JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Teşekkür ederim.

Öncelikle teşekkür ederiz bu teknolojiyi tanıttınız bizlere.

Şeyi merak ettim: Kapasiteler çok düşük gibi geldi bana. Yani işte, 2 bin metreküpü 8 bin metreküpe çıkardığınız söyleniyor, işte bu Ağva'da falan. İşte, diğerleri 100 metreküp, 300 metreküp/gün, işte 10 metreküp gibi. Bunlar herhâlde deneme çalışmaları değil mi, ufak yani paket, böyle pilot çalışmalar gibi yapıyorsunuz.

Mesela, Eskişehir arıtma ihtiyacı günlük 140 bin metreküp gibi. Çok mu yüksek mesela böyle bir arıtma tesisi için, membran tesisini kurmak için çok mu yüksek maliyetler? Ufak ufak denemeler bunlar anladığım kadarıyla, değil mi?

PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU - Sayın Vekilim, tabii, ülkemizde şu anda su kıtlığının yaşandığı bölgelerde yeni yeni gündeme geliyor membran tesisleri. Bu Ağva'daki ilk uygulamaydı tabii, 8 bin metreküpe çıkarıldı kapasitesi. Ülkemizde şu anda birçok yerde 10 binlik, yakın zamanda -MUSKİ- Muğla'da bir tesis kurulacak, sanırım 70 bin metreküplük/günlerde bir tesis olacak. 10 bin metreküp/günlerde, 15 binlerde tesisler var; yakın zamanda Adana'da bir ilçede kurulacak. İhtiyaca bağlı olarak, tabii, bu membran üretiminin kapasitesi çok hızlı bir şekilde artırılabilir. Şu an yaklaşık 100 bin metreküp/günlük yıllık atık suyu arıtacak bir üretim kapasitesi var kurulan tesisin. Tabii, bu kapasiteyi 2 katına, 3 katına çıkarmak iki, üç aylık bir süre talep olması hâlinde.

Dünyadaki membran uygulamalarına baktığımızda, çok büyük kapasitelere doğru çıktığını da görüyoruz. İsveç'te 800 bin metreküp/günlük bir tesis var membran biyoreaktörlerin kullanıldığı, şu an inşaatı bitmek üzere.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Atık su arıtma tesislerinde?

PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU - Atık su arıtma tesislerinde, evet Sayın Bakanım. 800 bin metreküp/günlük atık suyu arıtan membran biyoreaktör tesisi şeklinde.

Çin'de 1 milyon 200 bin metreküp/günlük tesis şu anda yine inşaat hâlinde. Amerika'da artık standart hâle geldi 200 bin, 300 bin metreküp/günlük membran biyoreaktör tesisleri. Ülkemizde de önümüzdeki dört beş yıl içerisinde birçok yerde büyük kapasitelerde tesis kurulma ihtimalinin olduğunu düşünüyoruz çünkü maliyetler çok düştü yani şu anki bu yerli üretimle birlikte maliyetleri üçte 1'lere düşürmesi, işletme maliyetlerinde de yine oldukça ciddi azalmalar oldu. Önümüzdeki dönemde bunların kullanımı çok daha rahat olacak.

Tabii, yerli, millî teknolojinin bir diğer avantajı teknik desteğin çok hızlı sağlanabilmesi. Bu da ülkemizde önümüzdeki dönemde bu teknolojinin daha cesaretli bir şekilde kullanılmasını sağlayacak. Yani talep olması hâlinde çok rahatlıkla istenilen kapasitelerde bu büyük tesisler yapılabilir şu anda Sayın Vekilim.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Peki, mesela, fiyat nasıl, diyelim ki 100 bin metreküplük bir konvansiyonel arıtma tesisiyle...

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Hangisi, atık su arıtma tesislerinde mi?

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Tabii, tabii; atık su arıtmadan söz ediyorum.

PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU - Sayın Vekilim, ilk yatırım maliyetlerinin konvansiyonel arıtmayla hemen hemen aynı seviyelerde olduğunu söyleyebilirim membranlı tesislerin. Çünkü kullanılan alan üçte 1'e düşüyor, daha az inşaat yapıyorsunuz.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Tabii, inşaat maliyeti azalıyor membranda.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Daha az yer kaplıyor.

PROF. DR. İSMAİL KOYUNCU - İşte, membran maliyeti var, bir de farklı ilave ekipman bir miktar gidiyor. İlk yatırım maliyetleri hemen hemen aynı şu sıralarda. İşletme maliyeti ise bunun yüzde 10, yüzde 20 seviyesinde daha yüksek konvansiyonel arıtmaya göre. Bizim şu an önerimiz, su geri kazanımının yapılması gereken yerlerde bunun rahatlıkla bu yüzde 10, yüzde 20 maliyetler tolere edilebilir çünkü konvansiyonel arıtma çıkışında da eğer siz suyu geri kullanmak istiyorsanız ilave bir filtreden geçirmeniz gerekiyor ama membranlı tesis yaptığınızda direkt membrandan çıkan suyu kullanıyorsunuz. Dolayısıyla, su geri kazanımı olduğunda bu membranlı tesisler de işletme maliyeti açısından da yine hemen hemen konvansiyonel tesislerle başa baş hâle geliyor. Dolayısıyla, yerden de büyük tasarruf etmiş oluyoruz. Özellikle İstanbul gibi, Bodrum gibi, Muğla gibi hassas, böyle sit alanı olan, inşaatın yapılamadığı yerlerde önümüzdeki dönemde bu tesisler gündeme gelecek. Şu anda bildiğim kadarıyla yine Muğla'da sit alanı olduğu için inşaat yapılamayan yerde atık su arıtma tesisinin kapasitesini artırmak için membranlı bir tesis yapılıyor. İlave inşaat yapılmadan sadece membranlar yerleştirilerek kapasite 2 katına, 3 katına çıkartılabiliyor.