OSMAN BOYRAZ (İstanbul) - Sayın Başkan, Sanayi, Ticaret, Enerji, Tabii Kaynaklar, Bilgi ve Teknoloji Komisyonumuzun çok değerli üyeleri, ilgili Bakanlıklarımızın çok değerli Bakan Yardımcıları ve bürokratları, basınımızın çok değerli mensupları, değerli sivil toplum örgütleri; hepinizi en kalbî duygularımla selamlıyorum.

Gündemde yer alan, bazı kanunlarda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifimizle, ağırlıkta enerji, sanayi, teknoloji ile mesleki eğitim alanında çeşitli düzenlemeler öngörmekteyiz. Enerji alanında ortaya çıkan ihtiyaçlar, değişen koşullar ve küresel gelişmeler doğrultusunda 22 maddede düzenlemeler yaptık. Bu kapsamda, enerji ve tabii kaynaklar alanında dışa bağımlılığın azaltılması, enerji arz güvenliğinin sağlanması, elektrikli şarj istasyonlarının kullanılmasına yönelik hukuki altyapının oluşturulması, vatandaşlarımızın enerjiyi en uygun fiyatla kullanabilmesi için gerekli tedbirlerin alınması, enerji verimliliğinin teşvik edilmesi ve bu kapsamda millî servetimizin boşa gitmesinin önlenmesi en temel politika önceliklerimizi oluşturmaktadır. Bu öncelikler doğrultusunda düzenlemeler hakkında sizleri kısaca bilgilendirmek istiyorum.

Elektrik faturalarında "TRT payı" olarak bilinen elektrik enerjisi hasılatından ayrılacak payın TRT gelir kalemlerinden çıkarılmasıyla fatura üzerindeki yük hafifletilmektedir. Böylece vatandaşlarımıza daha uygun fiyatlı enerji kullanımına ilişkin imkân sunulmaya çalışılmaktadır. Aynı amaç doğrultusunda yapılan düzenlemeyle katkı payı kaldırılarak elektrik faturalarında yer alan bileşenlerin azaltılması, tüketici üzerindeki mali yükün hafifletilmesi ve faturada sadeleştirilmeye gidilmesi öngörülmektedir.

Doğal gaz piyasasında tüketicilerin kişisel kusurları haricinde gaz arzının sağlanmasının gecikmesi, gaz arzının durdurulması, tüketicilere yapılacak bedel iadelerinin gecikmesi gibi sorunların sonucunda oluşan tüketici mağduriyetlerinin karşılanmasına ilişkin bir düzenleme getiriyoruz. Bu suretle tüketicilerin de korunması amaçlanmaktadır.

Enerji verimliliği uygulama proje desteklerinden tarım ve hizmet sektörlerinin de faydalanmasına imkân sağlayan bir düzenleme öngörülmektedir. Yine, enerji verimliliğine yönelik olarak -çok önemli bir düzenleme- elektrik faturalarında farklılaşan tarife sistemi getiriyoruz. Bu suretle fiyat farklılaştırılarak abonelerin elektrik enerjisini tasarruflu kullanmalarını teşvik etmek ve enerji verimliliğini arttırmak istiyoruz. Hem sosyal hem de iktisadi perspektiften hareket ederek bu çalışmayı yapıyoruz.

Kurumsal yapının ve kapasitenin güçlendirilmesine yönelik çok önemli bazı düzenlemelere de gidiyoruz. Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu bünyesinde Enerji Dönüşüm Daire Başkanlığı adıyla yeni bir hizmet birimi kuruluyor. Bu daire başkanlığının görev alanı, gelişen iş modellerinin ve teknolojilerinin elektrik, doğal gaz piyasalarında etkilerini analiz etmek, yeniliklerin bu piyasalara entegrasyonunu sağlayacak çalışmalar yürütmektir. Bu yapı, nitelikli iş gücü açısından güçlendirilecektir.

Kanun teklifiyle ayrıca, elektrikli araçlara ilişkin şarj hizmetinin sunulabilmesi ve şarj istasyonları için gerekli altyapının oluşturulması ve buna ilişkin hukuki altyapının kurulması sağlanmaktadır. Bu kapsamda, çevrenin korunması için sera gazı salınımlarının azaltılması hedeflenmektedir. Bu doğrultuda, elektrikli araç kullanımının yaygınlaştırılmasına yönelik, elektrikli araç ekosisteminin oluşturulmasına yönelik düzenlemeler getirilmektedir.

