İSMAİL ÖZDEMİR (Kayseri) - Çok teşekkür ediyorum Sayın Başkanım. Dışişleri Bakanlığımıza, Millî Savunma Bakanlığımıza verdikleri bilgiler için de ayrıyeten teşekkürlerimi sunuyorum.

Tabii, önemli bir beyanname. Azerbaycan'ın, Ermenistan'ın Karabağ'ı işgaline yönelik, yine Ermenistan'ın saldırganlığı karşısında başlatmış olduğu vatan muharebesi, vatan savaşı kırk dört gün sürdü. Normal şartlarda, böylesine kısa bir sürede elde edilen zaferin çok daha uzun yıllar boyunca konuşulacağına eminiz, aynı zamanda bölgenin barış ve istikrarına katkı sağlayacağı bir süreç de başlamış oldu. Dolayısıyla gerek hemen peşi sıra işlenen pozitif gündem gerekse bugün Meclisimize gönderilmiş bulunan bu beyanname de bunun bir göstergesi. Açıkça ifade etmek lazım, Azerbaycan ve Türkiye arasındaki karşılıklı münasebetler tarihî münasebetlerdir. Elbette ki ülkeler arası gelişmeler ikili hukuka uygun, uluslararası hukuka uygun gelişmelerdir ama olayın bir de samimiyet ve duygusallığının olduğu gerçeğini de inkâr edemeyiz. Bizi Azerbaycan'la birbirimize bağlayan bağlar çok daha kuvvetlidir bundan dolayı ve 21'inci yüzyılın böylesi kaotik şartlarında Azerbaycan'ın elde ettiği bu zafer sonrasında hem kendi topraklarını hürriyetine kavuşturması hem yine Karabağ'daki zulme son vermesi, sadece Azerbaycan ve Türkiye arasındaki ilişkilerin daha ileri bir seviyeye taşınmasıyla kalmamış, aynı zamanda Türk dünyasının bu anlamdaki önümüzdeki yüzyıla dair müşterek gündemini kuvvetlendirmiştir. Zaten bu anlamda, Türk Devletleri Teşkilatının sağlıklı, sağlam bir vücut bularak önüne bir vizyon koymak suretiyle... Bütün dünyada, çoklu uluslararası yapılanmalar dâhil, çözülme yaşanırken, fikir ayrılıkları yaşanırken Türk dünyası ülkelerinin Türk Devletleri Teşkilatıyla birlikte müşterek bir vizyonu işletmeye koyması önemli olmuştur. Bunun da öncelikli etkisi elbette ki Türkiye-Azerbaycan ilişkileri ve Azerbaycan'ın Karabağ'da elde etmiş olduğu zaferdir.

Bir başka önemli konu da şu: Burada, pek tabii, bazı milletvekillerimiz bölgedeki gerginlikten bahsettiler ama orada Azerbaycan'ın haklı olan bir davası vardı yani savaşı yahut çatışmaları başlatan taraf Azerbaycan değildi. Azerbaycan, tam aksine, bu savaşı sonlandırmak, işgali sonlandırmak ve kendi vatandaşlarını, zulme uğrayan vatandaşlarını bu zulümden kurtarmak üzere hem uluslararası hukuka uygun hem ahlaka hem vicdana uygun kendi meşru girişimlerini gerçekleştirmiş ve bunda da muktedir olmuştur. Bu da bizim açımızdan memnuniyet vericidir ki sadece bizim görüşümüz değil, bu anlamda bütün uluslararası görüşün de Azerbaycan'ın karşı karşıya kaldığı haksızlığa mukabil Azerbaycan'ın hakkını teslim ettiğini biliyoruz.

Diğer yandan, yine, bir başka konu, Türkiye'nin önerdiği, Kafkasya bölgesindeki 3+3 formatındaki ilişkilerin geliştirilmesi seyrinin de böylesi bir döneme denk gelmesi önemlidir. Kafkasya, dünyanın siyasi olarak, güvenlik olarak en kırılgan bölgelerinden bir tanesi. Burada barış, istikrar ve huzurun hâkim olması aynı zamanda, yine küresel seviyede enerji istikrarının konuşulduğu, ticari istikrarın konuşulduğu bir dönemde önemli neticeler doğuracaktır. Bu çerçevede ilan edilen, imzalanan beyanname son derece önemlidir. 21'inci yüzyılda bizler bunun önemli neticeleri olduğu inancını taşıyoruz, böyle de olmaya zaten başlamıştır ama bir başka açıdan... Yani olayın elbette ki askeri yönü vardır, iktisadi yönü vardır, siyasi yönü vardır; daha da önemlisi, Azerbaycan ve Türkiye'nin bundan sonra çoklu uluslararası mekanizmalarda da müşterek bir gündemi işletmek ve iki ülkenin hak ve menfaatlerini, kendi ortak gündemlerini beraberce savunmak ve bu gündemi işletmek noktasında da bir kararlılığı ortaya koymalarıdır ve bu inşallah daha da fazla genişler. Ve yine aynı şekilde ortak bir diasporanın kurulması fikrini de bizler, Türk diasporasının kurulması ve bu Türk diasporasının da tüm dünya genelinde faaliyet yürütecek olmasını da son derece önemli buluyoruz. Tabii, diğer farklı alanlarda da -uzay olsun, enerji olsun, kültürel alanlar olsun, pek çok alanda- bu iş birliklerinin geliştirileceğine dair taahhütler ve niyetlerin belirtilmiş olması önemli. O yüzden beyannameyi son derece olumlu bulduğumuzu belirtiyor, hayırlara vesile olmasını diliyor, Komisyonumuzu sevgi ve saygılarımla selamlıyorum.