KEMAL PEKÖZ (Adana) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Kurum temsilcileri ve Sayıştay temsilcileri hoş geldiniz.

Kamu hizmeti yapan her kuruluşun mutlaka tarafsızlığı ve objektif olması çok önemli ama İller Bankası gibi her santimetrekareye hükmeden ya da her santimetrekareyle ilgilenen bir kurum için, bu, çok daha önemli. Bu bakımdan yapılacak olan her işlem, her harcama, her hizmet bütün herkesi ilgilendiriyor.

İlginç bir şey, çok önceleri çok fazla şikâyet gelirdi, belki bizim şu anda belediyelerimiz kalmadığı içindir biz çok şikâyetten haberdar olmuyoruz artık pek şikâyet yok. Ya siz gerçekten çok başarılısınız son zamanlarda ya da bizim belediyelerimiz kalmadığı için sizden haber alma şansımız olmuyor.

Daha önceki yıllarda İller Bankasına sorduğumuz sorular vardı. Mesela, bir tanesi aklıma geliyor, hiç unutmuyorum "Hangi belediyeye ne kadar hibe yardımında bulundunuz? Bir de hangi belediyenin ne kadar borcu var? Geliriyle mütenasip midir, değil midir?" diye soru sormuştum. Bana gelen cevapta "Müşteriyle banka arasındaki bir sırdır, verilemez." deniyordu. Oysaki ben bir şey bankası olduğunu düşünmüyorum yani para toplayan, o parayı da piyasaya dağıtan bir banka olarak değil de daha çok kendisine verilen hizmetin karşılığı ayrılan bir bütçeyi değerlendirip ona göre kullanan bir yer olduğunu düşünmüştüm fakat son zamanlarda gerçekten çok fazla şikâyet duymuyoruz, o bakımdan da herhâlde olumlu gelişmeler vardır diye düşünüyorum.

Onun için ben şimdi birkaç soru sormak istiyorum. Kaynaklar ve varlıklardan söz ederken yabancı kaynaktan söz ediyorsunuz, ben bunu anlamadım doğrusu, yabancı kaynak nedir? 16 milyar -yaklaşık olarak söylüyorum- öz kaynak, 8 milyar da yabancı kaynak, 8 milyar 975 milyon da yabancı kaynaktan söz ediyorsunuz. Bunun ne olduğunu anlamadım.

Bir de İller Bankası sözleşmeli personel çalıştırıyor bildiğim kadarıyla. Bu memurlar nasıl ve ne şekilde sözleşmeli statüsüne geçirildi? Bu 2011'de olan bir olay galiba, bu doğrultuda kaç memur sözleşmeli statüsüne geçirildi? Sözleşmeli çalışmayı kabul etmeyen memurlar diğer kamu kurumlarına geçirildiği belirtiliyor. Hak ve statü kaybı meydana geldi mi, geldiyse son durum nedir?

Yine, Kamu İhale Kanunu'na göre banka zaman zaman ihaleler yapıyor. Onun için, burada "81 mal alımı, 184 hizmet alımı, 132 de yapım işlemi var." deniyor ve 1,1 milyar lira civarında 397 ihaleye harcama yapılmış. Bu ihaleler hangi şirketlere verildi? Söz konusu ihalelere konu iş ve işler nelerdir? Doğrudan temin edilen 531 iş toplam değeri olan 10,5 milyar TL'nin ne kadarlık bir bölümünü kapsıyor diye soruyorum.

Yine, nakdî kredilerle ilgili bir şey var. Bedri Bey "Biraz düşürülmesi lazım." dedi ama İller Bankası düşük krediyle veriyor ama yüzde 17-18'e mal ettiği kredileri yüzde 12 ile yüzde 11'le veriyor diye biliyorum. Orada da bir dengesizlik oluyor çünkü sonuçta herkesten o temin edilmiş oluyor ama kredi alabilenler bunu kullandığı için bazı yerler kredi almakta çok zorlanıyor ve alamıyor İller Bankasından. Pay verilmiyor, dolayısıyla onlara avantaj sağlanmış oluyor, bunun da doğru bir şey olmadığını düşünüyorum.

