KOMİSYON KONUŞMASI

SÜLEYMAN BÜLBÜL (Aydın) - Sayın Başkan, teşekkür ederim.

Sayın Bakan, Adalet Bakanlığı bürokratları; Bakanlığımızın bütçesi hayırlı olsun, uğurlu olsun.

Sayın Bakan, sunuş kitapçığınızı okudum ve sunuşunuzu izledim. "Demokrasi" "özgürlükler" "adalet" kelimelerinin etkin bir şekilde kullanıldığı, içselleştirildiği anlamında, kendinizle özdeşleştirildiği bir kitapçık hazırlanmış. Özgürlüklerin bu kadar kullanılması hoşuma gitti. Ancak bildiğiniz gibi Temmuz 2018'de Cumhurbaşkanlığı hükûmet sistemine geçerken açıkça şunlar söylenmişti: "Türkiye'ye kuvvetler ayrılığı gelecek. Türkiye'de bu sistem yasama, yargı ve yürütme açısından birbirini dengeleyecek ve artık milletvekilleri yasa teklifi sunabilecekler. Denetleme açısından bir sıkıntı olmayacak." Üzüldüğüm nokta, bu kadar "demokrasi" "özgürlükler" ve "adalet"i kullanan bir Bakanın ve bu konuda açıklamalarda bulunan bir Bakanın... Anayasa'nın 98'inci maddesinde milletvekillerine verilen "Türkiye Büyük Millet Meclisi; Meclis araştırması, genel görüşme, Meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme ve denetleme yetkisi kullanır." birinci fıkranın, daha sonra "Yazılı soru, yazılı olarak en geç onbeş gün içinde cevaplanmak üzere milletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak soru sormalarından ibarettir." fıkrasının Adalet Bakanlığına yönelik yazılı soru önergelerimizde karşılığını bulmadığını gördüm.

Bildiğiniz gibi Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminden önce yazılı soru, sözlü soru, gensoru ve Meclis soruşturması vardı, denge, denetleme vardı. Bu gensoru ve Meclis soruşturması ortadan kalktı. Milletvekillerinin elinde sadece yazılı soru kaldı. Ben de baktım, 27'nci Dönemde yani bizim dönemimizde milletvekilleri tarafından Adalet Bakanlığına toplam 24 Kasım 2021 itibarıyla yani bugün itibarıyla 6.351 önerge verilmiş 4.949 adet önerge cevaplanmamış yani yüzde 77,92 önergemiz, yazılı soru önergemiz ne yazık ki cevaplanmamış. 108 adet önerge zamanında cevaplanmış, yüzde 1,7 zamanında cevaplanmış; 1.195 adet önerge süresi geçtikten sonra cevaplanmış, yüzde 18,8 süresi geçtikten sonra cevaplanmış; 99 adet önergenin on beş günlük cevaplama süresi hâlâ devam ediyor, o da yüzde 1,55.

Buradan, kendime geldim. Ben Adalet Komisyonu üyesiyim, bir hukukçu milletvekiliyim. Adalet Bakanlığına 45 adet yazılı soru önergesi vermişim 27'nci Dönemde. Bu 45 adet yazılı soru önergesi karşılığında 43 adedi cevaplanmamış, yüzde 95,77; 1 adedinin on beş günlük cevaplama süresi ediyor ve 1 adet önerge ise süresi geçtikten sonra cevaplanmış.

Sayın Bakanım, demokrasilerden bahsedelim, özgürlüklerden bahsedelim ve -sunuş kitapçığınızda- güven veren ve erişilebilir bir adalet sisteminden bahsedelim ama size ulaşamıyoruz. Milletvekili olarak Anayasa'nın 98'inci maddesine göre size sormuş olduğumuz soru önergelerinin cevabını alamıyoruz. Siz diyeceksiniz ki: "Soru önergelerinin içeriği, cevaplanmama niteliğinde olabilir." Hayır, baktım, soru önergelerinin niteliklerine baktım yani burada bir önergede "Aydın'da 2021 yılında Bakanlığınız tarafından hangi yatırımların yapılması planlanmaktadır?" Bir önergede "İcra dairelerinde toplam kaç müdür yardımcısı çalışmaktadır?" Bunlarla ilgili, özlük işleriyle ilgili sorular; bir başka önergede, engellilerin sayısıyla ilgili sorular. Yani bu soruların cevabını alamamışız.

Sayın Bakan, tabii, Türkiye'de şu anda adalet, özgürlükler çok önemli, bu Cumhurbaşkanlığı hükûmet sisteminin getirdiği nokta çok önemli. Şöyle bakıyorum; Türkiye'nin üyesi bulunduğu OECD'ye bağlı, kara paranın aklanması ve önlenmesi ve terörizmle mücadele amacıyla kurulan Mali Eylem Görev Gücünün (FATF) tavsiyeleriyle ilgili bir çalışma bugüne kadar yapılmadı. Geçen sene getirilen yasal düzenlemede siyasilerin ve aile bireyleri ve yakınlarıyla ilgili makul tedbirlerin alınmasıyla ilgili gerekli tavsiye yerine getirilmediğinden dolayı biz gri listeye düştük. Bu konuda, bu çerçevede bir çalışmanız olacak mıdır?

İkinci nokta; OECD Rüşvetle Mücadele Sözleşmesi'nin Türkiye'de uygulanmasıyla ilgili OECD Rüşvetli Mücadele Çalışma Grubunun endişelerini gidermek için etkin soruşturma yapılmadığına ilişkin 2020 İlerleme Raporu'nda bazı tespitler var. Bu konuda Bakanlık tarafından gerekli çalışmalar yapılmakta mıdır? Bu çerçevede, haziran ayında sizin de bulunduğunuz bir toplantı gerçekleştirilmiş; sizin dışınızda, Dışişleri Bakanı, İçişleri Bakanı, Hazine, Çalışma, cumhuriyet başsavcıları, Hâkimler ve Savcılar Kurulunun bulunduğu toplantıda Türkiye'yle ilgili tespitlerde bulunmuşlar. Sözleşme çerçevesinde hangi eksiklikleri dile getirdiler, hangi beklentileri sıraladılar? Bunlarla ilgili bir çalışmanız var mıdır?

Sayın Bakan, bir de şunu söylemek istiyorum: Türkiye'de adalet çığlıkları var. Ben Adalet Komisyonu üyesi bir milletvekili olarak, bir hukukçu milletvekili olarak yaklaşık bir seneden beri adalet çığlıklarını, hak ihlallerini, hazırladığım çerçevede düzenlemelerde bulundum, kitap olarak hazırladım. Bu kitapları size vermek istiyorum. Bu kitaplardaki hak ihlalleri konusunda bir çalışma yapacak mısınız? Yapmanızı öneriyorum.

Teşekkür ediyorum, sağ olun.