Diğer bir düzenleme ise arz güvenliğini sağlama görevi yürüten Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığımızın uzun dönemli Türkiye ulusal enerji planı çalışması yapmasına ilişkin hukuki bir çerçeve oluşturulmaktadır. Ayrıca söz konusu çalışma ve yapılacak detaylı analizler sonucunda ortaya çıkan kurulu güç rezerv kapasite gereksiniminin karşılanamadığı durumda kapasite tahsis yarışmalarının düzenlenmesi öngörülerek orta, uzun dönemde arz güvenliğinin en düşük maliyetle sağlanması hedeflenmektedir.

Enerji bahsinde son olarak yapılan düzenlemeyle petrol ruhsatı başvuru ve değerlendirme süreçleri kısaltılarak petrol yatırımcısının sektörde faaliyete başlama süresinin kısaltılması amaçlanmaktadır.

Çok değerli üyelerimiz, sanayi ve teknoloji alanında da 5 maddemiz var; bunların 2'si benzer düzenlemeler olup 20 ve 28'inci maddelerde yer almaktadır. Düzenleme, esnek çalışma saatlerine ve şartlarına uyumlu olarak AR-GE ve tasarım merkezlerinde çalışan personelin, faaliyetlerin artan bir kısmını merkez dışında yürütmesine imkân sağlamaktadır.

Diğer bir düzenleme, uygulamada ortaya çıkan bir sorunun, ihtiyacın giderilmesine yöneliktir. Bu düzenlemeyle, kalkınma ajanslarının mevzuatla öngörülen gelirden mahrum kalmasına ve ayrıca belediyelerin kalkınma ajansları desteklerinden faydalanmamasına yol açan sorunlar giderilmektedir.

Anayasa Mahkemesi, 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu'nun bazı hükümlerinin iptaline karar vermiştir. Bununla birlikte, Yüksek Mahkeme tarafından verilen bu karar nedeniyle doğacak hukuksal boşluk, kamu yararını ihlal edecek nitelikte görüldüğünden dokuz ay süre verilmiştir. Bu süre 8/3/2022'de dolacaktır. Bu kapsamda yapacağımız düzenlemeyle, iptal gerekçesinde belirtilen gerekçeleri karşılanması ve abonelerin idari bir yaptırımla karşı karşıya kalma ihtimalinin ortadan kaldırılması amaçlanmaktır.

Sanayi ve teknoloji alanında son düzenleme, Yatırımların Proje Bazında Desteklenmesi Kanunu'nda yapılmaktadır. Bu kapsamda, hâlihazırda yatırım teşvik sistemine sağlandığı gibi, proje bazlı nitelikli yatırımlar için kullanılacak yatırım kredilerinde karşılaşılan teminat sorununun giderilmesi ve söz konusu yatırımların hızlandırılması amaçlanmaktadır.

Mesleki eğitim alanında da 3 madde bulunmaktadır. İlk maddeyle, 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun 25'inci maddesine bir ibare eklenmektedir. Bu düzenlemeyle, kalfalık yeterliliklerine sahip 12'nci sınıf öğrencilerinin 9, 10 ve 11'inci sınıf öğrencilerine göre işletmeye daha fazla katkı sağladıkları dikkate alınarak farklı ücret uygulanması amaçlanmaktadır.

Bu alandaki ikinci maddemizle 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanunu'nun 31'inci maddesine bir fıkra ekliyoruz; bu düzenlemeyle, ustalık yeterliliğini kazanmış olanların usta öğretici belgesine erişim imkânlarının artırılması kapsamında, mesleklerinde en az on yıl usta olarak çalışanların iş pedagojisi kursu sınavına doğrudan katılabilmeleri yönünde düzenleme yapılmaktadır.

Mesleki eğitim alanındaki son madde ise süre uzatımı ile bütçe uygulamasına ilişkin bir düzenlemedir. Bilindiği gibi, Mesleki Eğitim Kanunu'nun 25'inci maddesi ile geçici 12'nci maddesine göre kapsamdaki öğrencilerin aldıkları ücretin bir kısmını devlet işletmeleri ödemektedir. Cumhurbaşkanlığı kararıyla destek süresi beş yıl uzatılmış, 2016 ve 2017 eğitim ve öğretim yılından bugüne bu destek mekanizması çalışmıştır; süre bitmektedir, düzenlemeyle, bu sürenin uzatılması da öngörülmektedir.

Ayrıca, daha önce Türkiye İş Kurumundan karşılanan bu kaynağın artık, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının bütçesinden İşsizlik Sigortası Fonu'na aktarılmasına ilişkin düzenleme yapılmaktadır.

