| Komisyon Adı | : | KAMU İKTİSADİ TEŞEBBÜSLERİ KOMİSYONU |
| Konu | : | Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünün (DHMİ) 2017 ve 2018 yıllarına ait bilanço ve netice hesaplarının görüşmeleri |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 10 .03.2021 |
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Genel Müdür, değerli yönetim kurulu üyeleri, bürokratlar, Sayıştayın kıymetli denetçileri ve milletvekili arkadaşlarım; hepiniz hoş geldiniz.
2017 yılının diğer bulgular kısmında, Zafer Bölgesel Havalimanı'nın uçak ve yolcu trafiğinin artırılmasına yönelik projeler geliştirilmesi amacıyla komisyon kurulması yönünde Sayıştayın bir bulgusu var. Verilen cevapta "Öneride belirtildiği gibi söz konusu havalimanının uçak ve yolcu trafiğinin artırılmasına yönelik görevli şirketle birlikte komisyon kurulmuş olup gerekli çalışmalar yapılmıştır." Yıl 2017 yani gerekli çalışmaları yaptınız da bakalım ne oldu, ne çıktı sonuç ortaya, şimdi birlikte bakalım, 2020 yılından geriye doğru yaptığınız çalışmaların sonuçlarını birlikte değerlendirelim. Bu aynı zamanda AK PARTİ'nin Zafer Havalimanı'yla Guinness Dünya Rekorları Kitabı'na girecek berbat performansını da ortaya koyması bakımından çok kıymetli bir örnek.
Evet, yıl 2020 -cevabı olan varsa matematikle cevap versin, bilimle, belgeyle cevap versin, siyaset yapmak için söylemiyorum- garanti edilen yolcu sayısı 1 milyon 279 bin 352, gerçekleşen yolcu sayısı 7.429, hata payı yüzde 99, kaynak Sayıştay raporları, kaynak CİMER belgeleri. Yanımda burada, CİMER belgesi kaynak, ne kadar yolcu uçtuğunu gösteren belge. Yıl 2019, garanti edilen yolcu sayısı... Hani 2020'yle ilgili "Coronavirüs vardı, garanti sayıları tutturulamadı." diyenler oluyor onlara cevap olması bakımından. 2019 yılında coronavirüs salgını olmadığından hepimiz emin miyiz? Eminiz değil mi? 2019 yılı garanti edilen yolcu sayısı 1 milyon 236 bin 89, gerçekleşen yolcu sayısı 39 bin 609, hata payı yüzde 97; kaynak Sayıştay raporları, CİMER belgeleri. 2018 yılı garanti edilen yolcu sayısı 1 milyon 188 bin 547, gerçekleşen yolcu sayısı 50 bin 134, hata payı yüzde 96; kaynak Sayıştay raporları, CİMER belgeleri. 2017 yılı garanti edilen yolcu sayısı 1 milyon 138 bin 365, gerçekleşen yolcu sayısı 51 bin 229, hata payı yüzde 96; kaynak Sayıştay raporları, CİMER belgeleri. Yıl 2016, garanti edilen yolcu sayısı 1 milyon 83 bin 205, gerçekleşen yolcu sayısı 41 bin 188, hata payı yüzde 96; kaynak Sayıştay. Yıl 2015, garanti edilen yolcu sayısı 1 milyon 26 bin 695, gerçekleşin yolcu sayısı 42 bin 276, hata payı yüzde 96; kaynak Sayıştay. Yıl 2014, garanti edilen yolcu sayısı 968 bin 618, gerçekleşen yolcu sayısı 41 bin 876, hata payı yüzde 96; kaynak Sayıştay. Yıl 2013, garanti edilen yolcu sayısı 909 bin 500, gerçekleşen yolcu sayısı 43 bin 672, hata payı yüzde 95; kaynak Sayıştay. Yıl 2012, bu havalimanının hizmete açıldığı tarih 24/11/2012 ve 31/12/2012 tarihleri arasında garanti edilen yolcu sayısı 85 bin, gerçekleşen yolcu sayısı 1.522, hata payı yüzde 98; kaynak Sayıştay.
