DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Sayın Genel Müdür, değerli Yönetim Kurulu üyeleri, değerli milletvekili arkadaşlarım, değerli bürokratlar ve Sayıştayın temsilcileri; Komisyonumuza hoş geldiniz.

Yani bulguyla ilgili, tabii, Millî Piyango İdaresinin yaptığı şans oyunu çekilişleri Türkiye Varlık Fonuna devredildiği için yani soru da, soruya verilen yanıt da böyle enteresan bir hâl aldı. Çünkü Millî Piyango İdaresinin görevi artık izleme ve denetleme noktasında ve bugüne kadar da çözülemeyen yani 2012 yılından bugüne kadar çözülemeyen bu canlı yayın konusunda da hâlâ kanun teklifi hazırlanıyor olması gerçekten çok enteresan. Yani kırk dokuz yıllığına lisans hakkı Türkiye Varlık Fonuna devredildi, on yıllığına da Sisal-Şans adı verilen bir ortak girişime verildi ki bunun yüzde 51'i Demirören grubu, yüzde 49'u da İtalyan Sisal S.P.A adlı şirketin.

Şimdi, ben, tabii, daha önce TRT'de canlı yayınlanan ancak daha sonra canlı yayını durdurulan bu süreci tahlil etmenin, değerlendirmenin çok önemli olduğunu düşünüyorum çünkü ilerleyen süreçte verdiği hasılat veya ciro garantisini tutturamazsa eğer şirketler tekrar şans oyunu çekilişlerinin Millî Piyango İdaresi tarafından yapılması söz konusu olabilir. O nedenle sorunları iyi analiz etmek gerekli.

Benim daha önce sorduğum sorulara Millî Piyango İdaresinden gelen yanıta göre 2009 tarihinde yayın türü, yayınlanma şekli ve KDV dâhil fiyatını size söyleyeceğim, bazı veriler vereceğim, bunlar şöyle: Örnek, müzik-eğlence programlı bir çekiliş TRT 1 kanalında canlı yayınlanırsa 2009 yılında Millî Piyango İdaresinin ödediği tutar On Numara çekilişi için 33 bin lira, Şans Topu için 33 bin lira, Sayısal Loto için 33 bin lira, Süper Loto içinse 40 bin lira. 2012 yılına gelindiğinde, TRT bu yayın bedellerinde bir artışa gidiyor yani talep ediyor, ben buna "danışıklı dövüş" diyorum yani bu kadar milyarlarca liranın bulunduğu ve o denli bir sektörün yaptığı çekilişin canlı yayınlanmaması için âdeta atılmış bir adım gibi.

Bakın, On Numara 33 bin liradan 160 bin liraya çıkarılmış, Şans Topu da aynı şekilde 33 bin liradan 160 bin liraya -bunlarda KDV hariç bu arada, bu 160 bin liralar, ilk söylediğim 33 binde KDV dâhil- Sayısal Loto da KDV dâhil 33 bin liradan KDV hariç 160 bin liraya, Süper Loto da KDV dâhil 40 bin liradan, KDV hariç 160 bin liraya çıkmış. Yani nedir? Fiyat farkı TRT'nin Millî Piyango İdaresine "Ben senin çekilişlerini yayınlarsam senden alacağım fiyat şu kadar olur." dediği fiyat farkı yüzde 384,85. Müzik-eğlence programlarının fiyat farkı bu. Müzik-eğlence programsız yine TRT 1 kanalı canlı yayında fiyat farkı yüzde 471,43; müzik-eğlence programsız TRT 1 dışındaki bir kanaldaki canlı yayın fiyat farkı yüzde 757,14; yine müzik-eğlence programlı TRT 1 kanalı banttan yayın fiyat farkı yüzde 757,14. Millî Piyango İdaresi oyunu çekilişlerinde de fiyat farkı yüzde 433,33; yüzde 500; yüzde 380; yüzde 440 olarak belirlenmiş.

