GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Teşekkür ederim Sayın Başkanım.

Vallahi ben yeterli izahat yapıldığını düşünmüyorum. Sebebi şu: Biz bu sisteme 2016'da mı geçtik, 2015 miydi? 2017'de geçtik. 2017'de geçildiğinde bu Komisyonda görüşüldü. O zaman biz bu sisteme tamamen karşıydık çünkü kamusal emeklilik sistemini de zarara uğratacak ve bireysel emeklilik sistemini cezbedecek bir düzenlemeyle karşı karşıyaydık. Özellikle de hani bireysel emeklilik sistemi zaten var özelde ama kamu kaynağının bu sistemin teşvik edilmesi için kullanılmasına tamamen karşıydık ve hâlâ da karşıyız. Çünkü kamusal emeklilik sistemi zayıflamış durumda, emeklilerimiz ay sonunu getiremiyorlar. Bu şartlarda efendim, emekli maaşını 2.500 liraya ancak yükseltebiliyoruz ve siz diyorsunuz ki: "Kamu kaynağını ben bireysel emeklilik sistemini teşvik etmek için kullanacağım." Bu doğru değil yani bütçeden herhâlde gelecek yıl 15-20 milyar TL bu sisteme para aktarılacak.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Etki analizimizde var ya.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Tamam 10 milyar TL mi? Hayır, siz bu ilave şeyi, 3,7 milyara ilave olarak koymuşsunuz bu sistemle.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Garo Bey tamamına karşı olduğu için tamamının maliyetini soruyor.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - 10 milyar TL'nin üzerinde bir kaynak aktarılacak diye düşünüyorum bu sistemde devreye geçerse. Şimdi, biz diyoruz ki: Ya kamusal emeklilik sistemi zayıflamış durumda, emeklilerimize yeterli kaynakları...

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Yılda 1,5 milyar.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Vallahi, AK PARTİ'li arkadaşlar sohbette orada, bilmiyorum.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Teklif sahibine anlatırsanız...

Buyurun.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama ben onları ikna etmeye çalışıyorum.

YAŞAR KIRKPINAR (İzmir) - Biz de seni ikna etmek için çalışıyoruz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Tamam.

Şimdi, bu noktada arkadaşlar temel itirazımız yani bireysel emeklilik sistemi bir şekilde varlığını sürdürüyor zaten ama önemli olan, kamusal emeklilik sistemini güçlü tutmamız ve insanlarımızın kamudan emekli olduğu zaman da geçinebileceği bir maaş alabileceği düşüncesini güçlü tutmamız. Niye bireysel emekliliğe yöneliyor yurttaşlarımız? Çünkü "Ben emekli olduğumda arkadaş, devlet beni 2.500 liraya mahkûm edecek." diyor "2.500 liraya ben karnımı bile doyuramam." diyor "Hiç de yoksa yanında 2 bin lira, 3 bin lira da ilave bir gelirim olsun." diye yöneliyor. Peki kimler yönelebiliyor, ona da bakalım Cemal Bey.

(Uğultular)

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, gerçekten İsmail Bey ama olmuyor ya.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Değerli arkadaşlar, sükûneti sağlayalım, hatibi dinleyelim lütfen.

