GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ederim Sayın Başkan.

Sayın Başkan, meslek örgütlerinin görüşlerini hangi aşamada alacaksınız?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Yani talepte bulunmaları hâlinde söz vereceğim. Şu ana kadar bir talep görmedim.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Esnaf, sanatkârları ilgilendiriyor hani...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Zorlayarak söz veremeyiz. Talepte bulunurlarsa söz veririm tabii.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Kuşkusuz, peki. O zaman, talepte bulunabilirler diye hatırlatmış olalım.

SALİH CORA (Trabzon) - Zorla niye konuşturuyorsun?

KAMİL OKYAY SINDIR (İzmir) - Onlar da bilmiyor olabilir.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, bu madde de... Takdir kendilerinin tabii ki ama...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bence ne zaman talepte bulunacaklarını kendilerine bırakırsak daha doğru olur.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ben yalnızca önerdim yani bir çağrı yaparsanız diye.

Sayın Başkan, Uğur Bey, Sayın Vekilim, değerli arkadaşlar; şimdi, bu maddeyi destekliyoruz ancak kafamızda bazı soru işaretleri var, şu yönde açıklayayım...

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Bu maddeyi mi, maddeleri mi?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bu maddeleri destekliyoruz tabii ki. Sonuçta küçük esnafın darda olduğunu biliyoruz ve onların bu anlamda gelir vergisi istisnasıyla desteklenmesinin önemli olduğunu düşünüyoruz. Ancak, şöyle bir çekincemiz de var: Şimdi, 835 bin esnafa -efendim- 235 milyon lira bir istisna, esnaf başı 280 TL demektir. Şimdi, yalnızca şu pandemi dönemine baktığımızda dünyanın bütün medeni ülkeleri esnaflarına doğrudan gelir desteleri verdiler Uğur Bey, doğrudan gelir destekleri ve ciroları kadar, ciroları orantısıyla doğrudan gelir desteği verdiler, biz bunu yapmadık. Yani anlattınız az önce, esnaf başına verdiğiniz destek iki yıla yakın sürede 2.500 lira, esnaf başına ortalama verdiğiniz destek 2.500 TL yani aya vursanız 100 lira yapıyor yapmıyor, bir aya 100 lira destek vermişsiniz, esnaf perişan durumda. Bu anlamda buna bir reform veya yaraya merhem olarak bakamayız yani ben bunun gerekli ama yetersiz bir tedbir olduğunu düşünüyorum; bu birinci boyutu. Esnaflarımızı daha çok desteklemeliyiz, bu bir.

Ancak, maddeye geldiğimde de şöyle bir sıkıntı görüyorum: Şimdi "Berberler..." diyorsunuz. Ben açıkça söyleyeyim bir köye gidin 20 liraya saçınızı kestirirsiniz veya 15 liraya kesen berber var ama bazı yere gidiyorsunuz 150 liraya, 200 liraya kesen berber de var ve bu kayıt dışı da çalışabiliyor biliyorsunuz bu anlamda. Yani gerçekten kazanıyor ama belge kullanmıyor veya başka yöntemlerle kayıt dışı olarak çalışabiliyor yani 835 binin 835 bini de aynı durumda değil Sayın Başkan, bunu demek istiyorum. Siz bir anda hepsini istisna bıraktığınız zaman gerçekten darda olan, sıkıntıda olan ve desteklenmesi gereken kişiyle diyelim ki kayıt dışı çalışan veya iyi gelir elde eden kişiyi de aynı çuvala atmış oluyorsunuz. Burada biz sosyal adaletten bahsedemeyiz, bir vergi adaletinden bahsedemeyiz; tamamını vergi dışı bırakmak konusunda söylüyorum, bu açıdan bunu ayrıştırmak gerekir. Çünkü ülkemizde de şöyle bir sistem yok -Gelir İdaresi Başkanımıza da söylüyorum, keşke Maliye Bakan Yardımcımız da burada olsaydı ona da söyleseydim- "Nereden buldun?" diye bir uygulama yok. Ya, diyelim ki basit usulde çalışıyor ama bir bakıyorsunuz, mesela gidiyor 1 milyon liralık bir daire alıyor, şimdi bununla bunu eşleştiren bir sistem yok. Yani sen basit usulde çalışıyorsun arkadaş, bana beş kuruş vergi vermiyorsun ama sonra bir bakıyoruz, 1 milyon liraya daire alıyorsun veya 500 bin liralık araba alıyorsun -iyi ki geldiniz onu da söylüyorum- yani bununla bunu yani vergi istisnası sağlanıp da öbür taraftan bir gelir elde edip bir servet elde edip gidip de daire alan, ev alan veya bir yerde bir serveti bulunduğunda... Medeni dünyada böyledir. Amerika'da vergi veriyorsunuz, diyelim yıllık 10 bin dolar, gidip de 1 milyon dolarlık bir daire alıyorsan -Sayın Başkan siz iyi bilirsiniz- IRS hemen gelir "Arkadaş, bunu nereden buldun, bu parayı?" diye size sorar. "Ya, senin yıllık gelirin 10 bin dolar diyorsun ama gidip 1 milyon dolarlık daire alıyorsun." diye sorar. Yani esnaf için de söylemiyorum bunu genel anlamda söylüyorum. "Nereden buldun?" diye bir düzeneğimiz yok.

