Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
Konu | : | 2025 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu Teklifi (1/278) ve 2023 Yılı Merkezi Yönetim Kesin Hesap Kanunu Teklifi (1/277) ile Sayıştay tezkereleri a) Gençlik ve Spor Bakanlığı b) Spor Toto Teşkilat Başkanlığı |
Dönemi | : | 28 |
Yasama Yılı | : | 3 |
Tarih | : | 05 .11.2024 |
MUSTAFA ADIGÜZEL (Ordu) - Sayın Bakanım, değerli hazırun; şimdi, 2021 yılıydı, yine bu Komisyonda Spor Toto Teşkilatını yöneten kadronun belirsizliği Sayıştay raporlarında da konu olmuştu ve "Sayıştay raporunda da bu yönetim şeması neden yok?" diye eleştiri olmuştu, bunu dile getirmiştik. Şimdi, ben, bugün, Spor Toto Teşkilatının internet sayfasına girdim. Spor Toto Teşkilatının internet sayfasında -şöyle- bir ekran görüyorsunuz, bu ekranın üst kısmında "Kurum hakkında" kısmına girip teşkilata bakınca ne teşkilat başkanı ne de yönetim kurulu -şu şekilde- görünmüyor. Bu, 2021 yılında da böyleydi; aradan dört sene geçmiş, hâlâ böyle. Acaba Spor Totonun bütçesi mi bu işi düzeltmeye yetmiyor? Çünkü o günkü eleştiri "Buradaki Yönetim Kurulu Başkanı Spor Bakanı, Teşkilat Başkanı da 2'nci kişi ama diğer 3 kişi belli değil." eleştirisiydi. Bugün hâlâ mı belli değil acaba? Ama benim aldığım bilgiye göre şu anda Küçükesat'taki Spor Toto Teşkilatından hâlâ bir önceki Bakanımız Kasapoğlu'nun ayrılmadığı, sıkça orayı ziyaret ettiği, hatta ofisinin orada devam ettiğiyle ilgili bilgilerim var. Şimdi, bizim bildiğimiz teşkilat yönetmeliğine göre, yayınlanan yönetmeliğe göre Spor Bakanımız oranın Yönetim Kurulu Başkanı. Şimdi, bir önceki Bakanın oradan neden ayrılmadığını ben öğrenmek istiyorum, bu konuyla ilgili bilgiler doğru mudur?
Şimdi, bu Spor Totoyu çok önemsiyorum, şundan dolayı: Çünkü Spor Bakanlığı bütçesinin tam 4 katı bütçesi var arkadaşlar. Biz, bugün Spor Bakanlığını konuşuyoruz. Mesela, ben size yıllara göre bütçelerini söyleyeyim: 2021 yılında Spor Bakanlığı 18 milyar, Spor Toto bütçesi 70 milyar; 2022 yılı 28 milyara, 117 milyar; 2023 yılı 66,5 milyar Spor Bakanlığı, tam 338 milyar gerçekleşmiş Spor Toto bütçesi. Eğer, bu yıl Bakanlığın bütçesi 232 milyar ise Spor Toto bütçesinin 2025 yılında tam 1 trilyon lirayı geçmesi muhtemel.