Buyurun.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Kimler yönelebiliyor bu sisteme diye bakalım. Bakın, Mehmet Şimşek o koltukta oturuyordu Cemal Bey, dört yıl geçmiş, beş yıl geçmiş neredeyse. Geldi, dedi ki: "Bu sisteme gireceğiz, 100 milyarlarca lira kaynak toplayacağız." Ben de dedim ki -bakın, tutanaklardan okudum- "Buradan 100 milyarlarca lira para toplayamazsınız, giren de kaçar." Niye? Çünkü yurttaşlarımızın -özellikle asgari ücret civarında ücret alabilen yurttaşlarımızın- tasarruf etme olasılıkları yok çünkü geçimlerini dahi sağlayamıyorlar yani açlık sınırının altında gelire sahip bir yurttaş yani kirasını, faturalarını, mutfak masrafını karşılayamayan bir yurttaşımıza diyorsunuz ki: "Sen maaşından para ver, efendim, bireysel emeklilik sisteminde biriktireyim." Soktunuz yurttaşlarımızı ne oldu? Rakamları versin, siz verin Cemal Bey, kaç kişi girdi, kaç kişi çıktı, niye çıktı, hangi gelir düzeyleri daha çok çıktı? İddiayla söylüyorum, düşük gelir düzeyleri daha fazla çıkmıştır, herhâlde bunu bilmek için müneccim olmaya gerek yok. Düşük gelir düzeyleri daha çok çıkmıştır, orta ve üst gelir düzeyleri daha çok süreklilik sağlayabilmiştir bu sistemde. Şimdi, o yüzden de yurttaşlarımızın geliri özellikle de son yıllarda daha da azalmışken, alım güçleri bu enflasyonist ortamda daha da azalmışken siz isterseniz, ne yaparsanız yapın bu tip kolaylaştırıcı unsurları niye getiriyorsunuz? Yurttaşlarımızın alım gücü düştü "Aman sen kal, işte, mücbir bir sebep olursa kal." diye bunu ortaya koyuyorsunuz, teşvik etmek için yapıyorsunuz ama dar gelirli yurttaşın geliri yükselmediği sürece, alım gücü yükselmediği sürece zorunlu bireysel emeklilik sisteminin başarılı olma şansı yoktur. O zaman da söyledik, biz haklı çıktık, girenlerin büyük çoğunluğu bu sistemden çıktılar. Şimdi diyorsunuz ki teşvik olarak "Ben yüzde 25 destek veriyordum, şimdi yüzde 30 destek vereceğim." Nereden? Yurttaşların vergisinden. Peki, arkadaşlar size açıkça söylüyorum: Bu sistemde kimler kalabiliyor? Sayın Başkan, kimler kalabiliyor bu sistemde? Orta ve üst gelir kesimi. Kimler çıkmak zorunda kalıyor? Düşük gelir kesimi. Bu nedir biliyor musunuz? Düşük gelirlilerin vergileriyle orta ve üst gelirlileri finanse etmektedir arkadaşlar. Bakın, geçenlerde Sayın Başkan buradaydı, Sigortacılık Genel Müdürümüz ona da muhalefet ettik. Niye? 18 yaşın altına da bu sistemi genişlettiniz. Öyle değil mi? Ben size iddiayla söylüyorum, araştırmanızı söyleyin. Üst gelir sistemi, üst gelir grubu bu sisteme girebildi 18 yaşın altında. Şimdiye kadar gelenlere bakın, yüzde 90'ın üzerinde ortanın üstü ve üst gelirdeki yurttaşlarımız bu sisteme girebilmiştir. Şimdi, ne yaptınız o uygulamayla? Yoksul çocukların hakkıyla, yoksulların vergileriyle zengin çocuklarını finanse etmiş oldunuz. Ya, arkadaş zaten zengini daha zengin eden bir sistemimiz var; yapmamız gereken yoksulu güvence altına almak, dar gelirliyi güvence altına almak, onun geleceğini güvence altına almak. Bu da nasıl olur? Kamusal emeklilik sistemini -bakın kamuyu savunan KESK Başkanımız burada- güçlendirmekle olur. Siz ne yapıyorsunuz? Cemal Bey, getirdiğiniz, imzaladığınız önergeyle yoksuldan vergiyi topluyorsunuz, orta üstün daha üstü veya yüksek gelirli vatandaşlarımızı finanse ediyorsunuz. Ya, vicdan! Ya, gerçekten "adalet" diyorsunuz bakın, partinizin adında "Adalet" var, e, ben sizin vicdanlı bir insan olduğunuzu da biliyorum Cemal Bey.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Öyleyim evet.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - E, nasıl imza attınız buna? Ya, nasıl imza atıyorsunuz peki? Yoksulun vergisiyle zengini finanse ediyorsunuz. Bakın, bu torbada başka ne var? Yoksulun vergisiyle para sahibi 100 bin yurttaşımıza döviz garantili faiz güvencesi var. E, nasıl vicdanlısınız Cemal Bey, olur mu böyle? Yoksulu finanse etmemiz gerekiyor, yoksulu. Yoksulun emeklilik sistemini güçlendirmemiz gerekiyor.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Yoksulu finanse eden maddeler de var.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ya, yok.

Burada açıkça söyleyeyim, bakın, sistemde rakamları verin, ben açıkça Cemal Bey size ve Genel Müdürümüze soruyorum: Bu sistemden kimler çıkmış bugüne kadar -açıkça soruyorum Genel Müdürüm- kimler çıkabilmiş? Yani gelir skalasına göre verin lütfen. Orta gelirden ne kadar insan bunda kalabilmiş? Üst gelirden ne kadar insan kalmış, orantıları nedir? Ve asgari ücret civarındaki yurttaşlarımızın bu sistemden çıkma oranı nedir? Emin olun, bu sistemden çıkanların ezici çoğunluğu dar gelirli yurttaşlarımızdır.

Şimdi, diyorsunuz ki "Bu sistemden çıkmanın mücbir sebepleri oluyor." Evlilik oluyor, değil mi, hani, efendim, eğitim meselesi var, konut alacaklar "Bunlarda kolaylaştıracağım." diyorsunuz. Bir de diyorsunuz ki: "Benzeri özellik arz eden." Yasayı siz mi hazırladınız bilmiyorum. "Benzeri özellik arz eden" diyorsunuz yasanın gerekçesinde. Yasanın gerekçesinden aynen okuyorum "Benzeri özellik...