Bu açıdan, bütün bu vergi istisnalarını gerçek anlamda darda olan insanları destekleme yönünde kullanmak ama öbür yanında da Maliyenin bence en büyük gücü "Nereden buldun?" sorusunu sorabilmesidir. İşte, "reform" dediğimiz de Sayın Uğur Aydemir budur. Yani gerçekten dar durumda olanı desteklemek sosyal adalet çerçevesinde ama bunu suistimal edenleri de yakalamak ve "Nereden buldun?" diye sorabilmekten geçer. Benim birinci kaygım bu, bu anlamda sosyal adaleti tam olarak sağlayabileceğini düşünmüyorum çünkü esnaf başına -söyledik- 280 lira bir destekten bahsediyoruz ama burada çok ihtiyacı olanla bu desteğe daha az ihtiyacı olanı ayrıştırmayan bir uygulamadan bahsediyoruz. "Nereden buldun?" diye ileride soramayacak bir uygulamadan bahsediyoruz. Bu açıdan da bu adım, evet, atılmalı ama bunun ardından da mutlaka yalnızca esnaflar için değil, tüm Türkiye Cumhuriyeti yurttaşları için "Nereden buldun?" sorusu sorulabilmeli.

Maliye Bakan Yardımcımız da geldi tekrar ona da soruyorum: Şimdi, Pandora belgeleri açıklandı, bunu ben beş yıl önce Panama belgeleri açıklandığında da sormuştum Bakanlığınıza, tabii ki doğal olarak cevap gelmedi. Pandora belgesini de soru olarak sordum. Bu Pandora belgelerinde ortaya dökülen isimlerle ilgili MASAK'ı harekete geçirecek misiniz mesela, Mali Suçları Araştırma Kurumunu harekete geçirecek misiniz? Bu kişilerin... Tamam, diyor ki: "Mevzuata uygun benim para götürmem." Niye? Çünkü vergi cennetlerini açıklamamışsınız, vergi almıyorsunuz maalesef, vergi cennetlerini açıklamadığınız için. Sorum şu: Neden vergi cennetlerinin listesini açıklamıyorsunuz? Bu bir. İkincisi: MASAK'ı harekete geçirecek misiniz Sayın Bakan Yardımcım? Üçüncü sorum: Bu kişiler tamam öyle ya da böyle servet edinmişler, "Bu servetleri nereden edindiler, nasıl edindiler?" diye soracak mısınız? Sormak için yeterli mevzuat var mı, yasa var mı? Eğer bir eksiklik varsa yasal tedbir talep ediyor musunuz? Bu soruları size soruyorum. Ya, Pandora belgeleri veya geçmişteki Panama belgeleriyle ilgili harekete geçecek misiniz? 200 milyar dolar olduğu iddia edilen yurt dışındaki, vergi cennetlerindeki Türkiye Cumhuriyeti yurttaşlarıyla ilgili, servetiyle ilgili bir vergi düzenlemesi yapacak mısınız? Esnafa "280 lira destek veriyorum." diyorsunuz, 25 euro yapar, 25 euro. Adam milyarlarca doları oraya götürüyor, ya 1 kişi milyarlarca doları oraya götürebiliyor, Maliyemiz harekete geçmiyor. Esnafın ağzına bir parmak bal çalmakla sosyal adalet, vergi adaleti sağlanmaz, önemli olan büyük balıkları yakalayabilmektir Maliye için. Büyük balıkları da yakalayamıyorsa o Maliye görevini yapmıyordur; bu kadar açık.

İkinci kaygımı da söyleyeyim, Gelir İdaresi Başkanımıza da Bakan Yardımcımıza da soruyorum: Şimdi, kayıt dışını teşvik etmek diye bir düzenleme olabilir mi? Şu anlamda soruyorum: Düşünün berber... 240 bin lira değil mi limit Sayın Gelir İradesi Başkanım?

UĞUR AYDEMİR (Manisa) - Hizmet işletmelerinde 76 bin lira.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - 76 bin lira. Şimdi, bu şartta kalmak için ne yapacak berber? "Ya, abi kart verme -hani karttan yakalıyorsunuz-100 lira, 50 lira ver..." diye. Genelde berberlerde de hep bu işler, parayla işler, biliyorsunuz, küçük yerlerde, kayda girmez bir türlü yani o limiti aşmayayım diye de bu işi kayda sokmamaya çalışır. Yani kayıt dışını teşvik edici bir limit olarak görülebilir mi bu? Gene berber örneğinden verdim, berberler düşmanım değil bu arada, Berberler Federasyonu benimle şey yapabilir. Yani bu anlamda kayıt dışını teşvik eden bir düzenleme olabilir mi diye kaygımı belirtmiş olayım.

Teşekkür ederim.