GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Değerli arkadaşlar, şimdi, burada bizim itiraz ettiğimiz 3 konu var. Birincisi, gerçekten anlamadım, Sayın Erdoğan bu kısa çalışma ödeneğini pandeminin en zirve yaptığı günlerde kaldırdı. Bir bunu kabul edemiyoruz, anlayamıyoruz. Yani üçüncü dalga en büyük dalga, şu anda pandemi günlük vaka sayısı 50 bine çıkmış durumda. Kuvvetle muhtemel, pazartesi günü Bakanlar Kurulu yeniden bu sektörü kapatmak zorunda kalacak. Kuvvetle muhtemel diyorum çünkü ramazan ayıyla ilgili bir işaret verildi, ramazan ayında kuvvetle muhtemel tamamen kapatılacak yani kafelerde, restoranlarda oturulamayacak, yalnızca paket servisi yapacak duruma gelecek. E, bu sektör zaten çok zor durumda. Yalnızca bu sektör değil, diğer başka sektörler de var.

Sayın Bakan Yardımcım ve Nilgün Hanım, size soruyorum: Kısa çalışma ödeneğini pandeminin en zirve yaptığı günlerde neden kaldırdık? Ben eminim ki siz buna muhaliftiniz ama demek ki sözünüz bu anlamda geçmemiş. Ya, bunun yaratacağı sosyal boyutu düşünebiliyor musunuz? Çünkü kısa çalışma ödeneğinde ne de olsa maaşının yüzde 60'ını alabilecekken şimdi diğer sektörlerde 1.420 liraya, bu yeme işçe sektöründe 1.500 liraya, yine diğer sektörlerde 1.420 liraya mahkûm olacak vatandaşlarımız.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Diğer sektörlerde de 1.500 lira.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hepsi 1.500 mü oluyor?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Diğer sektörlerde de 1.500 lira oluyor, bundan sonra hepsi 1.500 lira.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ha, bununla hepsi 1.500 oluyor. Neyse arada 80 lira... Allah razı olsun, Allah razı olsun, günde 3 lira vermişsiniz vatandaşımıza, 1 simit daha alır çocuğuna.

Değerli arkadaşlar, bu anlamda gerçekten elimizi vicdanımıza koyalım, şu kısa çalışma ödeneğini uzatalım. Bütün sivil toplum kuruluşlarının da istediği gibi, en azından haziran sonuna kadar uzatalım, bakalım. Eğer ki bu aşılama işe yararsa, pandemi tedbirleri işe yararsa o zaman bakarsınız ama pandeminin zirve yaptığı bugünlerde, Sayın Başkan, bu kabul edilemez. Bunu bütün arkadaşlara öneriyorum, bu konuda bir irade ortaya koyarsak eminim ki yürütme de bu konuda tekrar elini vicdanına koyacaktır.

Nilgün Hanım, ikinci boyutunu şöyle söyleyeceğim: Arkadaşlar, bakın, 50 liradan, günlük 50 liradan bahsediyorsunuz. Ben herkesi şuna çağırıyorum, bu salonda bulunan herkesi: Arkadaşlar, gelin, günde 50 liraya geçinelim. Hadi buyurun, hepimiz günde 50 lira alalım ve 50 lirayla geçinelim bakalım. Kiramızı verelim, faturalarımızı ödeyelim, çocuğumuzun ihtiyaçlarını giderelim, kalırsa geriye 3 kuruş da karnımızı doyuralım; hadi buyurun, yapalım. Arkadaşlar, on iki aydır buna mahkûm ettiğiniz işçilerimiz var ya. Bakın, on iki aydır ücretsiz izne mahkûm ettiğiniz işçilerimiz var. Sayın Bakan Yardımcımızı ben geçen toplantıda uyarmıştım, bütçe görüşmelerinde de söyledim, dedim ki: Hiç olmazsa, karşılıklı rıza varsa işçi ve işverenin şu fesih hakkını verin kardeşim, adamı mahkûm etmişsin ücretsiz izne. Diyelim ki başka yerde iş buluyor, tazminatı yakmayayım diye sözleşmesini de feshedemiyor. Bari şu karşılıklı rızayla yani başta işçinin rızasıyla bu fesih hakkı varsa, işverenin rızası varsa kıdem tazminatını alma hakkını verin. Bunu bile vermiyorsunuz, işçiyi mahkûm etmişsiniz oraya. Ya, niye bu hakkı vermiyorsunuz?

AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKAN YARDIMCISI AHMET ERDEM - İşçinin istifası zaten fesih kapsamı dışında Sayın Vekilim yani işçi kendi iradesiyle...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, kıdem tazminatı yanıyor Sayın Bakan Yardımcım.

AİLE, ÇALIŞMA VE SOSYAL HİZMETLER BAKAN YARDIMCISI AHMET ERDEM - Anlaşarak zaten...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yok, yok, kıdem tazminatı yanıyor. İşveren de burada rahat çünkü işçi istifa edemiyor, kıdem tazminatını da alamıyor. Karşılıklı rızayla bunu yapmıyorsunuz ve şunu da...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bu, kanun teklifiyle doğrudan ilgili değil ama bunu kendi içerisinde bir değerlendirin lütfen.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, bu torba yasa değil mi Sayın Başkanım?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet ama bu maddeyle doğrudan ilgili değil diyorum ama bu bir fikir, bir değerlendirin, inceleyin konuyu.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Bakanım, bütün boyutlarıyla incelememiz gerekiyor. Şu anda milyonlarca insan büyük bir sıkıntı çekiyor ve Nilgün Hanım getirmiş...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Şimdi, Garo Bey, bu teklif bence de üzerinde çalışılmaya değer bir teklif ama belki bilemediğimiz boyutları da olabilir. Siz ifade ettiniz, arkadaşlarımız incelesinler, değerlendirsinler.

