JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Şimdi, Hocam, teşekkür ederiz sunumunuz için.

PROF. DR. ELİF ÇOLAKOĞLU - Ben teşekkür ederim, sağ olun.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Şimdi, çok güzel aslında özetlediniz, yani iklim krizinin etkilerine uyum sağlamada dirençli şehirler oluşturabilmek için yapılması gerekenleri bir biri sıraladınız. Bir taraftan, aslında, burada sunuşunuzda belki söz etmediniz, kısa geçtiniz ama bize gönderdiğiniz sunumlarınızda bu, karbon yutak alanlarının korunması, hatta arttırılması, fosil yakıt tüketimini azaltarak yenilenebilir enerji kaynaklarını yaygınlaştırmak, enerji verimliliği politikalarıyla iklim krizine neden olan sera gazı salınımlarının azaltılması ve diğer yandan şehir altyapısının afetlere dirençli hâle getirilmesi ve şehirlerin üzerindeki su adası etkisini azaltan, şehirde yaşayanları sıcak hava dalgalarından koruyan yeşil alanların arttırılması diyerek çok güzel özetlemişsiniz aslında. Ben dün akşam çalıştım birazcık sunumunuzu.

PROF. DR. ELİF ÇOLAKOĞLU - Ben teşekkür ederim, sağ olun.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Şimdi, aslında yutak alanları, ormanları madenleri taş ocağıyla, maddelerle yapılaşmaya açıyoruz ve biyokütle santrallerinde orman ürünlerini yakıyoruz. Kişi başına düşmesi gereken, bakın, yeşil alan miktarı 15 metrekare diye çok güzel herkes söylüyor. Şehircilik Bakanlığı da bunu bu şekilde ilan ediyor ama World Cities Culture Forum'un raporunda mesela İstanbul sahip olduğu yüzde 2,2'lik yeşil alan oranıyla -mesela burada bir tablo var- 37'nci şehir olarak son sırada yer alıyor İstanbul bir mega şehir olarak.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Kusura bakma, ona itiraz ediyorum. İstanbul'da, il il düşünürsek yüzde 50'si yeşil alandır, ormanlar...

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - İl bazında, kent merkezinde, yerleşim...

MURAT BAKAN (İzmir) - Metropolden bahsediyor, siz makropolden bahsediyorsunuz.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Evet yani mücavir alan sınırları değil, kent merkezinden.

Bakın, yani gerçekten çok acı.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Yok, onu tekrar değerlendirelim.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Mesela İstanbul Büyükşehir Belediyesi kişi başına düşen kent için yeşil alan oranının 8,41 olduğunu bildiriyor.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Ya, bazı şeyleri hesap etmemişler. Mesela şu anda Ümraniye'de Kanuni Sultan Süleyman ormanlık... Fatih ormanı gibi... Alan ne kadar, biliyor musunuz: New York'taki Central Park'ın 2,5 katı.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Ama bir de yapılaşmaya çok açık bölgeleri düşündüğümüz zaman...

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Yapılaşma falan yok orada. Siz İstanbul'a bir...

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Hayır, hayır, ben o bölgelerde değil, yani bir genel, bütün olarak değerlendiriyoruz. Ya, bunlar bilimsel olarak yapılan araştırmalar sonucu çıkmış.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Ümraniye çöplüğü patladıktan sonra orayı da yeşil alan yaptık yani park yaptık.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Bakın, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı resmî verilerinde İstanbul'da kişi başına 7,57 metrekare yeşil alan düşüyor yani Bakanlığın sitesinde 7,57 gösteriyor.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Merkezdedir o.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Şimdi, mesela Esenler ve Zeytinburnu'nda 1 metrekare veriyor yeşil alan miktarını. Maslak, o civarlarda da öyledir muhtemelen. Hani orada, evet, biraz orman var, yeşil alanlar var alt tarafta ama...

Dolayısıyla, bakın, Bakanlık yönetmeliğine göre bir şehirde kişi başı düşmesi gereken yeşil alan miktarı en az 15 metrekare diyor. Dünya Sağlık Örgütü aktif yeşil alan oranını 9 metrekare söylüyor. Böyle olduğu düşünüldüğünde yaklaşık tüm Türkiye'de 6,2 gibi bir rakam ortaya çıkıyor. Dolayısıyla, şehirlerde 10 metrekare gibi bir yeşil alan açığı var. Bu, son derece net olarak belirlenmiş bir şey.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Şimdi bu dikkate alınarak çok sayıda millet bahçesi her ilde yapılmaya başlandı. İnşallah bunların atması lazım.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Artacaktır.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Yani benim şahsi kanaatim yeşil alanın daha da artması gerekiyor.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Vallahi kesinlikle artması gerekiyor ama burada yerel yönetimlerin son derece dirençli durması gerekiyor. Şöyle: Çünkü Bakanlıktan direkt yapılaşma projeleri geliyor. Bizim mesela Eskişehir'de kent meydanı olarak ayırdığımız alan yapılaşacaktı aslında. Sonuçta yapamadılar. Dediğiniz gibi, bahçe yapmak zorunda kaldılar falan gibi... Dolayısıyla yerel yönetimlerin direnci çok önemli burada. İşte biz ne yapıyoruz? Termik santralleri enerji diyerek döşüyoruz ve hep alanları düşürüyoruz.

Dolayısıyla, bu sene Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı da bütçe görüşmelerinde mesela sayfalarca enerji üretimini anlattı ama yarım sayfa enerji verimliliğini anlattı. Siz aslında enerji verimliliğiyle ilgili de şehirlerin yapması gerekenleri özetlediniz. Dolayışıyla sizin sözünü ettiğiniz azaltım ve uyum çerçevesinde aslında bir koordinasyon var, olması gerekiyor daha doğrusu ama bizde bu yok. Dolayısıyla, biz dirençli şehirlerde yaşayamadığımız gibi, şehirlerimizi dirençli hâle getirmek için de tam tersini yapıyoruz. Sürekli asfalt döküyoruz.

PROF. DR. ELİF ÇOLAKOĞLU - Efendim, aslında bu işe yeni başlıyoruz, öyle söyleyeyim.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - İşte evet ama yani geciktik. İklim krizinin olumsuz etkilerini hissediyoruz. Dolayısıyla, hani iklim krizi derinleştiğinde biz şehirlerimize böyle ihanet etmeye devam edersek ölecek miyiz? Ya da biz hani bir şekilde kurtulsak bile çocuklarımız ve torunlarımız ölecek mi? Onu soracağım.

PROF. DR. ELİF ÇOLAKOĞLU - Ölmeyecek.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Bir de aslında güzel bir noktaya değindiniz "Urban Flood Plan" diye. Türkiye'de mesela şehir sel planı olan bir örnek var mı yani hiç sel planı yapıldı mı? Mesela geçtiğimiz yıl, işte yaşadık sorunları.

PROF. DR. ELİF ÇOLAKOĞLU - Karadeniz'de böyle bir çalışma var diye biliyorum.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Karadeniz'de yapıldı mı yani, hiç incelediniz mi onu?

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Taşkın planları var tabii.

PROF. DR. ELİF ÇOLAKOĞLU - Var, var; tabii, tabii.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Sel planları?

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Tabii, taşkın planları var. Ben belki...

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Ama şehir bazında yani bir plan.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Şehir bazında var.

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Stratejik plan gibi, eylem planı gibi var.

BAŞKAN VEYSEL EROĞLU - Evet, bütün planlar var.

Sizin sorunuz bittiyse ben buna...

JALE NUR SÜLLÜ (Eskişehir) - Evet, bitti, sorum bitti.

Teşekkür ediyorum.