ULAŞ KARASU (Sivas) - Teşekkür ediyorum Başkanım.

Tabii ki biz bu Komisyonda yaptığımız toplantılarda dinlediğimiz konuklarımız, belediyeler, bizler şunu biliyoruz ki biz bu süreçleri müteahhitlerle birlikte gerçekleştireceğiz. Yani, kentsel dönüşümü sağlayacak olan ana yapı, müteahhitlerin ayakta kalabilmesi, müteahhitlerin güçlendirilebilmesi ama son dönemde sürekli müteahhitlerin, yani inşaat maliyetlerinde zaten malzeme fiyatlarında büyük artışlar yaşanırken yapılan tüm yönetmelik değişiklikleri de sürekli müteahhitlerin maliyetlerini yükseltiyor. Bir Türkiye gerçeği var arkadaşlar. Yani, bu fiyatlar, bu yönetmelikler böyle devam ederse zaten hiçbir, özellikle konut sektöründeki müteahhitin iş yapma şansı ortadan kalkıyor.

Bir de değerlendirmeyi nasıl yapıyoruz? İşte, Kadıköy'de bir dairenin fiyatı 5 milyon lira, Sivas'ta 350 bin lira. Şimdi, aynı yönetmeliği Sivas'ta da istiyoruz, Kadıköy'de de istiyoruz. E, böyle olunca Sivas'taki müteahhitlerin üzerindeki yük her geçen gün artıyor ve bütün müteahhitler sürekli batıyorlar. Şimdi, bakın, Sivas için söylüyorum, bunu bilmiyorum sizler... Her yerde isteniyor mu istenmiyor mu ama Sivas'ta şantiye şefi değişikliği olduğunda belediyeler "ruhsat yenileme parası" adı altında sürekli para istiyorlar.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - İstememesi gerekiyor.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Şimdi, bakın, şantiye şefi değişikliği... Genelde bizim, bir gerçek var, şu anda konut sektöründeki şantiye şefleri yeni mezunlardan oluşuyor. Yeni mezun arkadaşlar ya KPSS'ye girip atamaları yapılıyor ya başka kurumsal şirketlerde iş buluyorlar, gidiyorlar ve sürekli şantiye şefi değişikliğinden dolayı belediye bir de, yıllara sâri yani üç yıl, dört yıl sürebiliyor bu konut projeleri, sürekli belediyelere para yatırmak zorunda kalıyor.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Onun olmaması gerekiyor Sayın Vekilim.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Yani, bizim Sivas Belediyesi istiyor bunu.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Şöyle, İmar Kanunu der ki: "Yeniden ruhsat düzenlendiği zaman alanda artış yoksa harç ilave edilemez."

Buradaki istenen şu olabilir: Belge ücreti.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Belge ücreti de yani, daire başı 150 lira istiyor. Şöyle söyleyeyim: 100 dairelik bir projede 15 bin lira sürekli şantiye şefi değiştirdiğinde belediyeye para yatırman gerekiyor.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Tabii, bu konuda bize hiçbir... Bize her sene 20 bine yakın...

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Bu haklı bir talep gibi gözükmüyor, değil yani isteyemez.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Sayın Vekilim, her sene 20 bine yakın görüş sorulur bize. Yani, ben bu konuda şantiye şefi değişikliğinden ücret alındığına dair bir soru hatırlamıyorum.

ULAŞ KARASU (Sivas) - O zaman bunu Sivas Belediyesi...

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Ücret alırlar ama matbu evrak bedelidir, çok düşük bir ücret olması lazım.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Bu konuyla ilgili sizin yayınladığınız bir genelge veya görüş varsa Bakanlıkta...

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Kanunda şöyle bir hüküm var: "Eğer yeni ruhsat düzenlendiği zaman inşaat alanında bir artış yoksa ilave harç alınamaz."

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Bununla ilgili size görüş sorulup da bir görüş yayınladıysanız bunu ulaştıralım.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Yani, bununla ilgili genelde bana iletirseniz ben...

