ERHAN USTA (Samsun) - Çok teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Şimdi, tabii, hani gece çok geç oldu, uzun uzadıya konuşmayacağız ancak tabii, borca gelmeden, hakikatten çiftçi çok sıkıntıda ve öteden beri olan bir problem tabii bu, AK PARTİ'nin getirdiği bir problem değil. Şu söyleyeceğim kısım: Tabii, ciddi bir verim problemimiz var ancak... Tabii, uzun bir iktidardan bahsediyoruz, on dokuz yıllık bir iktidarın da bu verim problemi belli ölçüde çözülmesi lazımdı, maalesef bu çözülemedi. Verimsizlik problemi var veya düşük verim problemi var, hem bu çalışan başına baktığımızda, istihdam başına da var veya diğer yönleriyle baktığımızda da var. Bakıyorsun yani 5,3 ortalama büyümesi var AK PARTİ hükûmetleri döneminde, toplam millî gelirin ama tarım büyümesi -yani büyüme ne demek? Çiftçi geliri demek veya üretimi demek- 2,7 yani tam yarısı kadar, yarısında kalmış işte o yüzden de zaten millî gelir içerisinde tarım sektörünün payı giderek artıyor. Ama tabii, şimdi en son 2020 verileriyle 4,7 milyon -geçen yıl 5,1 milyon civarındaydı, demek ki orada da bir iş gücü kaybı olmuş- istihdamımız var. 4,7 milyon istihdamla... Yani istihdamda payı yüzde 18 tarımın ama millî gelirde payı yüzde 6,5. Yani zaten bu, verimsizliği ortaya koyuyor. Dolayısıyla buralara hakikaten bir şeyler üretmemiz lazım. Ben şunu takdirle karşılıyorum: İşte, araç gereç, biçerbağlar makinesi, şudur budur devlet oralara çok destek verdi fakat o teşviklerin birçoğu hatalı kullanıldı. Verilen teşvikler -kendi ailemin de yaptığı işten dolayı biliyorum- biz teşvik verdik, biçerbağlar fiyatları arttı, ondan sonra millet biçer-bağları almadan işlemini yaptırdı, yarısı oraya kaldı, yarısı buraya kaldı filan derken böyle bir sürü denetimsiz teşvikler oldu. Belki bir iyi niyet vardı ama denetlenememesi, arkasının gelmemesi, beklenilen faydayı temin edemedi. Dolayısıyla Sayın Başkanım, yani bu konuda hakikaten geliri artırmaktan başka çare yok. Şimdi bakıyorsun, -hani 2002 mukayesesi filan yapıyoruz ya arada bir, arkadaşlar da yapıyor, biz de yapalım- 2002 yılında toplam sisteme... Yani çiftçinin nerelere borcu var şimdi? Tabii, normal bir Tarım Krediye var, Ziraat Bankasına var, özel bankalara var -Garo Bey söyledi işte- piyasaya var ve çok yüksek miktarda, rakamını bilmiyoruz ama şikâyet geldiği için söylüyorum, tefeciye çok ciddi borcu var çünkü işte Tarım Kredide şeyi dolmuş, Ziraat Bankası da dolmuş, borç kullanamıyor ve gidiyor piyasadan bir şekilde birilerinin kucağına düşüp oralardan para borçlanıyor. Tabii, bu geçmişte de olmuş olabilir, o zaman da bilmiyoruz. Buna da sistemdeki borç olarak baktığımızda yani 2002 yılında toplam borcun toplam hasılaya, tarım hasılasına oranı yüzde 7'ymiş ama bugün geldiğimizde bu, yüzde 47'ye yükseliyor, borcun hasılaya oranı, yani 7'den 47'ye. Veya diğer bir ifadeyle aynı şeyin bir başka şekilde söylenişi, AK PARTİ Hükûmetleri döneminde tarım geliri cari fiyatlarla 9 kat artmış ama borç 58 kat artmış, böyle bir durum var. Dolayısıyla bunu kökten çözecek mutlak surette çözümlerin üretilmesi lazım, üretmemiz lazım, tarımı gözden çıkaramayız, çıkarmamamız gerekir, her yönüyle yani işte kırsal nüfusu belli ölçüde orada tutmamız lazım, şehirlerde daha fazla onlara iş gücü vermek çok daha maliyetli bir şey ve ne olursa olsun çok verimli arazilerimiz var, bu arazilerimizi yeteri kadar kullanıp, efendim, işte hem kendimize yetecek hem de ihracat yapacak şekilde üretim seviyesine gelmemiz lazım. Pandemi zaten tarımın önemini gösterdi. Bu anlamda çiftçilerin borç sorununun çözülmesi gerekir.

Önergeyi, şimdi burada açıklayayım mı yoksa önergede ayrıca mı konuşuruz, süreyle ilgili sorun varsa? Neyse önergede söyleyelim ama bu getirilen yapılandırma, tarım kredi açısından tamam belli ölçüde sorunu çözebilir ama buna bir miktar vade, faiz oranı açısından bakılması lazım, bunun da kapsamının genişletilmesi lazım, o kısmı da önergede konuşmak istiyorum.

Teşekkür ederim.