Biz çok büyük bir bütçeyi konuşuyoruz fakat bu bütçeyle ilgili hiçbir detay yok. İki yıl öncesine kadar Spor Bakanlığı bütçesinde bu Spor Totodan özellikle vakıf, derneklere ayrılan meblağlar açıklanıyordu ama son iki yıldır, bu yılla beraber üç yıldır bu detaylar verilmiyor. Neden verilmiyor? Çünkü birtakım "toplum yararına dernek" adı altında vakıf ve cemaatlere buradan yüksek miktarlarda para aktarıldığını biliyoruz. Bırakın Spor Totoyu, Gençlik Spor Bakanlığının 2024 yılının ilk altı ay raporuna göre 699 milyon lira bu bahsedilen vakıflara, derneklere aktarılmış. Bu ne kadar bir para biliyor musunuz? Uyuşturucuyla mücadelede sizin şu anda bütçeye koyduğunuz 48 milyon liranın tam 15 katına yakın bir paradan bahsediyoruz. Geçen yıl uyuşturucuyla mücadelede Spor Bakanlığı bütçesine sadece 7 milyon lira aktarılmış, bu on binde 1'e denk geliyordu; bu yıl artırmışsınız, on binde 2 yapmışsınız, tüm bütçenin 48 milyon lirasına denk geliyor. Şimdi, bu aktarılan paralar nedeniyle ben Spor Toto Teşkilatına Hükûmetin örtülü ödeneği dedim, buna itiraz ettiler. Çünkü buradan çok yüksek miktarlarda paralar adı açıklanmayan, denetlenmeyen bazı kurumlara aktarılıyor. Ne kadar paradan bahsediyoruz, tekrar ifade etmek istiyorum: Gençlik Spor Bakanlığının bütçesinin tam 4 katından, 5 katından kastediyoruz arkadaşlar, tek başına Spor Toto üzerinden. Mesela bu aktarılan yerlerden biri de Diyanet. Şimdi, sene başında bizzat Ali Erbaş açıklamış "İlim Yayma Cemiyeti Yurdu bizim için ikinci bir üniversite oldu." demiş. Spor Totonun milyarlarca lirası "sivil toplum kuruluşları" adı altında buralara doğrudan ya da dolaylı pompalanıyor ve Ensar Vakfı, TÜRGEV Vakfı gibi vakıflarla ortak etkinlikleri var. Bu vakıflar Spor Toto parasıyla besleniyor ama Diyanet İşleri Başkanlığı bir cuma hutbesinde Toto, Loto gibi şans oyunlarının da bir çeşit kumar olduğunu ve haram, günah olduğunu ifade etmiş, doğrudur. "İyi de Spor Toto parasıyla imam hatip lisesi, İslami bilimler enstitüsü binalarını neden yaptırıyorsun? Spor Totonun milyarlarca lirasını neden bu bahsettiğiniz derneklerle ortaklaşa kullanıyorsun?" diye de insana sormak lazım.
Şimdi, Sayıştay raporu bulgu listesinde 2 tane bulguyu önemsiyorum: Bulgu 4'te il müdürlükleri tasarrufundaki taşınmazların tahsis ve kiralama yoluyla amacı dışında kullanıldığını ve buraların düğün salonu, lokanta, kafe gibi bazı etkinliklerde kullanıldığı...
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)
BAŞKAN MEHMET MUŞ - Sayın Adıgüzel, toparlayın, mikrofonunuzu açıyorum.
MUSTAFA ADIGÜZEL (Ordu) - Yine bulgu 5'te de Yükseköğrenim Kredi ve Yurtlar Genel Müdürlüğü yurtlarında 140 işletmenin özel kişilere verilirken hakkaniyet gözetilmediği... Bunlara dikkat etmek gerekiyor.
Son olarak, 2022 yılında bir Spor Kulüpleri ve Spor Federasyonları Yasası çıkarttık hep beraber, burada oy birliğiyle çıkarttık, güzel bir çalışmaydı. Ancak bunun ikincil mevzuatı çıkarılmadığı için şu anda spor kulüpleri hâlâ Spor Bakanlığı tarafından denetlenememektedir. 42'nci maddedeki spor federasyonlarının her türlü iş, işlemleri, harcamalarıyla ilgili denetim ve yine bu spor kulüplerinin de benzer bir şekilde denetlenmesiyle ilgili Spor Bakanlığı tarafından ikincil mevzuatları yapılamadığı için, ilgili kurullar kurulamadığı için, maalesef, spor kulüpleri ve spor federasyonları hâlen daha denetlenmemekte, mali açıdan çok kötü durumda olmalarına rağmen gereği yapılmamaktadır.
Teşekkür ediyorum.
(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)