Şimdi, son yıllarda mesela SGK'yle bu eksik işçilik noktasında da sıkıntı olmaya başladı. Geçmiş yıllarda birim fiyat üzerinden hesaplama yapılıyordu, eksik işçilikte yatırılan tutar üzerinden. Şimdi son yılı baz alıyorlar. Yani, siz dört yıllık bir inşaat yapmışsınız, 2016'da başlamışsınız, mesela 2016'da inşaat birim maliyetleri bin lirayken şimdi 2 bin liraya çıkmış, sizin son eksik işçiliğinizi 2 bin liradan hesaplıyorlar. E, burada da büyük bir haksızlık ortaya çıkıyor, dört yılda yatırdığınız ücret sıfıra düşebiliyor, bu da müteahhitler için çok ciddi bir kalem. Bununla ilgili de bir düzenlemenin yapılması gerekiyor.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - O SGK mevzuatıyla ilgili, biz onda dâhil değiliz.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Otopark Yönetmeliği için söyleyeyim. En son kendi yaptığım inşaatta bin metrekare kapalı otopark yaptım yani bodrumlardan hariç, binanın kendi bodrumundan hariç bin metrekare kapalı otopark yaptım, 34 tane araç sığıyor. Şimdi, 100 dairelik bir konuttu burası, ben buraya 3 bin metrekare kapalı otopark yapsaydım, benim maliyetim inşaatta yüzde 50 artıyordu. Bu Otopark Yönetmeliği'yle ilgili yani İstanbul, İzmir'de, otopark noktasında ciddi sorunlar yaşanan illerde farklı düzenlemeler, bizim bölgelerde farklı düzenlemeler olması gerekiyor, yoksa bunun altında bizim bölgedeki müteahhitlerin kalkma şansı...

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Sayın Vekilim, bin metrekare bir inşaatta 30 tane otoparkta bir sıkıntı var.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Bin metrekare otopark yaptım, 12 bin metrekare inşaatım, 100 dairelik bir inşaat, 3+1'den oluşan...

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - Normal. 25 metrekare değil mi 1 araçlık yer?

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - 20 metrekare.

İLYAS ŞEKER (Kocaeli) - 850 metrekare yapıyor.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Ben şöyle hesaplıyorum: Manevra, şu, bu, kolon molon...

ULAŞ KARASU (Sivas) - 100 dairenin tamamına, her daireye 1 otopark yapsam 3 bin metrekarelik otopark yapmam gerekiyor. Yani 3 bin metrekarelik otoparkın şu anki maliyeti, bakın, 2 binin üzerinde de şu anda inşaat maliyetleri de 1.500 liradan hesaplarsanız 4,5 milyon yapıyor, 100 daire için yani daire başı 45 bin lira maliyet biniyor.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Bunun cevabı şu Sayın Vekilim: Her daireye 1 otopark yapmayalım. Başka bir çözümü yok bunun.

ULAŞ KARASU (Sivas) - İşte, bununla ilgili bir düzenlemenin olması gerekiyor.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Yarısına yapalım!

ULAŞ KARASU (Sivas) - Şimdi bakın, iller noktasında, sadece 350-400 bin liraya daire sattığın bir yerde, daireye 45-50 bin lira otopark maliyeti binerse bunun...

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Sayın Vekilim, biz bunu çok çalıştık yani Hakkâri'de de artık her dairenin 1 arabası var, İstanbul'da belki 2-3 tane var. Biz zaten asgari 1 diyoruz. Bu araç otoparkı bir mutfak, bir yatak odası gibi zorunluluk artık yani, biz o gözle bakıyoruz.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Şimdi, bu işin içinde olduğumuz için, mesela, sığınak yapıyoruz, Sığınak Yönetmeliği var. Arkadaşlar, bu sığınakların hiçbiri ne kullanılıyor... Zaten bina bittikten sonra ya apartmanda oturanlar burayı kendilerine kiler yapıyorlar, şunu yapıyorlar, bunu yapıyorlar ama Sığınak Yönetmeliği'ne göre biz havalandırma sistemleri yapıyoruz, farklı imalatlar yapıyoruz. Hiç kullanılmayan bir bölüm. Bu sığınakların zaten...

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Allah kullanma şeyi vermesin de.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Ya, bunları kullanabileceğimiz tek şey savaş hâli, zaten bugünkü teknolojide bu sığınakların insanları koruma şansı yok yani.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - O da tartışıldı. Şöyle: Mesela Halep -Halep örneği çok veriliyor- yerle bir edildi. Şu anda konvansiyonel bombalama sistemleri hâlâ geçerli ve biz bunu askerî yetkililerle de tartıştık, sığınakların olması gerektiği konusunda hemfikirler. Sığınak çok fazla bir alan getirmiyor, kişi başı 1 metrekare, 50-60 metrekareyi geçmiyor sığınaklar ve barışta otopark olarak da kullanabiliyorsunuz veya mülki amirin onayıyla farklı kullanım alanı imkânları var.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Ya, bu sığınaklarla ilgili o zaman otopark, sığınak alanında belli bir düzenlemenin beraber yapılması gerekiyor, beraber de yapılabilir. Yani orada bir boş alan kalıyor çünkü, ciddi bir boş alan.

