NECDET İPEKYÜZ (Batman) - Evet, aslında dinledik, ben gündüz de söylemiştim "kooperatif" kelimesi çok anlamlı ve desteklemek lazım, sahip çıkmak lazım. Ama bir taraftan da biz problemleri konuşurken, çözümleri konuşurken nedenleri de konuşmamız lazım. Çiftçi niçin borcunu ödeyemiyor? Yani çiftçi niçin bu hâle geldi? Yani bir taraftan dünya, pandemiyle birlikte gıda krizini konuşuyor, gıdada önümüzdeki dönemlerde neler yapılacağını konuşuyor, önlemler alıyor ve Türkiye tarım açısından çok şanslıyken giderek çiftçi mağdur, perişan ve sektör, tarım sektöründe artık kiminle konuşursak şikâyetçi. Böyle bir durumda nasıl bir düzenleme yapılabilir, nasıl bir çözüm bulunabilir? Bunları konuşmamız gerekirken yapılandırmadan söz ediyoruz, evet ama bu yapılandırma hepimiz de biliyoruz ki ilaç gibi gelmeyecek.

Yine, borç veriyoruz. İsim olarak yapılandırma ama çiftçi baktığında gerçekten bunu çözebilecek mi çözemeyecek mi? Yok. Miktara baktığımızda yani size bağlı, ortaklara bağlı bir düzenleme var ama Türkiye'de sadece sizden para almayıp bankalardan alan, mağdur olan, traktörüne, evine, tarlasına haciz konulan epey çiftçi var. Hele tarım politikalarıyla beraber yani baktığınızda, yakıt pahalı, enerji pahalı, tohum pahalı, gübre pahalı; hepsi de dövize endeksli ve bunlarla beraber girdiler artarken çiftçi artık haciz işlemleriyle beraber traktörüyle, tarlasıyla baş başa kalmış ve borcunu borçla ödemek için kurum bulamayınca tefeciye başvurmakta ve giderek çiftçilikten vazgeçmeye kalkışmakta.

Aslında son yıllarda Türkiye'deki kimi istatistiklerde de çiftçi oranı giderek düşmekte. Hele hele en çok destek çıkmamız gereken küçük oranda tarla sahibi olan küçük işletme diyebileceğimiz düzeyde çiftçilik yapanlara sahip çıkmamız gerekirken onlar yok oluyorlar, büyük sektörlerin kurbanı oluyorlar ve bu borçlanma nedenlerinin hepsi ortada. Bunlarla ilgili bir düzenleme yok, sadece faizle ilgili bir düzenleme yapılması düşünülmekte ama bu faizle ilgili düzenleme yapılırken de biz hep tercihlerden söz ettiğimizde, "Niçin bundan söz ediyorsunuz?" Arkadaşlar, daha bir iki ay önce Devlet Hava Meydanlarının işletmesini yapan firmaların 25 yıllığına kiraları ertelendi. 1 milyar 45 milyon euroluk pandemi nedeniyle zarar ettiklerinden 2020 için silindi, 2021 ve 2022 için yüzde 50 oranında düşürüldü. Topladığınızda 4 milyar küsur euro ediyor.

İBRAHİM AYDEMİR (Erzurum) - Silinen bir şey yok. Nereden çıkıyor?

NECDET İPEKYÜZ (Batman) - 2020 silindi, pandemi nedeniyle.

İBRAHİM AYDEMİR (Erzurum) - Silinmedi.

NECDET İPEKYÜZ (Batman) - Bunu yaptığınız zaman tercihlerinizi o yönde kullanıyorsunuz. Büyük kurumlar yerine gelin bütün çiftçilere destek çıkalım ve belli bir oran borçlarını silelim, destekleyelim. Yani söylenen rakamlar az önce Garo Vekilim söyledi gerçekten kooperatiflere uygun bir şey değil. Devasa firmaların borçları yapılandırılırken, düzenlemeler yapılırken yani kooperatife bağlı insanlara yüzde 12, yüzde 18 faiz düzenlemesini yapmak hiç kimsenin kabul edebileceği bir düzenleme değil ve erteleme çözüm değil.

Bir diğeri, çiftçiye sorduğumuzda ne diyor? Biz gittiğimizde görüştüğümüzde yani diyor ki: "Bir taraftan da üretimden uzaklaşıyoruz, en başta traktörümüze haciz işlemi konuluyor, dinamomuza haciz işlemleri konuyor." Yani bu krediler verilirken de en azından bu haciz işlemlerinde çiftçiyi üretimden alıkoymayacak bir düzenleme yapılması lazım. Bir taraftan da siz resmen diyorsunuz ki: "Bırakın köyünüzü terk edin, gidin." Yani siz çiftçinin elindeki traktörüne zaten haciz koyduğunuzda çiftçi bir daha üretime kalkışmaz ki, ne çocuğuna bırakır ne kimseye bırakır. Bu haciz işlemlerinin değişmesi lazım ve en büyük taleplerinden birisi de bu. Yani faizler silinmiyor, icra durdurulmuyor, sadece borçların belli bir faiz oranında yapılandırılmasına dönüştürüldü. Bu, yapılandırma değildir. Bu, yine çiftçiyi mağdur etmektir.