Burada yani 2012 yılından ve bu tarihten itibaren de TRT'de Millî Piyango İdaresinin yaptığı şans oyunu çekilişleri canlı olarak yayınlanmıyor. Burada bu devlet mekanizmasının içindeki kurumlar arasındaki koordinasyonsuzluk ve bundan kaynaklı olarak da devlet yönetiminin nasıl şeffaflığını yitirdiğinin âdeta bir ispatı niteliğinde.

Şimdi, iki yetkili var; biri TRT Genel Müdürü, biri Millî Piyango İdaresi Genel Müdürü veya bunların bağlı oldukları bakanlıklarda bakanlık görevini yapan kişiler yani bunların görüşerek bu sorunu çözememeleri mümkün mü? Mümkün değil. Yani bu sorunu çözmemek için çok ciddi bir çaba sarf edilmesi gerekiyor ve bu sarf edilmiş yıllar içinde ve KİT Komisyonu da bu sorunu bir türlü çözememiş, bu da çok enteresan, onu da söyleyeyim ve bugün geldiğimiz noktada da Türkiye Varlık Fonuna devredilen şans oyunu çekilişlerinin TRT'de canlı yayınlanmasıyla ilgili hâlâ kanun teklifi hazırlanacağı yönünde ifadeler var.

Ben bu bulguyla ilgili son olarak şunu söylemek istiyorum: Sayın Genel Müdür konuşmasının içinde bir noktaya vurgu yaptı, ben de orada kendisine seslendim, o da şuydu, diyor ki: "Millî Piyango İdaresi, şans oyunlarını sorumlu oyun anlayışı ve kurumsal sosyal sorumluluk ilkesi çerçevesinde düzenlemekte olup bu kapsamda yıllardır uygulamakta olduğu önlemlerden bir kısmına aşağıda yer verilmiştir." Yani önlem alıyor, eğer bu önlemleri almazsa çekilişlerin sosyal sorumlu oyun anlayışı ve kurumsal sosyal sorumluluk ilkesi çerçevesinde olmadığını da kabul etmiş oluyor. Nedir bu? Diyor ki: "Yazılı ve görsel medya aracılığıyla reklam kampanyaları yürütülmemektedir. Şu anda biz televizyonlarda izliyoruz şans oyunları reklamlarını, sosyal medyada görüyoruz, hele yanlışlıkla bir Google'dan veya herhangi bir internet arama motoruna Milli Piyango yazın, her girilen haberde Millî Piyango İdaresi ve yaptığı şans oyunları çekilişleriyle ilgili reklamlar düşüyor.

BAŞKAN MUSTAFA SAVAŞ - Televizyonda hangi kanalda?

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Birçoğunda var. Hangisinde olduğu önemli değil, önemli olan, yayınlaması ve yayınlanması konusunda Millî Piyango İdaresinin de çekincesini burada ortaya koymuş olması yazılı olarak ve Millî Piyango İdaresinin geçmişe giden derin bir tecrübesi de var bu konuyla ilgili.

