AHMET VEHBİ BAKIRLIOĞLU (Manisa) - Önümüzdeki süreçte bizim Komisyonun en önemli konularından bir tanesi, yani özellikle yeni kavramlarla tanışacağız. Nedir işte: Bir su kanunu gelecek önümüze büyük ihtimalle, bir karbon piyasası kanunu gelecek, Avrupa Yeşil Mutabakatı'yla alakalı işte birtakım düzenlemeler gelecek. Ben şeyi sormak istiyorum Sanayi Bakanlığı yetkililerine: Şimdi, buradaki süreçte döngüsel ekonomiden bahsediliyor, döngüsel ekonomi önümüzdeki süreçteki tartışacağımız konulardan bir tanesi bu iklim değişikliğiyle alakalı Komisyonda da çok ciddi şekilde tartıştık. Şimdi, 12 milyon tane araçtan bahsediliyor ve bunların dönüşümü mümkün mü acaba? Yani bunların bir kısmının motorları normal klasik içten patlamalı motor, bunların bataryalı, elektrikli araca dönüştürülmesi mümkün mü, bu konuda bir AR-GE çalışması var mı, böyle bir şey planlıyor musunuz? Şöyle bir durum var, biraz evvel toplantının başında Sayın Vekilim dedi ki: "Karbon ayak izi, elektrikli otomobil yapmak için salınan karbon emisyonu normal, dizel veyahut da benzinli araçtan yüzde 70 daha fazla." Evet, araçlar elektrikli olsun tamam ama elektriğin ne şekilde üretildiği de önemli, hâlen daha yüzde 35 kömürden elektrik üretilmekte yani bundan sonraki süreçte bunu da tartışmamız lazım, elektrikli araba yapmak evet, doğru ama o elektrikli arabanın elektriği hâlen daha termik santrallerden sağlanıyorsa o da ayrı bir sorun, problem olacak ama benim size soracağım soru: Bu konuda bir çalışma var mı? Yani mevcut araçların, diyelim modelli araçların bataryalı, elektrikli araca döndürülmesi konusunda öyle bir çalışma var mı? Böyle bir şey olabilir mi diye sorum olacak.

SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKAN YARDIMCISI ÇETİN ALİ DÖNMEZ - Esasen, bu tip çalışmaları yapan var yasada, hatta traktörlerle ilgili de çalışma var. Yani içten yanmalı motorla çalışan araçların elektrikli araca dönüştürülmesi konusunda çalışıyor piyasada bazı mühendisler. Fakat biz Bakanlık olarak, bunun daha seri üretim tarafına yönelmiş durumdayız. TOGG'u bir entegratör olarak, etrafında bir ekosistem oluşturması açısından kullanıyoruz. Yoksa bu elektrikli yani normal içten yanmalı motorlu araçları işte muhtelif parçaları temin ederek, bataryayı dışarıdan getirerek, burada paketleyerek ya da paketlenmiş bataryalar kullanarak bunu çeviren mühendisler var, bazı gruplar çalışıyor.

Bizim burada yaptığımız bir başka iş de şu oldu. Ben Sayın Vekilimize söylemiştim, arada belki atladık onu. Biz elektrikli araç pillerinin de belli bir süre sonra boşa çıktığında tekrar geri dönüşüm için kullanılması konusunda bir çalışma, AR-GE çalışması başlattık ve sonuçları çok olumlu. Dolayısıyla o tarafta da bir geri dönüşüm konusu var.

Bir diğer taraf da şu, onu da söyleyeyim, bitireyim müsaadenizle. Türkiye'ye muazzam bir hurda giriyor. Yani özellikle demir çelik tarafında hurda giriyor. Bu eski araçlar bizim demir çelik endüstrisi tarafından çok rahatlıkla değerlendirilebilir türden araçlar olacak. Bu zaten süreç içinde bütün filo, bütün mevcut araç, Türkiye'deki araç şeyleri değişmeyecek. Yavaş yavaş değişeceği için bizim demir çelik endüstrisi için de iyi bir girdi olacak o. Ya, kendi içinde döngüsel ekonomi planı yapıldı aslında