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Metninde yok.

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Gerekçesinde var.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama şimdi, gerekçeler yasalarla beraber esastır.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Kanun maddesinden çıkardık.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Şimdi, yönetmelik gerekçeye dayanabilir ama gerekçeyi çıkaramazsın.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Gerekçesinde var, kanun maddesinden çıkardık.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Gerekçeden çıkaramazsın Cemal Bey.

Sayın Başkan, gerekçeden çıkarabilir misiniz? Çıkaramazsınız.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Neyi çıkarabilir miyiz? Anlamadım.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Şimdi, "Benzeri özellik arz eden durumlarda" diyor yani "evlilik, eğitim gibi konut alımı gibi ve benzeri özellik arz eden durumlarda." diyor...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Ona da Maliyenin uygun görüşüyle tabii değil mi?

HAZİNE VE MALİYE BAKAN YARDIMCISI CENGİZ YAVİLİOĞLU - Sayma usulüyle ilgili yazılmasını, tespit edilmesini konuşmuştuk.

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Yani şöyle Sayın Vekilim, ihtiyaca göre değişiyor o çıkış sebepleri.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama olabilir.

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Dinamik bir şekilde ihtiyaca göre değişiyor.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Mesela, hacca gitmek olacak mı?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Fakat burada parayı Maliye verdiği için Maliyenin uygun görüşü şartı var.

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Maliyenin uygun görüşüyle ihtiyaca göre çünkü çıkış koşullarını da belirleyeceğiz bu öyle serbest bir çıkış değil.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Tamam.

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Hani, hangi ihtiyaçla kısmı çıkış ihtiyacı duyuluyorsa...

ABDULLAH NEJAT KOÇER (Gaziantep) - Öyle bir örnek olabilir mi ya?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Olabilir. Niye olmasın?

ABDULLAH NEJAT KOÇER (Gaziantep) - Ya, olur mu öyle bir şey ya?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Olabilir.

ABDULLAH NEJAT KOÇER (Gaziantep) - Öyle bir örnek olur mu?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Niye olmasın?

ABDULLAH NEJAT KOÇER (Gaziantep) - Ben hacca gitmek için para çekeceğim...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Olabilir. Niye olmasın ya?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Neyse arkadaşlar, değerli arkadaşlar...

ABDULLAH NEJAT KOÇER (Gaziantep) - Avans alabilecek...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, merak ediyorum.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Siz devam edin Garo Bey.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Ama "Benzeri özellik arz eden" denilmesini ben doğru bulmuyorum. Yani burada çerçeve, işte, gerekçede mademki burada örnekleri vermişsiniz bu örnekler oluşturulmalıydı yani çok esnek bir noktada bulundurulmamalıydı. Yani bir yurttaşın evi de yanmış olabilir Allah korusun değil mi, şimdi, evi yandı yurttaşımızın burada yangın yok. Mesela, ne bileyim, hani, evi yandı, sel geldi dükkânını götürdü, işte, diyelim mücbir sebebini arz edip...

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Zaten tümden çıkıyor o zaman Sayın Vekilim.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, tümden çıkmayabilir, kısmi çıkmayı önerebilir.

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Biz de tümden çıkmamasını sağlamak için çalışıyoruz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Anlıyorum ben sizi ama yani diyelim ki burada gerekçelerde saymışsınız ve benzeri özellik...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Afet de mücbir bir gerekçe olabilir deniliyor yani.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Bunları yazarken gerekçede ve kanunda çerçeveyi belirlemek daha doğru olurdu diye düşünüyorum, bunu söyleyeyim.

Onun dışında 45 yaş üstü... Şimdi, diyorsunuz ki: "45 yaş üstü de buna katılabilir." Bunun avantajı nedir, dezavantajı nedir? 45 yaş üstü için daha avantajlı mı olacak bu sistem?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Niye gönüllüye gitmesin de buraya gelsin?

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Evet, onu söylüyorum yani.

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Daha avantajlı...

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Tabii, Hazine desteği var burada.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Gönüllüde de var ama Hazine desteği.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Biliyorum ama burada....

(Mikrofon otomatik cihaz tarafından kapatıldı)

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Evet, devam edin lütfen.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - ...sanıyorum daha hızlı emekli şansı var 45 yaş üstündekilerinde yani nasıl gençler emeklilikte yaşa takılıyor ya...

ABDULLAH NEJAT KOÇER (Gaziantep) - Türker Bey, yaş şartı iki taraf için de aynı mı?

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Her iki taraf için de yaş aynı.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Soruları not edin, topluca cevap verin.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Hayır, burada yani bir yıl sınırı var mı? Yani yaşa takılma meselesi, gençler hani belli bir yaşta emekli olabilecekler ya, burada da o zaman...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Veya isterseniz bunun için bir söz verelim de gerçekten bir aydınlığa kavuşsun.