MUSTAFA DEMİR (İstanbul) - Yapıyor zaten.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Onu sen sonra yapıyorsun, müteahhit kendi yapıyor da bunun başlangıçta, proje aşamasında beraber kullanılabilecek bir alan şeklinde de yapılabilmesi lazım.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Yani toplu sığınaklar konuşuldu mesela, AFAD Başkanlığında bir toplantı yapıldı, şehrin belli bölgelerinde toplu sığınaklar, nükleer şeylere karşı yer altında ama toplantı sonucunda, o olsa dahi binalarda bir 50 metrekare sığınak her hâlükârda işte konvansiyonel bombalamalara karşı faydalı olacağı şeklinde görüşler oluştu.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Bir şey daha söyleyeyim: Tabii ki binalarda aynı zamanda estetiği de korumamız gerekiyor. Son çıkan bir Merdiven Korkuluğu Yönetmeliği var. Yani inanın korkuluğu standartlara uygun yaptığınızda âdeta bizim merdiven korkulukları, balkon korkulukları cezaevine dönüyor. 1 metre 15 santim yükseklik...

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - O korkuluklarda 1 metre 10 santim yükseklik zorunluluğu ve parmaklık arasının 10 santim... O da şundan dolayı: Çocuk kafası girmesin şeklinde yani. Bunların hepsi uluslararası standartları var. Yani bu oluşturulurken can güvenliği dikkate alınmıştır.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Ama estetik anlamda çok ciddi sıkıntı yaratıyor.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - 10 santim oradan geliyor, araya bir kafa girip de bir tehlike oluşmasın, çocuk geçmesin. Yani kafa geçtiği zaman çocuk da düşebilir.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Bununla ilgili farklı yöntemler bulunması gerekiyor bence çünkü estetik anlamda çok ciddi sıkıntı yaratıyor.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Orada mesela ızgara sistemi yoktur yani, parmaklı olacak ve 10 santim. İstediğiniz şeyi...

ULAŞ KARASU (Sivas) - Sadece parmaklık yapabiliyorsunuz. Düşünün, 1 metre 15 santim yüksekliğinde 10 santim arayla korkuluklar yapıyorsunuz.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Can güvenliği için.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Bununla ilgili belirli düzenlemeler yapılabilir, farklı yollar denenebilir.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Ya, zaten korkuluk daha önce yoktu, biz yeni yönetmelikle o 10 santimi getirdik, aslında bir düzenleme yaptık; bunu da standartları araştırarak yaptık, can güvenliğini teminen. Burada aralığın genişletilmesi isteniyorsa eğer, bu bir siyasi...

ULAŞ KARASU (Sivas) - Bunların hepsi aynı zamanda müteahhitlere yük olarak biniyor. Şimdi, müteahhitlerin sürekli yükü arttığı takdirde bu kentsel dönüşümlerde bizim piyasadaki müteahhitlerin gerçekleştirme şansı sıfır; ya inşaatlar yarım kalıyor ya müteahhitler batıyor, kentsel dönüşümler de yarım kalıyor.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Bu betonarme aksamın toplam inşaattaki maliyeti yüzde 30-40 en fazla.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Betonarme az.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Armatürlerin maliyeti bu dediklerinizden çok daha fazla.

ULAŞ KARASU (Sivas) - Bakın, ben betonarme anlamında bir şey söylemedim.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Ve sadece bu korkuluklar...

ULAŞ KARASU (Sivas) - Otopark, korkuluk artık çok ciddi bir maliyet yani korkulular çok düşük bir maliyet değil daireler noktasında; sığınaklarda yapılan havalandırma sistemleri yani bina için uygulanan maliyetlerin hepsi müteahhide daire anlamında çok ciddi maliyetler yüklüyor. Bununla ilgili özellikle kentsel dönüşüm noktasında maliyetlerin düşürülmesi gerekirken sürekli maliyetlerin artması, müteahhitlerin de bu işe girmesini her geçen gün engelliyor.

BAŞKAN RECEP UNCUOĞLU - Teşekkür ediyorum.

ÇEVRE VE ŞEHİRCİLİK BAKANLIĞI MESLEKİ HİZMETLER GENEL MÜDÜRÜ MURAT ORAL - Sayın Vekilim, son bir ilavede bulunayım.

Biz, yeni İmar Yönetmeliği'yle beraber, illere de yönetmelik çıkarma yetkisi verdik ve Sivas, imar yönetmeliğini hazırladı, gönderdi bize, inceleniyor.