Evet, böylelikle bir aslında bulmacanın bir türlü Sayıştayın son yıl 2017'den itibaren raporlarında yer vermediği, yazılı soru önergelerine bir türlü Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığının yanıt olarak vermediği bilgileri ben Sayıştay ve CİMER belgeleriyle birleştirerek büyük fotoğrafı ortaya koyup şu anda da tutanaklara geçirdim. Dolayısıyla, bundan sonra bu konuyu da takip edecek olan yetkililer bu tutanaklardan istifade edebilirler.
Şimdi, öncelikle bir sözüm var Sayıştaya; bunu söyleyelim. Sayıştayın grup başdenetçisi de buradadır zannediyorum. Bakınız Sayın Sayıştay yetkilileri, sizin göreviniz bize verilerle birlikte doğru bilgileri aktarmaktır. Sayıştayın Devlet Hava Meydanları İşletmesiyle ilgili hazırladığı raporlar: 2013 yılında sadece Zafer Havalimanı'nı ilgilendiren kısım 4 sayfa, 2014, 15,16 yıllarında 4'er sayfa, 2017 yılında 1,5 sayfaya düşüyor, 2018 yılında 1 tablo 1 satıra düşüyor ve 2019 yılı Sayıştay Raporu'nda da 1 tablodaki 1 tane satıra düşüyor. Bu satırı ilgilendiren kamu zararının hangi noktada olduğunu söyleyelim, görevinizi bakalım yeterince yaptınız mı yapmadınız mı, kamu zararının peşine düştünüz mü düşmediniz mi birlikte bunu hep beraber anlayalım.
Şimdi, 2012 ve 2020 yılları arasında toplam garanti edilen yolcu sayısı 8 milyon 915 bin 411, gerçekleşen yolcu sayısı 318 bin 935 yani gerçekleşen yolcu sayısı yüzde 3, hata payı ortalaması yüzde 97. Şimdi, havalimanının yapıldığı bölgenin nüfusunun önümüzdeki süreçte 5 katına veya 10 katına çıkmasıyla ilgili bir projeksiyon olmadığına göre buradaki yolcu sayılarının zarar etmeden karşılanabilmesi imkânsız görünüyor. Bu da bize geriye dönüp baktığımızda şu soruyu sorduruyor: Bu projenin fizibilitesi yanlış mı yapıldı, hatalı mı yapıldı ve bunu denetleyici bir milletvekili olarak söylüyorum, kötü niyetle mi yapıldı, birilerine buradan menfaat mi sağlandı? Şimdi, eğer bu yüzde 97'lik...
AHMET TAN (Kütahya) - Zonguldak'a havalimanını isterken...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Bana verilerle konuşursunuz.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Ahmet, söz alıp konuşursan iyi olur.
AHMET TAN (Kütahya) - Zonguldak'ın hangi nüfus artışını öngörerek Zonguldak'a Alt Komisyonda havalimanı istediniz?
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Ona AK PARTİ Zonguldak milletvekili yanıt verir.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Tan, lütfen söz vereceğim.
Buyurun.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Şimdi, yani bu yüzde 97'lik hata payıyla devam ederse buradaki görevli şirket... 2044 yılında kamuya devredilecek bu havalimanı devredilene kadar geçecek sürede bu yüzde 97'lik hata payıyla devem ederse şirketin kasasına 208 milyon 131 bin 332 avro para girecek. Şimdi bunu alalım bir kenara koyalım, şirketin kasasına girecek para bu böyle devam ederse. Şu ana kadar da bir komisyon da kurmuş olsanız, Sayıştayın daha önce raporlarında yazdığı şekilde bazı tedbirler alınması konusunda uyarılar da yapılmış olsa gelinen nokta yüzde 97 ortalama hata payı yani bunu engelleyemiyorsunuz.
