GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Muş) - Teşekkür ediyorum Sayın Başkan.

Aynı müsamahayı bir kadın konuşmacı olarak bize de tanıyacağınızı umuyorum.

Sayın Bakan, Sayın Bakan Yardımcıları ve Bakanlığın bürokratları; öncelikle hoş geldiniz. Her zaman olduğu gibi bir kadın vekil olarak temel bir eleştiriyle başlamak istiyorum. Ne yazık ki sağınızda solunuzda ve arkanızda ve yan taraflarda oldukça yüksek oranda erkek bakan yardımcısı ve bürokrat var. Bu anlamıyla, Bakanlıktaki kadın bürokrat sayısının az olmasının temel bir eleştirimiz olduğunu ifade edelim. En azından bakan yardımcılarında ve bürokrat kadrosunda bu oranı artırmaya dönük bir çabanız olabilirdi diye ifade etmek istiyorum.

Şimdi Hazinenin başındasınız, maliye yönetimi sizde ve kadın istihdamı Bakanlığınızdan başlayarak çok az. O zaman şöyle bir soru da direkt akla geliyor: Pandemi koşullarında dünyada yükselen kadın işsizliği ve genç işsizliği oranları içerisinde buna nasıl bir çözüm bulacaksınız? Çünkü çevrenizdeki herkes erkek. "Ya, bu kadınların sorunlarına bir çözüm bulalım, kadın işsizliği artıyor." diyen uyarıcı bir mekanizmadan bu anlamıyla da yoksun olduğunuzu ifade etmek isterim.

Şimdi, ülkemizdeki en temel ücret asgari ücret, Türkiye'de çalışan nüfusun yüzde 57'si asgari ücretle çalışıyor. Bunu belki binlerce defa söyledim yani asgari ücret bir ortalama ücret ve bu ortalama ücret ne yazık ki açlık sınırının altındaki bir ücret. 3.093 lira açlık sınırı, şu anda asgari ücret 2.825 lira yani çalışan nüfusun yüzde 57'si açlık sınırının altındaki bir ücretle yaşamlarını idame ettirmeye çalışıyorlar. O zaman burada büyük bir sorun olduğunu görüyoruz Sayın Bakan; sizin, bu asgari ücretin ortalama olarak genel refaha yansıması için bir şey yapmanız gerekiyor, belki en hızlı yapacağınız şey asgari ücreti artırmak. Ki bizim parti olarak teklifimiz 5 bin TL'dir ve aynı zamanda asgari ücretin hızlı bir şekilde vergi dışı tutulması gerekiyor. Çünkü biz, çalışan nüfusun yüzde 57'sini açlık sınırı altında çalıştırıp bir de üzerine vergi dilimi eklemenin, vergi yükü yüklemenin çok büyük bir haksızlık olduğunu düşünüyoruz açıkçası.

İkinci bir mesele, vergideki adaletsizlik. Normalde gelişmiş bütün ülkeler, OECD ülkeleri, AB ülkeleri aslında tavandan alırlar, tabana çok fazla yaymazlar vergilemeyi ama Türkiye'deki vergileme sistemine baktığımızda verginin daha çok dolaylı vergiler üzerinden ve tabandan alındığını görüyoruz. Yani bugün Türkiye'de servet vergisi yok ama buna karşılık asgari ücretten vergi alınıyor; dolaylı vergiler neredeyse temel kalemlerde dahi KDV içermek üzere yüzde 18 dolayında yani bir asgari ücretli bir simit aldığında KDV ödüyor ama siz pırlanta aldığınızda ya da bir iş insanı pırlanta aldığında o vergiyi ödemiyorsunuz. Bunun temel bir haksızlık olduğunu ve bu vergide adaletsizliğin bir an önce giderilmesi için bazı adımlar atmanız gerektiğini özel olarak ifade etmemiz gerekiyor.