SELİN SAYEK BÖKE (İzmir) - Bunların da boyutunu bilmiyoruz, bir etki analizi görmüyoruz.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Az önce bazı rakamlar söylendi.

SELİN SAYEK BÖKE (İzmir) - Evet, not aldık, teşekkür ederiz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Değerli arkadaşlar, şimdi, bakın, Nilgün Hanım "İşçilere günde 50 lira verelim." diyor, birinci yılın sonunda bunu söylüyor. Bir yıldır insanlar zaten aç, açıkta kalmış, borç altında batmış, intihar ediyorlar. İntihar eden işçilerin vebali boynumuza arkadaşlar, vebali boynunuza diyorum ya.

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Buyurun.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Yani 50 lirayla bir insan, hadi, bir ay ayakta kaldı, iki ay ayakta kaldı; bir yıl boyunca nasıl 39 liraya, 47 liraya, 50 liraya mahkûm edebilirsiniz? Ya, hiç olmazsa bir nefes verin işçilere ya. Gelin, 100 lira verelim kardeşim, ne olacak ya. Bütçeden de vermiyorsunuz, işçinin fonundan veriyorsunuz zaten ya, işçinin fonundaki para. Çoğunu işverenlere verdiniz zaten bugüne kadar, yüzde 75'ini işverenlere teşvik olarak verdiniz. E, gelin, bir nefes aldıralım işçilere ya. Gelin, 100 lira verelim, kısa çalışma ödeneğini devam ettirelim, üç ay bir nefes alsın insanlarımız ya. Niye bundan çekiniyoruz anlamadım. Dünya trilyonlarca dolar veriyor, biz 1 milyar dolar vermekten çekiniyoruz ya. İşçiye geldiğinde nedir bu ketumluk, anlamıyorum

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyoruz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkan, bitireyim.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bitirin tabii, buyurun. Sürenizi geçtiniz, tamamlarsanız memnun olurum.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama bakın, 5 maddede de ben iki dakika konuştum Sayın Başkan, bu önemli bir madde yani rica ediyorum.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Tamam, buyurun, lütfen.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ediyorum.

Yani lütfen, bakın, hep beraber elimizi vicdanımıza koyalım ve genel anlamda bu pandemi tedbirleriyle ilgili gerekiyorsa yarın da çalışalım Sayın Başkan, oturalım ne gerekiyorsa yapalım ya.

Toparlıyorum önerilerimi: Şu 50 TL'yi mutlaka yükseltelim, kısa çalışma ödeneğini devam ettirelim. 50 TL'yi 100 TL yapalım. Bir önerim daha var: Ya, siz "yiyecek içecek sektörü" deyince ne anlıyorsunuz, bana söyleyin? Listeyi vermediniz bize.

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Dağıttırdım.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Nerede, hani bana gelmedi liste?

MUSTAFA KALAYCI (Konya) - Sizin de önergenizde yok etki analizi.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Onun var var, ben vereceğim, önerge konuşulunca...

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Ben fotokopisini verdim arkadaşlara.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - İyi de maddeyi oylayacağız, ne zaman gelecek daha yani?

Şimdi, burada hangi sektörler var, bakalım. Şimdi: Ciğerci, kokoreççi, dönerci, efendim mantıcı, çay ocağı, bar, gazino...

CAVİT ARI (Antalya) - Alabilenler mi bunlar?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Evet.

Bozacı, seyyar içecek satanlar, kantin faaliyetleri, kahvehaneler...

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Barlar, restoranlar...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bir dakika, şimdi, burada düğün organizasyon işletmecileri var mı? Düğün organizasyon işletmecileri var mı Nilgün Hanım?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Organizasyon şirketleri ayrı biliyorsunuz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, düğün organizasyonları yapan düğün salonları var mı burada?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Düğün salonları yok.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Amma yaptınız ya! Peki, düğün organizasyon şirketleri yok, efendim, etkinlik şirketleri yok. Peki, bunların pandemiden en çok etkilenen kurumlar olduğunu biliyor musunuz?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Burada ramazan süresince kapatılan yerleri getirdik.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Anlıyorum ama siz şimdi ramazanda düğün yapılabileceğini mi zannediyorsunuz bu pandemi şartlarında?

NİLGÜN ÖK (Denizli) - Düğün salonları kiralayabiliyor yani, biliyorsunuz saat sınırlaması var.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, hayır, bakın, ramazanda tamamen kapatılacak zaten buralar.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yalnız arkadaşlar, böyle karşılıklı bitiremeyiz biz, çok maddemiz var. Fikrinizi ifade ettiniz Garo Bey, değerlendirmesini yaparlar. Lütfen tamamlayalım artık.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Sayın Başkanım, tamamlıyorum, şunu söyleyeceğim: Sonuç olarak, buradaki işletmeler sınırlı ve buradan etkilenen başka sektörler de var, bunlar burada yok. Yani o açıdan bunu da genişletelim diyorum. Bununla ilgili önergemiz var, bunların hepsinin genişletilmesini ve rakamın yükseltilmesini ve kısa çalışma ödeneğinin de artırılmasını öneriyoruz.