Şimdi, diğer tarafta bu görevli şirketin yatırım maliyeti yine Sayıştay raporuna göre 50 milyon avro. 50 milyon avro yatırım maliyeti var, 208 milyon avro da kasasına girecek bu gidişle. Peki, kamu olarak bu havaalanını yapsaydık ne olacaktı? Bunun yanıtını Ulaştırma ve Altyapı eski Bakanı Cahit Turhan veriyor. Bir yazılı soru önergesine (7/22550) esas sayılı yazılı soru önergesine verdiği cevaba göre "Zafer Havalimanı'nın kamu kaynağıyla yapımı ve işletilmesi hâlinde, kamunun 85 milyon 304 bin 878 avro harcama yapacağı öngörülmektedir."
AHMET TAN (Kütahya) - Yatırım maliyeti sadece o.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hayır.
AHMET TAN (Kütahya) - Evet.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Okuyorum tekrar: "Zafer Havalimanı'nın kamu kaynağıyla yapımı ve işletilmesi hâlinde..." Tamam mı? Yanıt oldu herhâlde.
SÜLEYMAN KARAMAN (Erzincan) - 154 milyon euro, daha fazla.
Nereden aldıysanız...
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Şimdi açıklıyorum size.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ulaştırma ve Altyapı Bakanınızdan alınmış bir bilgi.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - "...kamunun 85 milyon 304 bin 878 avro harcama yapacağı öngörülüyor." Yani kamu yapsa, yapımı...
MEHMET HABİB SOLUK (Sivas) - O işletme dönemine giden bir paradır.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yapımı ve işletmesine 85 milyon 304 bin 878 avro. Ya resmî belge işte, ben size...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Başkan, karşılıklı mı konuşacağız? Hayır, öyle bir kural koyacaksak biz de uyarız, yani söyleyeyim.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Arkadaşlar...
AHMET TAN (Kütahya) - Yanlış rakamı düzeltmek için konuştuk.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Hangi yanlış, belge gösteriyorum ya!
ATİLA SERTEL (İzmir) - Yanlışsa düzeltelim, olur mu öyle şey ya?
Başkan, lütfen.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Dinleyelim, dinleyelim.
Buyurun.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Yani böyle futbol maçı izleyip de yorum yapar gibi lütfen yapmayın. Hazırlanın, gelin, evrakla cevap verin.
ATİLA SERTEL (İzmir) - Ya Ahmet, senin kentindeki olay, hazırlan, konuş kardeşim. Senin ağzını kimse bağlamıyor ki.
AHMET TAN (Kütahya) - Söz vermeyin bu arkadaşa demiyoruz hiç olmazsa.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Tan...
ATİLA SERTEL (İzmir) - Allah Allah! Senin kentindeki olay, ona hazırlan bari.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet, tekrar, herhâlde anlaşılmadı. Bir daha net olsun diye söylüyorum, Ulaştırma ve Altyapı eski Bakanı Sayın Cahit Turhan'ın verdiği yanıtı bire bir okuyorum noktasına, virgülüne dokunmadan, diyor ki: "Kamu olarak biz bu havaalanını yapsaydık yapım maliyeti ve işletme maliyeti, yani 2044 yılına kadarki işletme maliyeti öngörümüz 85 milyon 304 bin 878 avro." Durum bu, ama bu şirketin şu anki, 2012 yılından bugüne kadarki kasasına giren garanti yolcu sayılarından kaynaklı tutar ve yüzde 97'yle de devam etmesi durumunda, 2044'e kadar 208 milyon 131 bin 332 avro. Yani kamu zararı net olarak görünüyor, o da 122 milyon avro kamu zararı var. Dolayısıyla, ben bu konuyla ilgili bu kamu zararını ispat ederek dün itibarıyla Ankara Cumhuriyet Başsavcılığına, bu projelerin hazırlanması, incelenmesi, fizibilitesinin yapılması, onayının verilmesi noktasındaki tüm yetkililerle ilgili suç duyurusunda bulundum. Yani bu konu oldukça ciddi bir konu, bu konuyla ilgili eğer Türkiye Büyük Millet Meclisi, eğer Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı, eğer yargı bir adım atmadığı takdirde, şu anda Zafer Havalimanı'nda neredeyse hiç uçak inmeyen, kalkmayan, yolcusu olmayan bir havalimanı için böyle devasa bir tutar yok yere, boş yere bir şirkete ödenmiş olacak, ödenecek tutar da vatandaşların vergilerinden ödenecek. Yani, aslında, Zafer Havalimanı 2044 yılında bu gidişle kamuya devredildiği anda bile bir terminal binası devredilmiş olacak, bir havalimanı değil. Yani bir tarafı itibarıyla bakıldığında Zafer Havalimanı Sayıştay raporlarına konu olsa da bu denli para ödense de Zafer Havalimanı hayali bir iştir, durumu bunu gösteriyor.