Şimdi, buradaki çarpıcı sıkıntıyı şöyle ifade edeyim: İşin reklam tarafı, aynı zamanda Sayıştayın bulgularında yer alan sanal kumar oynama yaşının 15'e kadar düşmesi, bu konular bir yerde... Aynı zamanda da şöyle bir açmaz var: Bakın, bu elimde görmüş olduğunuz internet üzerinden şu anda Millî Piyango İdaresinin devrettiği şans oyunu çekilişlerine ilave olarak alan şirketin yaptığı şans oyunlarından bazı örnekler. Bunun sakıncası nedir, çok kısa iki cümleyle söyleyeyim. Bütün şans oyunları aldığınız biletin karşılığında o kürelerin içinden veya ona benzer sistemlerle çekiliş yaparken eşit şansları yarıştırır, başka bir akıl yoktur; kürelerden veya şans oyunu çekilişini gerçekleştiren makinelerin bir arayüzü, ara programı veya aklı yoktur. Dolayısıyla buradaki oyunlar bir programla kurgulanıyor, kaçıncı kez oyun oynandığında kişiye ne kadar para kazandıracağı zaten programda yazıyor. Dolayısıyla bu oyunu oynayanlar eşit şanslarıyla yarışmıyorlar. Zaten kurgulanmış bir program sisteminin içindeki ödüller belirli, kâr oranları da belirlenmiş, ne dağıtılacağı da belli, onu oradan alıyor; dolayısıyla bunun adı "kumar". Şimdi, bunu ben söylemiyorum sadece, bakın, başka kim söylüyor: Sisal Şans'ın yüzde 49 ortağı kim? İtalyan Sisal SPA, bunun yüzde 49 ortağı. Normal şartlar altında Türkiye'de ihaleye girme şartları bellidir Türk yasalarına uygun olarak. Mesela, yurt dışında kaçakçılık yaptığını tespit ettiğiniz bir firmayı ihaleye sokmazsınız; kaçakçıdır, bu konuda hüküm giymiştir, etmiştir, çeşitli yöntemlerle bunu yapmış olabilir. Bakın, İtalyan Sisal SPA'nın -isterseniz milletvekillerimiz de cep telefonlarından şu anda yazabilir- resmî oyun sitesinin "web" adresi "sisal.it" -sisal nokta Italy'nin kısaltılmış hâli- isterseniz buyurun girin şimdi. Girdiğiniz zaman ne çıkıyor? Bakın, böyle bir uyarı çıkıyor. Okuyayım: "Dikkat, yasa dışı bahis ve kumar suçtur." Resmî internet sitesi. Şu anda Türkiye'de şans oyunu çekilişlerini yapıyorlar. Diyor ki: "Telekomünikasyon İletişim Başkanlığı kararıyla erişimi engellenmiştir." Erişimi engellenen oyunlar şu anda Millî Piyango İdaresinin devrettiği şans oyunlarına eklenerek Sisal Şans tarafından Türkiye'de oynatılıyor ve bu bir şans oyunu değil, milli piyango gibi bir oyun değil bu. Bunlar programlarla arayüzler oluşturulup, tamamen bir kumarhane mantığıyla programlanmış oyunlar. Tıpkı yurt dışına kripto parayla ilgili kaçan birisi var, 2 milyar dolar parayı götürdüğü söyleniyor, o da aynı. Bir vatandaş, kendi cüzdanı diye tanımladığı bir yere para gönderiyor, o işlem yapıyor, vatandaş girdiğinde parayı kendi cüzdanının içinde görüyor hâlbuki o bir arayüz, para gerçekte gönderdiği kişinin hesabında ve çekmeye çalıştığı anda arayüzdeki program devreye giriyor, uyarı veriyor ve en fazla parayı bir araya getirdiği anda da arayüzü kapatıyor ve bir flaş disk diyeyim, öyle ifadeyim, onunla birlikte yurt dışına 2 milyar dolarla gidiyor.

Şimdi, bu da onun farklı bir versiyonu. Dolayısıyla, söylemeye çalıştığım, sizin izleme, denetleme göreviniz var Milli Piyango İdaresi olarak ama bu izleme ve denetleme görevini biraz önce bahsettiğim programlama mantığıyla yapılan pek çok "kumar" diyorum ben bunu ama burada ortak bir dil kullanmak açısından "şans oyunu" diyelim.

AHMET KAYA (Trabzon) - Bahis.

DENİZ YAVUZYILMAZ (Zonguldak) - Evet, bahis diyelim veya o minvalde. Bunun için, bunu yapabilecek personel kadronuz var mı? Türkiye Varlık Fonuna şans oyunu çekilişlerini devrettikten sonra böyle bir dijital konuda, program yazma konusunda yetkin bir teknik personel alımı yaptınız mı? Çünkü sadece noterin gidip de, 5 tane kürenin karşısına geçip, şöyle bir bakıp "Evet, burada bir hile yoktur." demesiyle artık, şu anda hile yapılmadığını düşünmek bu çağda oldukça zor. İzleme ve denetleme görevinizde bu internet üzerinden oynatılan oyunlarda kurgulanmış bir programın devreye girip girmediğini ve aynı zamanda hile yapılıp yapılmadığının nasıl tespit ediyorsunuz, kaç personelle tespit ediyorsunuz?