| Komisyon Adı | : | PLAN VE BÜTÇE KOMİSYONU |
| Konu | : | Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi'nin (2/3740) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 4 |
| Tarih | : | 12 .07.2021 |
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.
Ben kanun teklifinin tümü üzerinde sözlerimi ifade ederken aslında bahsetmiştim, biraz açmak istiyorum: Şimdi, bir kere, Meclis çatısı altında bir Deprem Araştırma Komisyonu kuruldu, çalışmalarını yaptı. Bayağı da kapsamlı, çok da verimli bir çalışma dönemi geçirdik üç ay; bütün kurum kuruluşları, yetkilileri, üniversiteleri, meslek kuruluşlarını, aklınıza gelebilecek her alanda... Kaboğlu Hocamın bahsettiği depremin öncesi, esnası, sonrası, bütün meseleler, mevzuat meseleleri de dâhil, olduğu gibi didik didik edilip elden geçirildi ve bir rapor üretildi; bu rapor yakında gündeme de gelecek. Bu raporda zaten mevzuatla ilgili bazı sorunlar, aksaklıklar da ifade edildi. Şimdi, bu kanun maddesinin gelmesi sanki biraz "ön alma" gibi bir durum yaratıyor diye açıkçası düşünüyorum.
Şimdi, değerli arkadaşlar, bakın, Sayın Bakan Yardımcım "Öyle bir şey yok." falan dedi gerçi ama 7269 sayılı Afet Yasası'nın 2'nci maddesini okuyorum: "Su baskınına uğramış veya uğrayabilir bölgeler, İmar ve İskan Bakanlığının teklifi üzerine Devlet Su İşlerinin bağlı bulunduğu Bakanlıkça; yer sarsıntısı, yer kayması, kaya düşmesi ve çığ gibi afetlere uğramış veya uğrayabilir bölgeler ise, İmar ve İskan Bakanlığınca tespit ve bunlardan şehir ve kasabalarda meydana gelen ve gelebileceklerin sınırları imar planına, imar planı bulunmıyan kasaba ve köylerde de belli edildikçe harita veya krokilere işlenmek suretiyle, -bundan sonrasını söylüyorum- afete maruz bölge olarak Cumhurbaşkanınca kararlaştırılır." Yani bir bölge; Cumhurbaşkanı kararlaştırıyor, diyor ki: "Burası afete maruz bölge." "ve bu suretle tespit olunan sınırlar ilgili valiliklerce mahallinde ilan olunur."
Şimdi, biz bu kanun maddesinde işte, maddede olmayan illeri; İzmir ili, Van depremi, Erzincan, Tercan vesaire, bunları ekleyerek bunların mağduriyeti ortadan kalksın falan diyoruz kendimizce ama aslında bir şeyi gözden kaçırıyoruz: Daha önceki ibare "meydana gelen ve genel hayata etkili olan deprem afetleri nedeniyle" ibaresi, bu değiştiriliyor. Bu kalabilirdi, niye kalmamış, niye değiştirilmiş? Yerine getirilen ibare "meydana gelen deprem afetleri sebebiyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde" Siz bir sürü ili yazıyorsunuz oraya İzmir ili; Kemalpaşası, Bornovası, Bayraklısı vesaire ama sonrasında da diyorsunuz ki: "Meydana gelen deprem afetleri sebebiyle genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde..." Eğer Cumhurbaşkanı orayı "afete maruz bölge" olarak ilan etmemiş, valilikçe ilan edilip asılmamış ise, bu madde hükmünce, orası kapsamın dışında kalıyor; bu hüküm bu kadar açık ve net. Yani niye değiştirdiniz? Değiştirmeyip sadece onlar girseydi de o "Meydana gelen ve genel hayata etkili olan deprem afetleri nedeniyle" ibaresi kalsaydı ama onu değiştirdiniz, "afet bölgesi olarak kabul edilen yerler" diye sınırlandırdınız, "afet bölgesi olarak kabul edilen yerler" 7269'un da 2'nci maddesi bu.
Bakın, tabii, bu madde gereğince... Ayrıca, 7269'un 6'ncı maddesi "Yedirme, giydirme, barındırma, onarım için afetzedelere nakdi ödemede bulunulması, önleme için harcama yapılması İmar ve İskan Bakanlığının muvafakatine bağlıdır." 29'uncu madde de deniliyor ki: "Yıkılan, yanan veya ağır hasara uğrayan veya uğraması muhtemel olan binalarla imar planları gereğince kamulaştırılmasında zorunluluk bulunan yerlerdeki binalarda oturan ailelere hak sahibi olmak şartıyla konut yaptırılır veya kredi verilir. Kendisine veya eşine ait o yerde aynı cins müstakil hasarsız başka bir binası veya dairesi olan ailelere bina ve inşaat kredisi verilemez."
Son cümlelerim; görüldüğü üzere 7269 sayılı Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısiyle Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair Kanun'un uygulanabilmesi için depremden etkilenen yerin Cumhurbaşkanınca "afete maruz bölge" olarak ilan edilmesi şarttır. "Afete maruz bölge" kararı yoksa artık bu yasadaki haklardan yararlanma imkânı yoktur. İzmir depreminde depremden etkilenen hiçbir alan için "afete maruz bölge" kararı alınmamıştır. Dolayısıyla, devletin bu yasa kapsamında afetzedelere konut yaptırma ya da uygun kredi verme yükümlülüğü yoktur. Hükûmet, "afete maruz bölge" kararı almayarak bu yükümlülükten kaçınmıştır.
OTURUM BAŞKANI ABDULLAH NEJAT KOÇER - Evet, Sayın Sındır, tamamlayalım.
KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Son cümlem, tamamladım.
Şimdi de bu 7269'a bir hüküm getirerek ifadeyi "genel hayata etkili afet bölgesi olarak kabul edilen yerlerde" olarak kapsamını daraltan bir ibare konuluyor. Bu kabul edilemez diye düşünüyorum.
Teşekkür ederim.