Yine, diğer temel meselelerden bir tanesi, bölgesel eşitsizlik. Bakın, ben Muş Milletvekiliyim. Muş'taki istihdam oranı... Muş'ta millî gelirden faydalanma oranıyla Kocaeli'nin, İstanbul'un, Eskişehir'in, Ankara'nın aynı değil ya da Ağrı'nınki, Van'ınki aynı değil; bölgesel anlamda ciddi bir eşitsizlik var. Neden? Çünkü ne yazık ki bölgeye yatırım yapılmıyor. Bakın, benim elimdeki tek fabrika, kamunun tek fabrikası özelleştirildi, şu anda insanların yaşamak için geçineceği hiçbir şey yok. Şimdi diyeceksiniz ki: "Efendim, orası tarım alanı." Değil. Muş Ovası tarım için değerlendirilmiyor. Hayvancılık alanı, doğru, çok iyi bir hayvancılık alanı ama hayvancılığın geri alanını besleyecek et entegre tesisleri, süt entegre tesisleri yok, artı hiçbir şekilde girdi maliyetlerini karşılayacak destekleme yok. Bu insanlar hem küçükbaş hayvan için hem büyükbaş hayvan için canlı hayvan desteğini de yem desteğini de çok düşük alıyorlar, aldıklarını da çok geç alıyorlar. Bu anlamıyla, bu bölgesel eşitsizliğin giderilmesi için de Bakanlığın özel, özgün bir programının olması ve en azından sizin bu bütçe sunuşunuzda bu bölgesel eşitsizliği giderecek bazı adımları programa koymuş olmanız gerekirdi; ne yazık ki bunu da göremedik.

Yine aynı şekilde, kadın ve işsizliğe dair belirlemeniz var, bunu ifade etmişsiniz "Bazı adımlar atacağız." demişsiniz ama bu adımlar içerisinde yine kadın işsizliğini ve genç işsizliğini azaltacak temel bir parametre görmedim. Sadece ara eleman yetiştirmek için 1 milyona yakın bir ara eleman işçi yetiştirme kapasitesini arttırmayı düşünüyorsunuz ama bunun da büyük bir bütçesini biliyorsunuz İşsizlik Fonu'ndan aldınız yani biz Mecliste kaç defa aktarım yaptık.

Diğer bir mesele Sayın Bakan...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teşekkür ediyorum Sayın Koçyiğit. Son cümlenizi alalım.

Buyurun.

GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Muş) - Sayın Başkan, kadınlara da biraz pozitif ayrımcılık tanıyabilirsiniz, biz bu konuyu eleştiriyoruz.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Grup sözcülerine biraz esnek davranıyoruz ama ısrar ederseniz onlara da esnek davranmayacağım bundan sonra.

GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Muş) - Yok, ben herkese esnek davranmanızdan yanayım, kimsenin hakkını yemekten yana değilim.

Diğer bir mesele, Sayın Bakan, -vaktim bitiyor- bu kamu-özel ortaklığıyla yapılan ve Hazine garantili olan, yoksulun, hiç geçmeyecek insanın cebinden çıkan ödemeyi artık kaldırmanız gerekiyor. Şehir hastanesi ödemeleri, otoyol ödemeleri ve köprü ödemeleri ciddi bir kalem oluşturuyor ve bu işte, Muş'taki kişi de İstanbul'dakinin vergisi ödüyor, köprünün vergisini ödüyor. Böyle bir şey olamaz Sayın Bakan, bunu düzeltmelisiniz.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Gülüstan Hanım, bununla bitirmiş olalım. Rica ediyorum, çok aştınız sürenizi.

GÜLÜSTAN KILIÇ KOÇYİĞİT (Muş) - Tamamlıyorum hemen Sayın Başkan.

Son bir şey; yaşlı ve engelli bakım maaşlarıyla, evde bakım ücretlerinin gerçekten insani koşullara yükseltilmesi gerekir diyorum.

Teşekkür ediyorum.