ALİ KENANOĞLU (İstanbul) - Evet, teşekkür ederim, sunumunuz için de teşekkür ederim; ayrıntılı, gayet ilgi çekici bir konu.

Tabii, bu anlatımınızdan anladığımız kadarıyla, yani onu teyit için de sormak isterim. Yani jeofizik bilim dalı birçok alanda kullanılması faydalı bir bilim dalı ama bu bizim konumuz olan yani bu konut üretiminde, bu konut sektöründe kullanılıyor mu ya da ne oranda kullanılıyor? Bu bilim dalından faydalanma durumu nedir bu konuyla ilgili?

PROF. DR. MEHMET EMİN CANDANSAYAR - Özellikle biliyorsunuz zemin etütlerinde jeofizik çokça kullanılıyor. Bu Vs30 hızları tamamen jeofizikle yapılıyor. Binalar yapıldıktan sonra bina üzerinde bu yöntemlerin kullanılmasıyla ilgili şu anda çok fazla bir uygulama yok, tamamen akademik olarak yapılıyor. Çünkü mevzuatta böyle bir yer olmadığı için, bu istenmediği için, böyle bir zorunluluk olmadığı için kimse de bunu talep etmiyor doğal olarak. Ama bizim bu konuda AFAD'la da görüşmelerimiz var. Yani bir tez alanı seçelim, burada deneyelim bunları, yani işte binayla ilgili yorumlarımızı verelim. İnşaat mühendisleri bunun doğruluğunu değerlendirsin. Buna göre bunu standardize edelim gibi şeylerimiz var ama üzerinde çalışmamız gerekiyor.

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) - Bir de konuyla çok alakası yok ama şimdi görselde gördüm ve de merakımı çeken bir konu olduğu için sormak isterim, bu Alacahöyük'teki kazı meselesi gözüküyor...

PROF. DR. MEHMET EMİN CANDANSAYAR - Bunların hepsini ben yaptım yani ben daha çok kendi yaptığım şeyleri koydum buraya, oradan buradan almadım.

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) - Anladım. Ben şeyi sormak isterim yani Göbeklitepe'nin 1950'lerde aslında Alman arkeologlar tarafından bu jeofizik haritalarının tespit edildiği ve daha sonra bunun çıkartıldığı yönünde haberler var. Şunun için soruyorum: Yani, sizin Türkiye coğrafyası içerisinde bu yer altındaki tarihî yapılar, höyükler, eserlerle ilgili genel bir harita taramanız var mı? Yani çünkü örneğin bunu Almanya'nın yaptığını, hatta birtakım tekniklerle uzaydan da bunu belirlediklerini biliyoruz. Sadece oradaki şey şu: Kesin orada bir şey var ama bu hangi döneme ait yani kaç bin yıl öncesinden? Hatta o bilinmiyor, ayrı bir konu. Bu konuda bir çalışmanız var mı, bunu meraktan soruyorum.

Teşekkür ederim.

PROF. DR. MEHMET EMİN CANDANSAYAR - Var. Türkiye bu konuda bayağı yol katetmiş durumda. Türkiye, biliyorsunuz, açık hava müzesi. Avrupa'da mesela sadece, işte, Roma Dönemi'ni filan bulursunuz ama Türkiye'ye geldiğinizde milattan önce 3 bin, 5 bin, 7 bin yıllarına ait kalıntılar vardır.

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) - Yani 12 bin yıllık şeyler bunlar.

PROF. DR. MEHMET EMİN CANDANSAYAR - Tabii yani Göbeklitepe değil de Nemrut Dağı'nda yapıldı ilk jeofizik çalışmalar Türkiye'de. Almanlar yüzey gözlemleriyle orayı buldu. Göbeklitepe'nin yaşdaşı olan, Suriye ve Irak'ta da aynı döneme ait böyle dinî tapınaklar var. Göbeklitepe'nin onlardan temel farkı, Göbeklitepe çok daha büyük bir tapınak ve aynı döneme ait. Yani bu, tarihi çok gerilere götürdü ama 1950'lerde orada jeofizik yapılmadı, evet, sonradan Alman bir arkeolog tarafından orası tespit edildi. Zaten Alman bir arkeolog tarafından yıllarca da kazılıyordu, o da vefat etti en son, şu anda durdu biliyorsunuz. Yani jeofizik şu anda günümüzde yapılıyor.

Biz Türkiye'deki jeofizik mühendisliği bölümündeki akademisyenler... Mesela, ben 1995 yılından beri tümülüslerde, höyüklerde, pitos mezarlıklarda, Moğolistan'da... Soldaki örnek Moğolistan, Bilge Kağan ve Kül Tigin anıtlarında yaptığımız çalışma bizim. Bunların tamamı bize ait, yazılımlar bize ait ve bizim çok "know-how"ımız var burada. Yani yurt dışında, Avrupa'dakilerde bizdeki "know-how" yoktur bu konuda. Biz bu konuda çok iyiyiz. Bunu şirketler de yapıyor. Şimdi Kültür Varlıkları ve Müzeler Müdürlüğü ihalelere çıkıyor ve Türkiye'deki jeofizik firmaları o ihalelere girerek o ören yerlerinde jeofizik araştırmalar yapıyor.

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) - Tabii, Alman Arkeolog Klaus Schmidt Göbeklitepe'yi tespit ediyor ama zaten orası önceden "Burada bir şey var, biliniyor." üzerinden haritalandırılmış ama hangi döneme ait bilinmiyordu.

PROF. DR. MEHMET EMİN CANDANSAYAR - Bilemez, evet.

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) - O ancak Klaus Schmidt'in çalışmalarıyla ortaya çıktı.

PROF. DR. MEHMET EMİN CANDANSAYAR - Kazıdan sonra ortaya çıkabilir. Yoksa, yüzeydeki jeofizik çalışmayla tarihlendirme kesinlikle yapamayız, öyle bir bilgi yok bizde.

ALİ KENANOĞLU (İstanbul) - Teşekkürler.