HALİL ÖZTÜRK (Kırıkkale) - Sayın Başkan, değerli Komisyon üyeleri; görüşmekte olduğumuz 24'üncü maddenin uygulanmasında ileride aksaklıklar olabileceği düşüncesiyle Komisyonumuzda düzeltilmesini öngördüğümüz bir öneriyi sizlerle paylaşmak isterim.

Şimdi, yürürlükte olan 5271 sayılı Kanun'un 23'üncü maddesinin (2)'nci fıkrası aynen şöyle diyor: "Aynı işte soruşturma evresinde görev yapmış bulunan hâkim, kovuşturma evresinde görev yapamaz." Dikey itiraz usulünde, soruşturma evresinde tedbirlere dair itirazları inceleyecek hâkimlerin kamu davası açılması hâlinde bu fıkra sebebiyle görev yapması hukuken mümkün görülmemektedir. Çünkü 24'üncü maddeyle, CMK'nin 268 maddesinin (3)'üncü fıkrasının (b) bendinde değişiklik yapan fıkrayla sulh ceza hâkimliğinin tutuklama ve adli kontrole ilişkin verdiği kararlara karşı itirazların incelenmesinde asliye ceza mahkemesi hâkimine ve ağır ceza mahkemesi hâkimine -bildiğiniz üzere- yetki verilmektedir. Dikey itiraz usulü yerinde olmakla birlikte, yetkinin verildiği merciler yönünden uygulamada aksaklıkların ortaya çıkma ihtimali de büyüktür. Şöyle ki: Her ne kadar dikey itiraz olarak nitelendirilmekteyse de sulh ceza hâkimliği, yalnızca soruşturma evresinde alınması gereken hâkim kararlarının alındığı özel bir yargı mercisidir. Tutuklama ve adli kontrole ilişkin kararların itiraz mercisi, genellikle tutuklama yasakları kapsamında kalan, daha az cezaları içeren, basit suç fiillerinin yargılandığı mahkeme olan asliye ceza mahkemesi yerine tutuklama ile adli kontrol tedbirlerinin yoğun şekilde uygulama alanı bulduğu "katalog suç" olarak adlandırılan daha ağır cezaları içeren suç fiillerinin yargılanmasının yapıldığı ağır ceza mahkemesi olarak düzenlenebilmelidir. Bu durum, tutuklama ve adli kontrole ilişkin kararlara yönelik itirazların soruşturma evresinin sonunda kamu davası açılarak kovuşturma evresine geçilmesi hâlinde yargılamanın çoğunlukla yapılacak olduğu ağır ceza mahkemesince dikkat ve özenle incelenmesine, dolayısıyla soruşturma evresinde olası hak ihlallerinin önüne geçilmesinde fayda sağlayacaktır.

Ayrıca, mevcut düzenlemeyle, itirazların incelenmesi hususunda ağır ceza mahkemesi başkanına yetki verilmişse de bu husus ağır ceza mahkemesinin birden fazla hâkimden oluşan doğal yapısına aykırıdır. Soruşturma sonucunda iddianame düzenleyip kamu davasının ağır ceza mahkemesince görülmesi hâlinde duruşmayı yönetecek mahkeme başkanının kovuşturma evresinde alınacak tedbirler hakkındaki kararlarda mahkeme üyeleri üzerinde etkide bulunmasına neden olabilecektir.

Teşekkür ederim Başkanım.