Proje kredileri kapsamında altyapı ve üst yapı başlıklı desteklemeler yapılmış fakat altyapı başlığı altında yer alan diğer altyapı başlığına yönelik kredi gerçekleşme oranı altyapı kredi gerçekleşme oranından fazladır. Burada diğer altyapı ve altyapı sınıflandırmaları nasıldır? Nasıl bir sınıflandırma yapıyorsunuz burada, onu öğrenmek istiyorum.

Erdemli Mersin ile Hazar Elâzığ tesisleri satılmış. Bunlar niçin satıldı? Sadece finansman sağlamak için miydi, başka bir amacı var mıydı? Bir de kime, ne kadarlık bir fiyata satıldı bu tesisler?

Pazarlık usulüyle ihaleye çıkan iş kolları nelerdir? Hangi şirketlere verilmiştir? Ne kadar ödeme gerçekleştirilmiştir bu işler için? "368 iş için tamamlanan ve ihale edilen projeler." demişsiniz, bunlar hangi belediyelere aittir, bunu öğrenmek istiyorum. Yine, 2017 yılında 59 adet belediyeye 100 adet iş için ihale yapılmış ve bu işlere ait 70 milyar 849 bin TL ödeme gerçekleştirilmiş. Bu 59 belediye hangileridir?

Bir soru daha sormak istiyorum. Bazı belediyelerin gelirleriyle mütenasip olmadığı ve yıllara varan borçlanmalar yapıldığı biliniyor. Örneğin 4 milyar, 6 milyar arası geliri olan bir belediyenin 600 milyon lira -bunun büyük bir kısmı İller Bankasına olmak üzere- borçlandırıldığı ifade ediliyor. Bu belediyeler kaç sene içerisinde bunu temin edecekler ve ödeyebilecekler? İkincisi, borçlu belediyeler borçlandıklarında gelirlerinin yüzde kaçını size her ay geri ödemek durumunda kalıyorlar? Bazı belediyelerin borçları senelerce ertelenirken bazı belediyelere, özellikle muhalefette olan belediyelerin bu borçlarının ertelenmediği ve yüzde 40'lara varan kesintilerin yapıldığı söz konusu. Belediyelere tabii kişi başına sonuçta tahsisat çıkartılıyor ancak bazı yerlerde altyapı vesaire şeyleri tamamdır ama çoğu yerde, bazı bölgelerde ise özellikle Doğu ve Güneydoğuda, çoğu ilde bunlar son derece eksiktir. Dolayısıyla, oraya aynı şekilde, aynı oranda tahsisat yapıldığına göre siz de aynı oranları eğer sağlamazsanız en azından kesintilerde ve daha fazla kesinti yoluna giderseniz ya da muhalefetle iktidar arasındaki farkı gözetip orada ayrımcılık yaparsanız bu belediyelerin hiçbir zaman o hizmetleri yerine getirmesi söz konusu olamayacak ve bölgede yaşayan vatandaşlar da her zaman olduğu gibi son derece sıkıntı yaşamaya devam edecekler.

2000 yılında İçişleri Bakanlığının bünyesinde bir toplantı yapılmıştı biz o zaman bir öneride bulunmuştuk. Bizim o zaman 37 belediyemiz vardı, biz demiştik ki gelişmiş şehirlerle gelişmemiş şehirler arasında ya bir pozitif ayrımcılık yapılmalı, gelişmemiş olan yerlere daha fazla yardımcı, destek olunmalı, hibelerde... Diğer bakanlıklarda zaman zaman hibeler oluyor ve Sağlık Bakanlığını gibi, Çevre Bakanlığı gibi falan "Bu konularda bir pozitif ayrımcılık yapılmalı ya da en azından onlara verilen krediler uzun vadeli olmalı ve kesintileri az olmalı ki döner sağlayabilsinler." demiştik. O zaman olumlu karşılanmıştı ama sonradan bu gerçekleşmedi ve bugüne kadar da bu sürüyor. Bundan sonra, siz, umarım, bunları gerçekleştirirseniz, en azından zorda olan belediyelerin tekrar ödeme yapabilecekleri bir düzeyde kendilerine kolaylık sağlamaya çalışırsınız diyorum.

Başarılar diliyorum, kolay gelsin size.