelerine, köprülere, otoyollara, havaalanlarına garanti verdik ve bu döviz kıtlığı yaşadığımız sürede gördük ki hiç aksatılmadan bunlar ödenmek zorunda kalınmış. Neden? Tahkime gidecek endişesiyle. Bakınız, hiç olmazsa bir pandemi süreci yaşıyoruz. Yüz yılda bir yaşanılan bir süreçtir bu pandemi, mücbir bir sebeptir yani zorlayıcı, öngörülemeyen bir sebepten dolayı yaşıyoruz bunları, hiç olmazsa şehir hastanelerinin ödemelerini, tahkime gitseler dahi kazanamazlar, Türk lirasına çevirin ve kamulaştırın. Bakın, çok büyük zarar ediyoruz buradan ve diğer ödemeleri de, dövizle olan ödemeleri de Merkez Bankası olarak Hükûmete tavsiyede bulunacak mısınız merak ediyorum. Dövizle yapılan bu kamu-özel iş birliği ödemelerini Türk lirasına çevrilmesi konusunda sizin tavsiyeniz olacak mı? Ki olmalıdır. Neden? Fiyat istikrarı ve Türk lirasının kıymetini korumak Merkez Bankasının ana görevi değil Cemal bey? Siz de öyle dediniz. Türk lirasının kıymeti nasıl korunur? Devlet olarak ve Hükûmet olarak bizim Türk liramıza sahip çıkmamızla olur ama siz vatandaştan sahip çıkmasını bekliyorsunuz ama vatandaş size bakıyor. Bakıyor ki Hükûmet, devlet dövizle borçlanıyor, dövizle ödeme yapıyor. E, siz kendi yapmadığınızı vatandaştan istiyorsunuz, çelişkiniz var. Bunu gidermeniz lazım Sayın Başkan. Yani Merkez Bankası olarak siz Türk lirasının kıymetini kamu-özel iş birliği modeline dövizle ödeme yaptığınız sürece vallahi de billahi de kazandıramazsınız, mümkün değil. Bakın, bir hekim olarak söylüyorum ben: Hasta, yatakta. Evet, ekonomist değilim ama yani halkın arasından geliyorum, belki, bunu söyleyerek, imtina ederek, dikkatlice sözlerimi seçmeye çalışıyorum ama her şeyden önce siz Türk lirasının kıymetini bileceksiniz, kıymetlendirmek için bu dövizle olan ödemeleri bir an önce Türk lirasına çevirmek zorundasınız. Yoksa ne yaparsanız yapın, açık söyleyeyim, bir sonuç elde edemezsiniz.
Yine, Cemal Bey'in çok güzel bir tespiti vardı, sağ olsun biz de, Genel Başkanımız da defalarca dile getirdik ama demek ki bu gerçek burada da itiraf edildi. Evet, İngiltere'ye, Londra'ya, Hong Kong'a, Singapur'a tefecilere işte, ödüyoruz, faizle ödüyoruz dövizi. Bunu ödemeyelim istiyoruz, biz de destek olalım. Ne dediniz? Efendim "Güven. Güveni sağlayalım." Demek ki güven yitirilmiş yani burada itiraf ediyorsunuz, güven kalmamış ekonomide yani Hükûmete, yönetime güven kalmamış, bu tespiti de yaptınız teşekkür ederim. Evet, aynı gemideyiz, gelin, yeniden bu güveni kazandıralım. Yani ekonomideki başarı, sizin Merkez Bankasındaki başarınız her ilin başarısı; anlamı, her eve daha fazla ekmek girmesi demektir, daha fazla kazanç girmesi demektir. Yani biz sizin başarısız olmanızı istemeyiz ki bir muhalefet partisi olarak. Biz elbette Merkez Bankasının güçlü olmasını isteriz, döviz rezervlerinin yüksek olmasını isteriz, Türk lirasının daha güçlü olmasını isteriz ama -tespitinize katılıyorum Cemal Bey- güven sarsılmıştır ve diyorsunuz ki: "Güveni sağlayacak en önemli unsur şeffaflık." Evet, şeffaflık ama şeffaflığı nasıl sağlayabiliriz? Bir kere, doğru bilgiyle.
Bakın, TÜİK'e kimse güvenmiyor. Garo arkadaşımız söyledi, katılıyorum "Yüzde 14 enflasyon." diyorsunuz, doğru değil. Çarşıya çıktığımız zaman, pazara çıktığımız zaman hepimiz görüyoruz yani en az yüzde 30 enflasyon. TÜİK rakamlarının, bir defa, kesinlikle gerçeği yansıtması lazım, gerçeği ifade etmediği süreci güveni de sağlayamazsınız. Yani zahirî bir ortamdayız; para politikaları zahirî, efendim, işte, faiz oranı zahirî, TÜİK'in rakamları zahirî ama gerçek öyle değil ve dediğiniz gibi, aynı gemideyiz. Gelin, TÜİK'i de bir gün çağıralım, artık, gerçek rakamları versin, onun üzerinden hareket edelim. Merkez Bankası, evet, dövizle olan ödemeleri mümkün olabildiğince Türk lirasına çevirsin, bizler de destek olalım.
Durmuş Bey'in, Sevgili Hocamızın söylediği şeye de çok katılıyorum. Yani şu önerge konusunda siz, Cemal Bey dediniz ki: "Samimi bulmuyoruz." E, buyurun, samimi bulmuyorsanız siz verin aynı önergeyi. Sayın Başkan dedi ki: "Bazı şeyler doğru değil." Doğru olanı yazın o önergeye, verin Meclise, o önergeyi kabul edelim hep birlikte, bakın, Merkez Bankası itibarı nasıl yükselecek. Gelin, elinizde bir argüman var, katılıyorum -doğru değil mi Durmuş Bey- verin o önergeyi siz. Merkez Bankasının 128 milyar dolarlık rezervi eridi. Kimisi "Eksi 49 milyar dolar." diyor, kimisi "Eksi 67 milyar dolar." diyor.
Sayın Başkanım, net soruyorum: Şu an döviz rezervimiz nedir? Lütfen, söyleyin, bilelim, bilelim yani nedir sizin net döviz rezerviniz? 128 milyar dolar, evet, erimiş gitmiş; hiç itiraz yok, bunu kabul ediyorsunuz ama kime gitmiş, neden araştırılmasına izin vermiyorsunuz? Buyurun, verin önergeyi, siz verin. Tamam, bizim önerge, Cumhuriyet Halk Partisinin önergesi doğruyu yansıtmayabilir, siz verin önergeyi, biz kabul edelim, birlikte araştıralım ve Merkez Bankasının itibarını güçlendirelim, Türk lirasının itibarını güçlendirelim ve bu gemiyi hep birlikte daha güzel yörüngeye getirip yürütelim.
İBRAHİM AYDEMİR (Erzurum) - Güçleniyor, güçleniyor.
FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Efendim, ben saygıyla selamlıyorum sizleri ve başarılarınızı diliyorum; sonsuz bir başarı temennisinde bulunuyorum sizlere.
İBRAHİM AYDEMİR (Erzurum) - Bu TÜİK düşmanlığı nereden geldi?
FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Yani üstelik bir muhalefet milletvekili olarak bunu canıyürekten temenni ediyorum. Çünkü sizin pozitif politikalarınız tüm vatandaşlarımızın hayatlarına pozitif yansıyacak.
İBRAHİM AYDEMİR (Erzurum) - Bu TÜİK düşmanlığı nereden kaynaklanıyor?
FİKRET ŞAHİN (Balıkesir) - Çok teşekkür ederim.
Sağ olun.