ABDULLAH NEJAT KOÇER (Gaziantep) - Daha önce yok muydu bu?

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - 45 yaş üstü niçin gönüllü sisteme gitmesin de bu otomatik sisteme katılsın? Avantajı ne olacak bunun?

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Tabii, Sayın Başkanım.

Otomatik tarafta avantajlar gönüllü katılıma göre daha fazla.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Nedir o avantajlar?

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Örneğin, söyleyeyim, işletim kesintileri gönüllüden çok daha düşük; tabii, o tarafta gönüllü bir sistem var, burada otomatik olarak giriyorlar. Örneğin, fon işletim kesintisi yıllık yüzde 0,85'i aşamaz otomatik katılımda; bu, gönüllü tarafta yüzde 1,5 ortalamasında seyrediyor.

Dolayısıyla yarı yarıya farkı var.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Bu tür avantajları var.

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DEN ETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Örneğin, eğer çalışan sistemden çıkmazsa, iki ay sonra caymazsa devlet ona bin lira ilave bir ikramiye veriyor, hesabına ödüyor. Emekli olması durumunda, sistemden emeklilik hakkını kullanarak çıkarken yüzde 5 ekstra, ilave bir devlet katkısı...

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Dolayısıyla, bu otomatik katılım daha avantajlı.

SİGORTACILIK VE ÖZEL EMEKLİLİK DÜZENLEME VE DENETLEME KURUMU BAŞKANI TÜRKER GÜRSOY - Dolayısıyla, şirketler de avantajlar sunuyorlar. Otomatik katılım daha avantajlı hem maliyet hem getiri yönüyle.

BAŞKAN CEVDET YILMAZ - Peki, tamam, anlaşıldı.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Şu benzeri özellik arz edenleri kayda geçirirseniz iyi olur çerçeve için; sonuç olarak tutaklara da yasayla beraber bakılıyor. Onu, Cemal Bey'den veya Genel Müdürden rica edelim.

Bir şey daha... Benim -bir soru olarak da- bir daha söz alma hakkım olmayacak. Sayın Genel Müdür, geçen yıl yasa görüşmesinde size bir konuda uyarı yapmıştım. Bu özel sağlık sigortalarında fahiş artışlar var demiştim ve geçen yıl siz "Bununla ilgili gerekli uyarıları, düzenlemeleri yapacağız." demiştiniz ama şu anda daha fahiş artışlar oldu yani size söylediğimden beri daha da fahiş artışlarla karşı karşıya yurttaşlarımız. Diyelim ki bir yıl 5 bin liraya sigorta olan kişi, öbür yıl 20 bin lirayla karşı karşıya kalabiliyor; 10 bin liraya olan, 40 bin lirayla karşı karşıya kalabiliyor.

Ya, niye bir düzenleme yapmıyorsunuz? Niye bu şirketlere... Siz düzenleme kurumu değil misiniz? Niye başıboş bırakıyorsunuz bu kurumları? Yani vatandaş ömür boyu güvence almış gibi düşünebiliyor ama yurttaşı dışarı atmak için 5 bin liralık sigortayı 30 bin lira yapabiliyor. Ya, bunda bir üst limit... Yani "En fazla, enflasyonun yüzde 10 fazlası kadar artırabilir." diye bir düzenleme neden yapmıyorsunuz ya? Gerçekten hassaten soruyorum size.

Son olarak da Sayın Başkan, son cümlem, şunu söyleyeyim: Kamusal emeklilik sistemini güçlendirelim arkadaşlar. Ya, yurttaşlarımız bilsin ki emekli olduğunda da geçinebileceği bir maaşı elde edebilecek. Böyle bireysel emeklilik sisteminde özel şirketlere, özellikle yabancıların hâkimiyetinde olan... Ya, bu sistem Cemal Bey... Siz bunu teşvik ederek yabancılara hizmet ediyorsunuz, farkında mısınız bilmiyorum. Yani yabancıların hâkimiyetinde bu sigortacılık mekanizması ve yabancı şirketlere yurttaşlarımızı gönderiyoruz. Şimdi, bu açıdan, devletin kamusal bir emeklilik sistemi var; bunu güçlendireceğimize yabancıların hâkimiyetinde olan sigortacılık sistemine destek veren bir torbayla, aynı zamanda yabancı bankaların hâkimiyetinde olan bankalara da faiz desteği veren bir torbayla karşı karşıyayız. Bunlardan vazgeçelim arkadaşlar, kamusal emeklilik sistemini güçlendirelim diyorum.

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - "Yabancı" ifadeniz doğru değil.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Niye?

CEMAL ÖZTÜRK (Giresun) - Ama birikim Türkiye'de; Türkiye'de değerlendiriyoruz.

GARO PAYLAN (Diyarbakır) - Olsun. Kârı kim ediyor?