MUAZZEZ ORHAN IŞIK (Van) - Teşekkürler.

14'üncü maddeyle, sigorta ya da başkaca bir teminat altına alınmadan nükleer risk taşıyan faaliyetlerin gerçekleştirilmesinin önüne geçilmesi amacıyla, işletenin, Paris Sözleşmesi rejiminin bir diğer prensibi olan "zorunlu finansal güvence" ilkesi kapsamındaki işletenin yükümlülükleri düzenlenmektedir.

Nükleer tesis işletenin sorumluluğu, işletmelerin faaliyetleri gereği uluslararası sözleşmelerde ve birçok ülkenin mevzuatında tehlike sorumluluğu olarak düzenlenmiştir. Ayrıca nükleer tesis işletenin üçüncü kişilere karşı hukuki sorumluluğu konusunda Paris Sözleşmesi ve Viyana Sözleşmesi'nde ortak, belirli ilkeler belirlenmiştir. Bu ilkeler, işletenin kusursuz ve münhasır sorumlu olacağı, zorunlu mali güvence, miktar ve zaman yönünden sınırlı sorumluluk, kaza ülkesinin vatandaşlık bağı ya da ikametgâha dayalı ayırım yapılmaksızın yargı yetkisidir.

Ülkemizin de imzaladığı Paris Sözleşmesi Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulundan geçmiştir. Bunun sonucunda, Türk hukukunda Anayasa'nın 90'ıncı maddesi gereği Paris Sözleşmesi doğrudan uygulanacaktır. Türk Borçlar Kanunu madde 71'de genel bir hükümle tehlike sorumluluğu düzenlenmiştir. Bu düzenleme kapsamında Paris Sözleşmesi kapsamına girmeyen faaliyetler veya malzemeler genel hükmün yürürlüğe girmesiyle tehlike sorumluluğu olarak değerlendirilebilecektir. Bunun dışında Türk Borçlar Kanunu 71/3'te, belirli tehlike hâli için düzenlenen özel kanunlardaki sorumluluk hükümlerinin saklı olduğu belirtilmiştir.

Buna göre nükleer santral işletenin sorumluluğu konusunda Türk Borçlar Kanunu'ndaki genel tehlike sorumluluğu hükümleri yerine özel kanun niteliği taşıyan Paris Sözleşmesi'ndeki sorumluluk hükümlerinin uygulanması gerekecektir.

Bu nedenle de bu maddenin teklif metninden çıkarılmasını öneriyoruz.