| Komisyon Adı | : | SANAYİ, TİCARET, ENERJİ, TABİİ KAYNAKLAR, BİLGİ VE TEKNOLOJİ KOMİSYONU |
| Konu | : | İstanbul Milletvekili Osman Boyraz ve 40 Milletvekilinin, Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi (2/3950) |
| Dönemi | : | 27 |
| Yasama Yılı | : | 5 |
| Tarih | : | 23 .11.2021 |
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Şimdi burada bir örnek verdiniz yani marketteki kasiyerin parasını tabii ki biz ödüyoruz. Marketteki elektriğin parasını tabii ki bize yansıtıyorlar ama markette çalışanın çalmış olduğu bir ürün varsa onun parasını ben ödemek zorunda değilim.
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKAN YARDIMCISI ABDULLAH TANCAN - Marketteki ürün kayıplarının maliyetini de ödüyorsunuz. Bir kasa aldı ama içerisindeki kasanın yüzde 5'i gelirken bir şekilde... Görüyorsunuz onlar ayırıyorlar. O maliyet de bizlere yansıyor.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Tabii, şüphesiz. Ben başka bir şeyden bahsediyorum. Orada kasiyerler ürün de çalıyor, çalışanlar ürün de çalıyor, onların çaldığı ürünün maliyetinin de bana yüklenmemesi lazım.
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKAN YARDIMCISI ABDULLAH TANCAN - Şimdi, onu da izah edeyim. Onu bilmiyorum, tabii onu market sahiplerine sormak lazım.
Şimdi, bugünden yarına yani özelleştirmenin yapıldığı tarihten bir sene sonrasına "Haydi, bütün kaçak kullanımlar sıfıra indirilecektir." diye bir hedef koymak çok gerçekçi değil. EPDK, her sene dağıtım şirketlerine bir hedef koyuyor, diyor ki: Ben, ancak teknik kayıp dâhil yüzde 10 olarak -örnek olsun diye söylüyorum- kabul ediyorum. Eğer, dağıtım şirketinin kaybı, teknik ve teknik olmayan kaybı yüzde 10'un üzerinde kalıyorsa üzerindeki kısmın maliyeti dağıtım şirketine kalıyor, o karşılıyor. Yüzde 10'un altına indi, bu dolayısıyla dağıtım şirketine yansıyor ilk fırsatta ama bir sonraki sene EPDK bakıyor yüzde 9'a inmiş, "Artık senin hedefin yüzde 8."diyor. Dolayısıyla, şu anda, yüzde 25'lerde olan, teknik ve teknik olmayan kayıp oranı 2020 yılı sonu itibariyle yüzde 11'lere indi. Şimdi, Aralık sonu 2021 rakamları da çıkacak, şu anki göstergeler çok kuvvetle ihtimal 10'un altına ineceğini gösteriyor.
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) -Peki, bir şey sormak istiyorum. Şimdi, burada teknik olan, teknik olmayan kayıp yani kayıp ve kaçak; iki tane kullanım var. Peki, siz bunu teknik olarak... Siz listeleri çıkartıyorsunuz, bütün dağıtım şirketlerinin hedeflerini koyuyorsunuz, ne kadar kayıp kaçak olduğunu gösteriyorsunuz. Peki, bu kayıp kaçakta ayrı ayrı, bunun bu kadarı teknik kayıptır, şu kadarı kaçak kullanımdan kaynaklanıyordur diye teknik olarak bunu yapma şansımız var mı?
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKAN YARDIMCISI ABDULLAH TANCAN - Bunu hesap etmek mümkün değil. Bu şöyle hesap ediliyor: Dağıtım şirketine giren enerji ne kadar? 100 birim; dağıtım şirketinin faturalandırabildiği enerji ne kadar? 90 birim. O zaman, dağıtım şebekesinde yüzde 10'luk bir teknik ve teknik olmayan kayıp vardır diye hesaplardan çıkıyor. Bunu hesap etmek ancak laboratuvar ortamında olur. Dolayısıyla bir iletkenin kaybı üzerinden geçen akımla, güçle ve iletkenin kapasitesiyle orantılı olacağından anlık olarak bütün yirmi dört saatin detaylarına kadar, şu saatte şu kadar güç geçmiş gibi oturup hesap gerektirir ki bu takip edilebilir bir durum değil ama dünya ve Avrupa ortalamaları var. Birazcık şehrin yoğunluğuyla alakalı, şehrin çok geniş bir alana yayılmasıyla alakalı... Yani bir Karadeniz'de mesela, şebeke çok daha yaygındır, daha fazla şebekeyle enerjiyi taşıyorsundur, orada teknik kayıp daha fazla olur ama daha kompakt şehirlerde İstanbul gibi, İzmir gibi, Ankara gibi daha dar bir alanda, daha az şebekeyle, daha çok enerji taşınan bir ortamda teknik kayıp oranı çok daha düşük olur. Dünya uygulamasına baktığımızda yüzde 6,5-7'ler oranında bir teknik kayıp genelde bir ortalama olarak.
ALİ KENANOĞLU (İstanbul) - OECD ortalamamız yüzde 6 galiba.
ENERJİ VE TABİİ KAYNAKLAR BAKAN YARDIMCISI ABDULLAH TANCAN - O civarlarda bir teknik kayıp hesaplamaları yapılır ama şunu söyleyeyim: Mesela, bizim bazı illerimizde teknik ve teknik olmayan kayıp rakamı bile yüzde 6'nın altına düşmüştü. Bu neden oluyor? Sanayi yoğun bir şehirdir orası, çok dar bir alanda çok fazla enerji tüketiliyor, teknik kayıp az olur orada ama yüzde 6 gibi, yüzde 7 gibi genel bir ortalama söz konusudur. Biz de -dediğim gibi- bu sene yüzde 10'lara, hatta belli bölgeleri hesabın dışına çıkartsak yüzde 8'lere falan düşen bir oranı yakalamış durumdayız. Dolayısıyla bu konudaki mücadelede bayağı bir mesafe alındı yani iyiye gidiş söz konusu, ciddi anlamda iyiye gidiş söz konusu. Kayıp kaçağın biraz alışkanlık hâline getirildiği bölgeler var, onlarla da mücadele ediliyor, yüzde 75'lerden yüzde 40'lara, yüzde 30'lara düşmeye başladı dolayısıyla bu önümüzdeki yıllarda Avrupa ortalamasına yaklaşan bir noktaya gelecek diye ümit ediyoruz.
ŞAHİN TİN (Denizli) - Denizli, daha sanayileşmiş olduğu için...
AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Manisa'nın yüzde 6.