KOMİSYON KONUŞMASI

MEHMET RUŞTU TİRYAKİ (Batman) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Şimdi cumhuriyet başsavcısına bir yetki veriliyor. Cumhuriyet başsavcısına verilen yetki sanki böyle İçtihadı Birleştirme Kuruluna verilen yetki gibi bir yetki aslında. Cumhuriyet savcıları soruşturmayı sonlandırdı. Bu nasıl olacak? 2 şekilde olabilir yani en yaygın biçimiyle söylüyorum; ya takipsizlik kararı olacak veya bir iddianame hazırlanacak kovuşturma evresine geçilecek. Bunlar arasındaki farklılıkları cumhuriyet başsavcısı giderecekmiş. Nasıl giderecek? Yani hani somutlaştırmayı istemiş ya Ceza Genel Kurulu, nasıl yapacak? Şimdi, cumhuriyet savcısının takipsizlik kararına kimlerin itiraz edebileceği belli, nasıl denetleneceği belli. Bunda bir boşluk var mı? Yok. Yani, hani mevzuatta bir boşluk yok, takipsizlik kararına kimlerin itiraz edeceği belli, gideceksin başvuracaksın, takipsizlik kararı kaldırılacak veya onaylanacak. 2 şeyi cumhuriyet başsavcısı, bu 2 kararı nasıl ortaklaştıracak yani, hani böyle bir yetki veriyorsunuz? Bence öncekiyle yani mevcut 5235'le arasındaki fark şu: 5235 sayılı Kanun'da yani 18'inci maddesinde, işte Yargıtayın bir kararından sonra böyle bir değişiklik gereksinimi ortaya çıktığı söyleniyor ama mevcut hâlinde hiç kararlara ilişkin bir denetim yetkisi gibi durmuyor aslında. Yani, hani böyle kararlara, onun yürüttüğü hukuksal işlemlerin denetlenmesi gibi durmuyor mevcut yetki, en azından ben öyle anlıyorum. "Ağır ceza mahkemesi Cumhuriyet başsavcısının; ağır ceza mahkemesinin yargı çevresinde görevli Cumhuriyet başsavcıları, Cumhuriyet başsavcıvekilleri, Cumhuriyet savcıları ile bağlı birimler üzerinde gözetim ve denetim yetkisi vardır." Bu gözetim ve denetim yetkisi, kararlar üzerinde bir gözetim ve denetim yetkisi değil. Başsavcıya cumhuriyet savcılarının kararlarını denetleme yetkisi vermiş oluyorsunuz. Yani bu getirdiğiniz düzenleme, başsavcılara savcıların kararları üzerinde doğrudan denetim yetkisi gelmesi anlamına gelir. Ben bu yetkinin tehlikeli olduğunu düşünüyorum; bir.

İkincisi; böyle bir yetki verecekseniz, en azından bu yetkiyi nasıl kullanacağını da söylemeniz lazım. Yani 2 karar arasında bir uyuşmazlık var, içtihadı birleştirme kuruluna gittiğiniz zaman bir karar verecek. İçtihat niteliğinde olacak, değil mi? Farklı kararlar, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kurulu, Danıştay İçtihadı Birleştirme Kurulu tarafından bu aykırılıklar giderilecek. Peki, başsavcı bunu nasıl giderecek? Bu yetkiyi veriyorsanız ikisini de vermiş olursunuz. Diyelim ki bir iddianame hazırlandı, dava açıldı. Hem bunu denetlemiş olacak, doğru mu? Yani savcılığın...

AHMET ÖZDEMİR (Kahramanmaraş) - Hayır.

MEHMET RUŞTU TİRYAKİ (Batman) - Ama sonuçta bu da bir karar, "kararları" diyorsunuz. Bunu nasıl denetleyecek? Böyle bir yetkisi olabilir mi başsavcının? Olamaz. Öbürü ne?

AHMET ÖZDEMİR (Kahramanmaraş) - Ama onunla ilgili özel düzenleme var.

MEHMET RUŞTU TİRYAKİ (Batman) - Zaten var, onu söylüyorum.

Öbürü ne? Takipsizlik kararı. Takipsizlik kararına itiraz yetkisi verirsiniz. Yani eğer amacınız buysa, ikisi arasındaki farklılığı gidermek istiyorsanız dersiniz ki: "Başsavcı da takipsizlik kararına itiraz edebilir." Değil mi? Hani bu anlaşılır bir şey. Ama siz "Bu iki karar üzerinde denetim yetkisi var." diyorsunuz. Yetkisi bitti, iddianameyi hazırladı, dava açtı, başsavcı bu kararı nasıl denetleyebilir?

AHMET ÖZDEMİR (Kahramanmaraş) - Denetleyemez.

MEHMET RUŞTU TİRYAKİ (Batman) - E, veriyorsunuz ama bu maddeyle. 2 karar var.

AHMET ÖZDEMİR (Kahramanmaraş) - Vekilim, örnek verelim mi?

MEHMET RUŞTU TİRYAKİ (Batman) - Hayır, bu ayrı bir şey, ne anladığımız ayrı bir şey.

Burada söylediğiniz şey, savcıların kararları arasındaki uyuşmazlıklar... Bu 2 şekilde olabilir, değil mi? 100 kişi vardır, 20'siyle ilgili takipsizlik kararı verilmiştir, 20'siyle ilgili iddianame hazırlanmış, dava açılmıştır veya benzer olaylar vardır. Bu kararlar arasında nasıl giderecek? Sadece takipsizlik kararlarını giderecekse o zaman dersiniz ki: "Takipsizlik kararına itiraz yetkisi verelim." Eğer öbürü konusunda da yetki veriyorsanız... Böyle bir yetki veremezsiniz zaten, kovuşturma aşamasına geçen yetkiyi. Dolayısıyla bu, sorunlu bir yetki.

Hiç vesayet tartışmasına girmiyorum, o daha tehlikeli bir şey. Gerçekten, savcıların bağımsızlığı... Evet, başsavcının bazı denetim yetkisi elbet olmalıdır ama o denetim yetkisinin böyle görev dağılımı, planlama, bu şekilde anlaşılması gerekir. Başsavcının savcılar üzerindeki yetkisi, vesayet yetkisi olmamalıdır.

Teşekkür ediyorum Başkan.