Şimdi, dolayısıyla, bu konuyla ilgili ben KİT Komisyonunu da göreve davet ediyorum. Burada büyük bir kamu zararı var, bunun nedenlerinin araştırılıp bir an önce bu sözleşmenin ortadan kalkması gerekiyor. Diğer tarafı itibarıyla, Sayıştayın 2017 Yılı Devlet Hava Meydanları İşletmesi Raporu 241 sayfa, 2019 yılı Raporu ise 87 sayfa. Biraz önce ben, bu topladığım bilgileri, resmî belgelere dayanarak topladığım bilgileri, verileri ifade ettim. 2,77 katlık bir fark var ve dolayısıyla da bu bilgileri aslında gizlemiş oluyorsunuz.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Konuşmamızı tamamlayalım.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - 2013 yılından itibaren 2016 yılına kadar Sayıştay raporlarında Zafer Havalimanı'yla ilgili garanti yolcuları konusundaki gerçekleşme oranlarının tablosu yer alırken bunu hangi nedenle Sayıştay raporlarından çıkarıyorsunuz ve denetleyen milletvekillerinin gözünün önünden kaçırıyorsunuz? Bunu öğrenmek istiyorum. Neden? Yani bu kadar büyük bir kamu zararından bahsediyorum ben. Bu vatandaşın vergileri, yani buradaki hiç kimsenin cebinden çıkarıp da ödediği ve finanse ettiği bir havalimanından bahsetmiyorum.
BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Sayın Yavuzyılmaz, konuşmamızı tamamlayalım, lütfen.
DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Tamamlıyorum.
Bu vatandaşın vergileriyle ödenerek yapılan bu yanlış yatırıma, -o şekilde ifade edeyim- buna neden Sayıştay raporlarında bir veri olarak, bir sayı olarak bile yer vermiyorsunuz? Bunu sizden açıklamanızı istiyorum, aynı zamanda da bu konuyla ilgili Sayın Genel Müdürün görüşünü, düşüncelerini ve toplu olarak 2012'den 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019 ve 2020 yıllarındaki garanti edilen yolcu sayısı, uçan yolcu sayısı, gerçekleşen yolcu sayısı ve ne kadar tutarda ücreti bu görevli şirkete ödediğinizin bilgisini almak istiyorum. Önümüzdeki beş yıl ve 2044'e kadar da hangi hata payları veya gerçekleşmeler öngörüyorsunuz veya bu konuyla ilgili sözleşmenin feshi noktasında, bu kamu zararının ortadan kaldırılması noktasında adım atacak mısınız, planınız nedir? Bu sürece dâhil olan yetkililerle ilgili bir soruşturma başlattınız mı, başlatmayı düşünüyor musunuz, başlatmak için daha ne olması lazım?
Teşekkür ediyorum.