Değerli milletvekilleri, kıymetli hazırun; kanun teklifinin 1 ve 29'uncu maddeleri birbiriyle ilişkili maddelerdir.

1'inci maddeyle, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 72'nci maddesi değiştirilmektedir. Buna göre, yalnızca bilgisayar programlarına ilişkin olarak sağlanan koruyucu programları etkisiz kılmaya yönelik hazırlık hareketlerini yaptırıma bağlayan düzenlemenin kapsamı genişletilmektedir. Maddeyle, tüm eser, icra, fonogram, yapım yayınlarını kapsayacak şekilde yeniden düzenlenmektedir. Bu düzenlemeyle, telif hakkı sahipleri tarafından izinsiz olarak kullanımlarını engellemek amacıyla, öngörülen teknolojik önlemleri etkisiz kılmaya yönelik ürün ve araçların ticaretini veya tanıtımını yapanların cezalandırılması amaçlanmaktadır.

Düzenleme ayrıca, ilgili AB direktifiyle de uyum sağlamaktadır. 29'uncu maddeyle, 5894 sayılı Türkiye Futbol Federasyonu Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun'da değişiklik yapılmaktadır. Maddeyle, futbol müsabakalarının devamı esnasında hukuk dışı yayınların engellenmesi hedeflenmektedir.

Son olarak, bazı kanunlarda yaptığımız düzenlemeleri sizlerle paylaşmak istiyorum. Bunlardan biri, biraz önce Başkanımızın da ifade ettiği, 4046 sayılı Özelleştirme Uygulamaları Hakkında Kanun'la ilgilidir; daha önceden işletme hakkı verilen limanların otuz, otuz altı ve otuz dokuz yıl olan sözleşme sürelerinin kırk dokuz yıllığına uzatılması öngörülmektedir.

Diğer bir değişiklik ise 6831 sayılı Orman Kanunu'nun 18'inci maddesinde yapılmaktadır. Bu düzenlemeyle, orman içi sulardaki balık tesislerinin yasal statüleri korunarak yatırımları ve üretim devamlılığı sağlanmış, yatırımcıların hakları korunmuş ve su ürünleri ihracatımızın en önemli bölümünü oluşturan denizlerde balık, midye, istiridye yetiştiriciliği yapan tesislerin iskele, depo, temiz su havuzu ve benzeri kurulumu için karadaki zaruri ihtiyaçları karşılanmış olacaktır.

Bir diğer düzenleme ise 1163 sayılı Kanun'da yapılmaktadır. Hatırlanacağı üzere, 1163 sayılı Kanun'un 72'nci maddesiyle kooperatiflerin kooperatif birliklerine, kooperatif birliklerinin de merkez birliğine ortak olmadığı takdirde kamu kaynaklarından desteklenen kredilere kefalet sağlanamayacağı ve kamu kaynaklı tarımsal desteklemelere aracılık yapamayacağı hüküm altına alınmıştır. Bu ortaklık veya üyelik ise kooperatiflerde genel kurullardan alınacak yetkiye bağlıdır. Genel kurulların yapılması da belli bir takvime bağlı olması sebebiyle bahse konu tarımsal destek ödemelerinin kooperatif ortağı çiftçilere yapılmasında mağduriyet oluşturmaması adına söz konusu hükmün 1/1/2024 tarihinden itibaren uygulanması öngörülmektedir.

Son olarak, kanun teklifiyle, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'na ek bir madde eklemekteyiz. Bilindiği gibi, 5335 sayılı Kanun'un 30'uncu maddesi uyarınca, herhangi bir sosyal güvenlik kurumundan emeklilik veya yaşlılık aylığı alanlardan münhasıran bütçeden yardım alan kuruluşlarda görev alanların bu aylıkları kesilmektedir; ayrıca, 5335 sayılı Kanun'un 30'uncu maddesi kapsamına giren kuruluşlarla ilgili kanunlarla sağlanan sigorta, prim, teşvik, destek ve indirimlerden de yararlanamamaktadır. Maddeyle, emekli aylığı almaktayken Maarif Vakfı, Yunus Emre Vakfı, Türk Kızılay Derneği, Yeşilay Cemiyetinde görev alanların aylıklarının kesilmemesi ve bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından çıkarılan borçların terkini amaçlanmaktadır.

Sözlerime burada son verirken, kanun teklifimizin ülkemize, milletimize hayırlı olmasını diliyorum. Şimdiden, ortaya koyacağınız, sunacağınız olumlu katkı ve yapıcı eleştirilerden dolayı hepinize yürekten ve gönülden teşekkür ediyorum.

Hayırlı olsun diyorum.